Een eerste blik op <i>Karl</i> , een tedere documentaire over het leven van de legendarische ontwerper

Of je hem nu kent van zijn miniatuurbeeldjes, geliefde kat of buitengewone carrière bij Chanel , weinigen zullen ontkennen dat Karl Lagerfeld alles belichaamt wat een legendarische ontwerper nodig heeft. Als een persoonlijkheid op zich, blijft de stijlvolle witte paardenstaart en de pakken met hoge kraag het beeld van de creatief directeur. Buiten zijn vaste medewerkers en medewerkers kenden echter maar weinigen de man achter het raadselachtige masker. Dat is wat Karl , de nieuwe documentaire die deze week debuteert op het Telluride Film Festival, in beeld wil brengen.

Het project brengt Lagerfelds leven en carrière in kaart aan de hand van interviews en nooit eerder vertoonde persoonlijke correspondentie, van zijn jeugd in Hamburg tot zijn reizen tussen luxehuizen zoals Balmain, Patou, Chloé, Fendi en uiteindelijk (en het meest beroemd) zijn 36-jarige carrière bij Chanel. Maar naast zijn cv is er een diep gevoel van intimiteit dat hij voelde met zijn naaste medewerkers, waaronder geluidsregisseur Michel Gaubert, Chanels hoofd communicatie Marie-Louise de Clermont-Tonnerre en decorontwerper Stefan Lubrina – van wie velen tot op de dag van vandaag emotioneel worden wanneer ze over de overleden ontwerper praten. Ook vele andere muzen en vertrouwelingen komen aan bod, zoals Tilda Swinton, Lily-Rose Depp en Tom Ford .

Tilda Swinton deelt in de documentaire herinneringen aan het kunstenaarschap van Karl Lagerfeld.

"Ik denk dat het stereotype van Karl was dat hij een beetje koud, afstandelijk, nogal groots en neerbuigend was", vertelt regisseur Nick Hooker aan ELLE. Zodra hij begon met zijn research voor de film, merkte Hooker dat dit vooroordeel helemaal niet klopte. Onder die donkere zonnebril ging een diepgewortelde cultuur en een complex persoon schuil.

"Hij was een jongen die de 18e eeuw ontdekte, die schoonheid ontdekte, mode ontdekte, een manier van leven ontdekte in Versailles – hij ontdekte het op een moment in zijn leven dat zo duister, gewelddadig en traumatisch was als je je maar kunt voorstellen," voegt Hooker eraan toe, verwijzend naar Lagerfelds ervaring met Operatie Gomorra – het geallieerde bombardement op Hamburg – een gebeurtenis waar hij zelden openlijk over sprak. Hooker gelooft – samen met anderen die in de film voorkomen – dat Lagerfelds ontdekking van Versailles en Prinses Palatine, een 18e-eeuwse Duitse die met een lid van de Franse koninklijke familie trouwde, heeft bijgedragen aan de eerbied voor grandioze schoonheid die zowel zijn werk bij Chanel als zijn persoonlijke iconografie definieerde.

Een momentopname van het Chanel-atelier.

Hoewel de documentaire Lagerfelds imago wil ontleden en verzachten, is het misschien nog wel het meest indrukwekkend om te leren over – in welke vorm dan ook – de omvang van zijn carrière en hoe deze de mainstream perceptie van modeontwerpers voorgoed veranderde. Hij zette zijn eerste stappen in Parijs, in een tijd van immense verandering. De jaren 60 zagen de jeugdbeweging en Beatlemania, de jaren 70 luidden de opkomst van luxe prêt-à-porter in en waren getuige van de Amerikaans-Franse ontwerpersstrijd tijdens de Slag om Versailles, en de jaren 80 kenden een volledige omarming van luxe glamour.

Tegen de tijd dat hij in 1983 bij Chanel aan de slag ging, voelde het huis als een gekristalliseerd beeld, verloren in de tijd, stuurloos en te zeer verbonden met zijn oudere klantenkring sinds het overlijden van Gabrielle Chanel in 1971. In sommige opzichten had het, binnen de snel moderniserende modewereld, zelfs als muf omschreven kunnen worden. Hooker legt uit: "Marie-Louise de Clermont Tonnerre vertelde me dat ze de avond voordat Karl [Chanel] overnam met Hubert de Givenchy had gegeten, en hij zei: 'Wat gaat hij daar doen? Wat gaat er gebeuren?'" Later zou Lagerfeld zeggen dat hij de essentie van Chanel wilde behouden, door precies hetzelfde te doen als voorheen, maar ook het tegenovergestelde – en eraan toevoegend dat hij het leuk zou vinden als de legendarische oprichtster en naamgeefster zich in haar graf zou omdraaien, omdat dat betekende dat Chanel nog leefde.

Cara Delevingne en Karl Lagerfeld bij de herfst/winter 2014 supermarktshow van Chanel.

In de documentaire gaat Hooker ook dieper in op Lagerfelds vaardigheden als creatief directeur en technische vaardigheden als ontwerper – iets wat de medewerkers van Chanel-ateliers ook benadrukken. Veel van de shows van het modehuis in het Grand Palais in Parijs, zoals de Chanel-supermarkt of de live-raketlancering, zijn hier duidelijke voorbeelden van.

"Ik realiseerde me dat er een soort buitenaardse kwaliteit schuilt in de echt geweldige ontwerpers", merkt Hooker op. "Ze zijn net goochelaars. Ze gebruiken al deze middelen – theater, mode, design, muziek, media, fotografie, televisie en Instagram – om hun spreuken uit te spreken en [het publiek] te verleiden." En voor veel ontwerpers is dat het verschil tussen een smaakmaker en een wereldbouwer.