Loures. Tientallen vrijwilligers en technici ruimen de buurt op.

Tientallen vrijwilligers uit het maatschappelijk middenveld en technici van verschillende overheidsdiensten zijn zaterdagmorgen begonnen met een opruimactie in de wijk Talude Militar , waar 55 bouwvallige huizen die deze week door de gemeente Loures waren afgebroken, zijn vervangen door puin.

Er zijn te weinig handen voor al het werk dat gedaan moet worden, maar vijftig vrijwilligers gaven gehoor aan de oproep van de Vida Justa-beweging om naar Talude Militar te gaan en te helpen met het opruimen van het puin dat na de sloop was achtergebleven.

De ‘actie van solidariteit’, de ‘daad van broederschap’, was bedoeld om ‘iets van de waardigheid terug te geven die [de buurtbewoners] was ontnomen’ en tegelijkertijd ‘te proberen de buurt schoon te houden, te verwijderen wat de gemeenschap niet meer wil en (…) ook te helpen bij het organiseren van de bezittingen van de mensen die hier achterbleven om voor zichzelf te zorgen’, legt José Pina uit, een vrijwilliger bij Vida Justa.

Eén groep is verantwoordelijk voor het ophalen van het afval, een andere groep scheidt de onbeschadigde materialen. Het gaat hierbij om zinken platen en houten latten, die hergebruikt kunnen worden.

Onder een parasol beheert een team de ontvangen voedselgiften en verstrekt maaltijden aan de tientallen mannen, vrouwen, kinderen en baby's die nog op de Military Slope zijn. Ze overnachten in tenten die zijn opgezet op de plekken waar ze ooit thuishoorden.

De gemeente Loures is maandag begonnen met de sloop van 64 onveilige woningen, waarin 161 mensen wonen.

In twee dagen tijd werden er 55 gesloopt, waarna de werkzaamheden op last van een rechtbank in Lissabon werden stilgelegd, nadat 14 omwonenden een gerechtelijk bevel hadden ingediend.

Carla Santos, een inwoner van de parochie en een van de coördinatoren van de voedsel- en waterdistributie, vertelt dat de inwoners van Talude veel hulp krijgen. Volgens haar is er op dit moment vooral behoefte aan kant-en-klare maaltijden, omdat er op het terrein geen kookgelegenheid is.

In het nabijgelegen recreatiecentrum kunnen bewoners alle spullen die ze willen bewaren, opbergen en hebben ze toegang tot kleedkamers, zodat ze aan het einde van de dag kunnen douchen. Dit is essentieel om de volgende dag weer aan het werk te kunnen.

“De meesten van hen werken (…), er zijn zelfs mensen die werken bij bedrijven die diensten leveren aan de gemeenteraad, (…) mensen die werken bij bedrijven als Carris Metropolitana, (…) mensen die werken in tehuizen waar voor onze ouderen wordt gezorgd”, beschrijft Kedy Santos, gemeenteraadslid voor de CDU in Loures die zich vrijwillig aanmeldde om te helpen met schoonmaken.

"Deze mensen zijn hier niet uit gunst, ze zitten hier niet zomaar te wachten op subsidie. (...) Als er hier twee mensen zijn die afhankelijk zijn van subsidies, dan is het een wonder, ze hebben niet eens de capaciteit om er een beroep op te doen," benadrukt hij.

"Er zitten veel kinderen op school, maar eigenlijk hebben wij vakantie en moeten de ouders werken", voegt Carla Santos toe. Ze wijst erop dat lokale verenigingen activiteiten voor de kinderen organiseren.

Het maatschappelijk middenveld werd vergezeld door “ongeveer 40” technici, in een gezamenlijke operatie van SIMAR (gemeentelijke diensten van Loures en Odivelas) en de gemeenteraad van Loures, aangevuld met de parochieraden van Santo António dos Cavaleiros en Camarate, Unhos en Apelação.

Voor de werkzaamheden wordt gebruikgemaakt van een graafmachine, drie kraanwagens en drie andere voertuigen zonder kraan, en een afvalcontainer van 20 kubieke meter, legden twee SIMAR-technici ter plaatse uit aan Lusa. Ze scheiden materialen en afval.

Ze benadrukken dat ze door de bevolking “goed zijn ontvangen” en vinden de operatie “vrij moeilijk”, met het risico dat het “ twee dagen werk” in beslag kan nemen, “als alles goed verloopt en met alle beschikbare middelen”.

“Maar tot nu toe gaat het heel goed”, zei een van hen, eraan toevoegend dat de technici “pas gisteren [vrijdag]avond werden gemobiliseerd”, nadat Vida Justa de vrijwillige opruimactie had gepland.

Kedy Santos is van mening dat de technici die naar de wijk zijn gestuurd, "empathie" hebben getoond voor de situatie en benadrukt dat bewoners en activisten altijd al met elkaar hebben willen praten om een oplossing te vinden.

"We hebben al met hen afgesproken dat zij degenen zijn die het afval opruimen", voegt hij toe, terwijl hij de gemeenteambtenaren bedankt die "op een zeer harde manier" meewerken aan de opruimwerkzaamheden.

“Er was geen noodzaak voor ons om hier allemaal te zijn, bijna als gekken, om dit werk te doen (…), als de sloop op een gecontroleerde, gepaste manier zou worden uitgevoerd, niet op een bijna arrogante en disproportionele manier”, bekritiseert hij.

Aan de andere kant is er “geen informatie van de regering”, die “stil blijft, in de dalen van ongeluk”, klaagt hij.

Voor de gemeenteraadslid “hebben we allemaal een verantwoordelijkheid, niet alleen de gemeente”, die hij blijft bekritiseren omdat ze geen “aangepaste oplossingen” biedt.

Sommige “kandidaten voor afgevaardigden, voor burgemeester” “logen (…) toen ze zeiden dat ze met mensen hadden gesproken”, wijst hij erop, en bekritiseert “sommigen die niet eens in de buurt van deze mensen zijn gekomen, die denken dat ze niet bestaan”.

Het zijn ‘onbekende gaven’, beschrijft Carla Santos, ‘geboren en getogen’ in de regio en die Talude Militar in de jaren negentig begon te steunen.

"Ook al denken we na over het pad dat we moeten bewandelen, dan nog zijn het alleen zij die hier wonen, zij die hier vrienden hebben, die de plek, het gebied kennen. Anders trekken mensen door de parochie zonder dat ze weten dat het bestaat," benadrukt de antropoloog.

"Structurele problemen worden opgelost met structurele oplossingen, en er zijn hier veel sociale problemen, niet alleen huisvesting. Er zijn hier veel andere problemen die om oplossingen vragen, en we mengen ze allemaal door elkaar", waarschuwt hij.

"In Portugal doen we aan collectieve zorg via sociale interventie", klaagt hij, en roept op tot "politieke wil" en de interventie van "robuuste" maatschappelijke organisaties.