In de gemeenten is de ‘verkiezingscampagne’ al begonnen

Het Vaticaan organiseerde tien Algemene Congregaties van kardinalen vóór het conclaaf. Tijdens deze bijeenkomsten konden kiezers elkaar leren kennen en begrijpen wat ieder van hen bepleit voor de toekomst van de katholieke kerk.

"In de algemene congregaties is er bijna sprake van een pre-conclaaf" om "het profiel van de toekomstige paus te definiëren", vertelde Eduardo Baura, hoogleraar kerkelijk recht aan de Pauselijke Universiteit van Santa Cruz in Rome, die tot het Opus Dei behoort, aan Lusa.

Verschillende analisten wijzen op de toespraak van de toenmalige kardinaal Jorge Bergoglio over de noodzaak tot modernisering van de Kerk in een van de Algemene Congregaties na het aftreden van Benedictus XVI als belangrijkste reden voor zijn keuze door het college van kardinalen destijds.

Bergoglio was de op één na meest gestemde kandidaat tijdens het conclaaf van 2005 en zijn toespraak in 2013 over de noodzaak van hervormingen binnen de Curie had zoveel impact dat de kardinaal van Havana hem om een ​​kopie vroeg. Hij wilde namelijk het verslag bijhouden van de man die de toekomstige paus zou worden, zo beweerde hij.

Dit jaar hielden de eerste Algemene Congregaties zich bezig met het huidige beleid van de Heilige Stoel, de definitie van de begrafenis van Franciscus en de aanwijzing van de belangrijkste celebranten van de ceremonies. Maar vorige week begonnen de thema's te veranderen en werden de kardinalen opgeroepen om standpunten in te nemen over concrete beleidslijnen met betrekking tot de toekomst van de Kerk.

De Algemene Congregaties vinden achter gesloten deuren plaats en brengen kiesgerechtigde en niet-kiezers bijeen. Het enige verslag van wat er gebeurde, wordt bewaard door de persdienst van het Vaticaan, die over elke bijeenkomst korte verslagen heeft uitgegeven.

Maandag vonden er twee bijeenkomsten plaats en vandaag staat de 12e bijeenkomst van deze aard gepland, de eerste met 133 kiezers. Maandagmiddag vond de 11e Congregatie plaats met ongeveer 20 interventies, waarvan de meeste gewijd waren aan de “kwestie van etnocentrisme in de Kerk en de samenleving”, aldus de persdiensten.

Er werd gesproken over migratie, waarbij migranten werden erkend als een geschenk voor de Kerk, maar ook de urgentie werd benadrukt om hen te begeleiden en hun geloof te ondersteunen in contexten van mobiliteit en verandering. Aanhoudende oorlogen werden bij verschillende gelegenheden genoemd, vaak gekenmerkt door directe getuigenissen van kardinalen die afkomstig zijn uit door conflicten getroffen regio's.

Het synodale proces werd geprezen en de kardinalen namen de “verantwoordelijkheid op zich om de nieuwe paus te steunen, die geroepen is een ware herder te zijn, een gids die weet hoe hij de grenzen van de katholieke Kerk kan overschrijden, de dialoog kan bevorderen en relaties kan opbouwen met andere religieuze en culturele werelden”.

Tijdens de 10e bijeenkomst, op maandagochtend, waren er 26 interventies, met “beschouwingen over het kerkelijk recht en over de rol van Vaticaanstad, maar vooral over het missionaire karakter van de Kerk: een Kerk die zich niet op zichzelf mag terugtrekken”.

Een van de sprekers, wiens naam niet bekend werd gemaakt, benadrukte de zichtbaarheid van de Kerk in de media de afgelopen dagen, wat de verantwoordelijkheid van de instelling en de keuze van de opvolger van Franciscus illustreert.

“Er werd ook gesproken over het profiel van de toekomstige paus: een figuur die aanwezig moet zijn, dichtbij, in staat om een ​​brug en gids te zijn, om de toegang tot de communie te vergemakkelijken voor een gedesoriënteerde mensheid getekend door de crisis van de wereldorde; een herder dicht bij het echte leven van de mensen”, aldus de verklaring van de Heilige Stoel.

Bovendien werd er “grote bezorgdheid geuit over de verdeeldheid binnen de Kerk zelf” en “er was geen gebrek aan verwijzingen naar roepingen, het gezin en de opvoedende verantwoordelijkheid ten opzichte van kinderen”.

Vrijdag vonden tijdens de 9e Algemene Congregatie 26 interventies plaats, die “verschillende thema’s van kerkelijke en pastorale relevantie aan de orde stelden” en die reflecteerden op “de dubbele taak van de Kerk: leven en getuigen van de innerlijke gemeenschap en het bevorderen van broederschap in de wereld”, zo meldt de persdienst.

Met dankbaarheid werd teruggedacht aan de leer van paus Franciscus en de processen die tijdens zijn pontificaat op gang zijn gebracht, waarbij de verantwoordelijkheid werd benadrukt om deze voort te zetten en te beschermen. Ook kwamen onderwerpen aan bod als de samenwerking tussen lokale kerken, de rol van de Curie ten opzichte van de paus, de dienst van de Kerk en de paus aan de zaak van de vrede en de waarde van onderwijs als instrument van transformatie en hoop.

Tijdens de bijeenkomst vroegen de kardinalen om een ​​volgende paus die “een profetische geest heeft, die in staat is leiding te geven aan een Kerk die zich niet opsluit, maar die naar buiten kan treden en licht kan brengen in een wereld die getekend is door wanhoop.”

Volgens de verklaringen lijkt er geen weg terug te zijn naar de weg van openheid. De kardinalen waarschuwen voor ‘het risico dat de Kerk zichzelf als referentiepunt neemt en haar relevantie verliest als zij niet in de wereld en met de wereld leeft’.

De dag ervoor hielden 25 kardinalen toespraken, met interventies over ‘onderwerpen die van bijzonder belang zijn voor de toekomst van de Kerk’, zoals evangelisatie en dialoog met de jongere generaties.

Tijdens die bijeenkomst werden “ook enkele elementen van tegengetuigenissen in herinnering geroepen, zoals seksueel misbruik en economische schandalen” in het Vaticaan en de woordvoerder van de Heilige Stoel legde uit dat “deze kwesties werden gezien als een ‘wond’ die ‘open’ moet blijven, zodat het bewustzijn van het probleem levend blijft en concrete wegen voor genezing kunnen worden geïdentificeerd”.

Tijdens de 7e Algemene Congregatie presenteerde Kardinaal Reinhard Marx , coördinator van de Raad voor de Economie, een bijgewerkt overzicht van de bestaande uitdagingen en kritieke kwesties, waarbij hij voorstellen deed die gericht waren op duurzaamheid en de nadruk legde op het belang van economische structuren die de missie van het pausdom op stabiele wijze blijven ondersteunen.

Deze sessie was gewijd aan interne kwesties binnen het bestuur van het Vaticaan, een zorg waar de toekomstige paus zich zorgen over zal maken.

Tijdens de 6e Algemene Congregatie was het “centrale thema van de reflecties de rol van de Kerk in de wereld van vandaag en de uitdagingen waarmee zij wordt geconfronteerd”, met verschillende interventies van kardinalen die “verschillende perspectieven deelden, verrijkt door de ervaringen en contexten van de verschillende continenten, en zich afvroegen welk antwoord de Kerk in deze tijden zou moeten geven”.

Tijdens de 5e Algemene Congregatie, de eerste na de begrafenis van de paus, werden 20 interventies gehouden, met toespraken waarin “onderwerpen werden besproken die van bijzonder belang zijn voor de toekomst van de Kerk: de relatie met de hedendaagse wereld en enkele van de uitdagingen die zich voordoen, evangelisatie, de relatie met andere religies, de kwestie van misbruik”.

Tijdens deze bijeenkomst, de eerste om te reflecteren over de toekomst van de Kerk, “werd gesproken over de kwaliteiten die de nieuwe paus moet bezitten om doeltreffend op deze uitdagingen te kunnen reageren”. Ook werd de datum voor het begin van het conclaaf, 7 mei, vastgesteld.

Volgens diverse deskundigen van het Vaticaan kreeg de Algemene Congregatie aanzien vanwege de diversiteit binnen het college van kardinalen. Er zijn veel kardinalen afkomstig van verschillende continenten, die elkaar niet kennen en die een zeer uiteenlopende theologische en academische opleiding hebben genoten.

Het conclaaf begint komende woensdag 7 mei en het is aan de 133 kiesmannen, jonger dan 80 jaar, om de opvolger van Franciscus te kiezen.

Er vinden elke dag vier stemmingen plaats en de toekomstige paus moet minimaal twee derde van de stemmen laten tellen.