Oekraïne. Een technologische oorlog

De oplossing voor het conflict in Oekraïne zit in een impasse. Pogingen tot vrede en onderhandelingen zijn mislukt, voornamelijk vanwege de eisen van de Russische president Vladimir Poetin, en de uitputtingsslag duurt voort. De Amerikaanse president Donald Trump heeft daardoor een van zijn belangrijkste campagnevoorstellen zien mislukken en lijkt zijn geduld met zijn Russische ambtgenoot te verliezen. Vorige week vormde een verrassingsaanval met Oekraïense drones op verschillende Russische luchtmachtbases een belangrijke ontwikkeling in de oorlog, waarmee Oekraïne liet zien dat het zich niet zal overgeven of buigen voor de eisen van Moskou. Deze aanval benadrukte een aspect van deze oorlog dat diplomatieke manoeuvres en technologie overstijgt en maakte de Amerikanen zelfs attent op de kwetsbaarheid van hun eigen bases.

Tijdens de oorlog waren drones een van de belangrijkste wapens van het Oekraïense verzet tegen de Russische invasie. Ze worden nu zelfs als vanzelfsprekend beschouwd als het gaat om oorlogsstrategieën. Maar dat was voorheen niet het geval. Ze waren zeldzaam op het slagveld. En de inzet van technologie zou de sleutel kunnen zijn om Oekraïners in staat te stellen hun oorlogsinspanningen voort te zetten.

Operatie Spinnenweb. Maar laten we eerst eens kijken naar de aanval op de Russische vliegtuigvloot die afgelopen zondag plaatsvond. Volgens Politico "lanceerde Kiev meer dan 100 drones op Russisch grondgebied met behulp van kunstmatige intelligentie." Volgens informatie uit Oekraïne, geciteerd door de BBC, "waren 41 strategische bommenwerpers het doelwit van de operatie" en "werden er minstens 13 vernietigd." "Veiligheidsfunctionarissen", vervolgt het Britse persbureau, "zeggen dat de schokaanval 18 maanden duurde om te plannen en dat veel van de drones Rusland zijn binnengesmokkeld." De aangevallen bases waren Olenja, Ivanovo, Dyagilevo en Belaja. Deze aanval veroorzaakte niet alleen fysieke schade, maar ook psychologische schade, iets wat het moreel van de Oekraïners en alle bondgenoten die zich inzetten voor hun verzet een boost geeft. Een voorbeeld hiervan was de post die Illia Ponomarenko, een Oekraïense journalist gespecialiseerd in defensie, op het sociale netwerk X plaatste, waarin ze een venijnige sneer uitdeelde aan de Amerikaanse president Donald Trump en al diegenen die niet in een Oekraïense overwinning geloven: "Dit is wat er gebeurt als een trotse natie die wordt aangevallen niet luistert naar ieders uitspraken zoals: 'Oekraïne heeft nog maar zes maanden'. 'Jullie hebben geen kaarten'. 'Geef je over voor de vrede, Rusland kan niet verliezen'". De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verklaarde na de operatie zelfs dat Kiev "de spelregels zou moeten bepalen". Zelensky zei ook, geciteerd door The Kyiv Independent, dat de operatie niet zou zijn doorgegaan als er een staakt-het-vuren was getekend.

Verschillende analisten zijn het erover eens dat Operatie Spiderweb, zoals Kiev het noemde, de geschiedenis van de militaire strategie in zal gaan en de manier waarop naar oorlogen wordt gekeken zal veranderen en in Washington de alarmbellen zal doen rinkelen. In een artikel getiteld "Een 'waarschuwing': Oekraïense droneaanval legt gevaren bloot voor Amerikaanse vliegtuigen", analyseerde Politico de kwetsbaarheden van de Amerikaanse luchtmacht zelf in geval van een dergelijke aanval.

Drones en robot-hondenHet gebruik van drones, zowel conventionele als kamikaze, zoals de FPV, Magura 5 en Sea Baby – die verantwoordelijk zijn geweest voor verschillende aanvallen op de Russische vloot – is in deze oorlog gemeengoed geworden. Maar hoewel Oekraïne een aanval van deze omvang met drones uitvoerde, is er een ander technologisch instrument dat de kunst van de oorlog vormgeeft: robot-honden. De Daily Mail publiceerde een rapport waarin deze apparatuur wordt geanalyseerd, getiteld "Oekraïne gebruikt robot-aanvalshonden tegen Rusland", dat te vinden is op het YouTube-kanaal van de Britse krant. Volgens het rapport is het een robot gebaseerd op de Chinese Unitree Go2, weegt 15 kilogram, is 40 centimeter lang en kost 3000 dollar – een relatief lage prijs voor het product in kwestie. Elk been wordt aangestuurd door een eigen motor met druksensoren in de "poten", en de computer die de robot bestuurt, is getraind met behulp van kunstmatige intelligentie. Hij beschikt onder andere over vaardigheden die typisch zijn voor soldaten, zoals over obstakels springen, liggen en springen. Hij kan snelheden bereiken van 16 kilometer per uur, heeft een accu die tot 4 uur meegaat zonder opladen en kan tot 8 kilogram dragen. Bovendien kan een robotarm op de rug van de "hond" worden bevestigd, waarmee hij objecten kan grijpen en verplaatsen. Hij beschikt ook over Bluetooth, wifi en 4G-zendersystemen, waardoor hij op afstand kan worden bestuurd. Aan de voorkant zit een geluidsapparaat waarmee de controller van de robot kan communiceren met iedereen in de buurt en hij is uitgerust met sensoren, camera's en lampjes. In zijn kin bevindt zich een laserradar. "De primaire functie van robothonden is verkenning", zegt Chris Pleasance in het rapport, en voegt daaraan een passage toe die het waard is om volledig te citeren: "Men denkt dat er op elk moment enkele duizenden [drones] in de lucht zijn, die een constante stroom informatie naar de commandopost sturen, zodat leiders beslissingen over leven en dood kunnen nemen. Maar net als satellieten zijn drones niet onfeilbaar. Ze hebben moeite met vliegen bij harde wind, kunnen worden gestoord door elektronische oorlogsvoering en kunnen ook worden verblind door wolken of bomen. Als het object dat ze proberen te bespioneren niet vanuit de lucht te zien is, heeft de drone geen nut. Daar komen alternatieven, zoals robothonden, van pas. Omdat ze dicht bij de grond zijn, kan de hond veel zien wat drones niet kunnen zien. Bijvoorbeeld mijnenvelden en kabels, die dodelijk kunnen zijn voor soldaten als ze er onbewust in lopen." Maar, voegt Pleasance eraan toe, deze machines beperken zich niet tot verkenning: "Robothonden kunnen ook andere functies uitvoeren, zoals reddingsacties. (...) Drones kunnen, net als robothonden, genoeg gewicht dragen om voorraden te vervoeren", zoals munitie of medicijnen, die anders alleen door meer soldaten zouden kunnen worden afgeleverd. Deze honden kunnen ook wapens op hun torso dragen, waardoor ze eerder een offensief dan een defensief apparaat zijn. Er zijn nog geen gegevens over dit soort gebruik, maar volgens hetzelfde rapport is bekend dat de Russen en Chinezen de installatie van raketten en machinegeweren op deze apparaten testen, wat de manier waarop we oorlog voeren voorgoed zou kunnen veranderen.

In een oorlog tussen landen van aanzienlijk verschillende omvang, zoals hier het geval is, is een van de grootste problemen voor de mindere mogendheid het tekort aan beschikbare mankracht. Daarom is het toenemende gebruik van technologische apparaten zoals drones of robots zoals hierboven beschreven een waardevol wapen voor de Oekraïners en essentieel om hun weerstand te handhaven. Totdat er een staakt-het-vuren is bereikt – iets wat niet snel lijkt te gebeuren – kunnen we meer van dit soort ontwikkelingen verwachten. Wat zeker is, is dat de manier van oorlogvoeren nooit meer hetzelfde zal zijn.