Nuno Melo: 'Investeringen in defensie mogen de verzorgingsstaat niet in gevaar brengen en de economie niet in gevaar brengen'

Hij is de minister in de regering van Luís Montenegro die verantwoordelijk is voor het behalen van een van de moeilijkste doelstellingen van deze zittingsperiode. Het behalen van de doelstellingen die tijdens de laatste NAVO-top zijn overeengekomen, namelijk een enorme verhoging van de defensie-uitgaven, en tegelijkertijd de belofte nakomen om de sociale uitgaven niet te verlagen. Nuno Melo, tevens leider van de CDS, garandeert dat hij dit zal bereiken en tevens de Portugese economie ten goede zal komen.

De NAVO-top werd gezien als een spektakel om de president van de Verenigde Staten te plezieren. Was dat ook hoe u de uitkomst van deze bijeenkomst zag?

In vijf maanden heb je geen idee hoeveel de wereld is veranderd…

En één van die veranderingen was nou precies de verkiezing van Donald Trump?

Hoewel dit de verkiezing is van een president van een democratische staat, en bovendien net zo belangrijk voor het beschermen van democratie en vrijheid als alle NAVO-landen, is het zeker geen reden tot bezorgdheid voor de vrije wereld, ongeacht de specifieke kenmerken van de leiders. De opkomst van extremisme, ideeën over overheersing, de drang naar verovering en al het andere dat een zeer aanzienlijke geopolitieke druk weerspiegelt, ja. Feit is dat we momenteel in het derde jaar van de oorlog in Oekraïne zitten. Het was een oorlog die weken had moeten duren en nu, drie jaar later, worden we geconfronteerd met internationalisering, ook gemeten aan de aanwezigheid van Noord-Koreaanse troepen in het conflict. De politieke en militaire situatie in het Midden-Oosten is verslechterd. We hebben zojuist een aanval op Iran meegemaakt en Israël beschouwt het conflict momenteel als bijna existentieel. Daarbij komt de bevestiging van China als macht. Er is daadwerkelijk sprake van een strategische verschuiving van de Verenigde Staten richting de Indo-Pacifische regio, en we weten dat dit bewijs niet het resultaat is van de regering-Trump; er zijn al verschillende precedenten geweest. De Verenigde Staten zijn niet langer bereid de NAVO te financieren, met name niet de Europese defensiedimensie, zoals ze tot nu toe wel hebben gedaan.

Maar de vraag is of de gestelde doelstelling niet veel verder gaat dan redelijk is, gezien de behoeften en veranderingen die zich in de wereld hebben voorgedaan. Veel waarnemers zeggen ook dat Europa, als deze doelstelling wordt gehaald, uiteindelijk met apparatuur zal zitten die het niet nodig heeft.

Wat ik heb genoemd, gaat hand in hand met de verzwakking van veiligheidsorganisaties en multilaterale veiligheidsdiensten die na de Tweede Wereldoorlog zijn opgericht en vormgegeven. Maar het gaat ook gepaard met zeer verontrustende golven van protectionisme en nationalisme. Dit alles leidt tot een conclusie die mij voor de hand lijkt: het zou goed zijn als mensen zich eindelijk bewust zouden worden van het feit dat de NAVO de sterkste en meest gevestigde collectieve defensieorganisatie ter wereld is, die sinds haar oprichting meer dan 75 jaar voor vrede heeft gezorgd, maar dat deed ze omdat ze altijd politiek en operationeel sterk was. De NAVO zorgde voor vrede omdat ze erin investeerde en in haar succes, en zo te zijner tijd het einde van het Oostblok en de val van de Berlijnse Muur verzekerde. Daarom is de NAVO vandaag de dag, nu de wereld gevaarlijker, onvoorspelbaarder en woedender is, een reden voor inlichtingen. Proberen de Europese defensiepijler van de NAVO te versterken is geen optie.

Ja, maar de vraag is niet of het nodig is om meer te investeren. Zijn die 2% al verworven?

De 2% is op dit moment een minimale investering voor degenen die lid willen worden van de NAVO. Wanneer Portugal zegt dat het tegen eind 2025 2% van zijn bruto binnenlands product aan defensie-investeringen zal besteden, zegt het dat alles gelijkgetrokken zal worden door de landen die het minst in de NAVO investeren. Vergelijk dit met de investeringen die alle landen in het oosten al doen, die in sommige gevallen al ruim boven de 4%, 3,5% of 5% liggen... Portugal was, samen met Canada, kort voor de Top van Den Haag al geïsoleerd. Daarom blijft Portugal, wanneer het 2% investeert, een van de landen die het minst in de NAVO investeren. Maar we weten dat we in de NAVO investeren na decennia van desinvestering in de strijdkrachten van Portugal, die niet bestaan ​​en relevant zijn vanwege oorlog, maar vanwege vrede. En dus, als we het hebben over investeren in defensie, hebben we het over het moderniseren van het land met apparatuur die dagelijks in Portugal wordt gebruikt, bij medische noodgevallen, bij reddingsacties en brandbestrijding, bij misdaadbestrijding, gecoördineerd door politie en justitie, en bij orgaantransport. Dit alles, en nog veel meer. De luchtmacht is al lang verantwoordelijk voor medische noodgevallen in de autonome regio's, terwijl het leger dagelijks in onze bossen patrouilleert om branden te voorkomen. Dit wil zeggen dat wanneer we 2% investeren, we niet investeren in apparatuur die in oorlogstijd wordt gebruikt. Het kan ook in oorlogstijd worden gebruikt, maar het is apparatuur die vooral in vredestijd wordt gebruikt. En dan is er nog een heel universum aan investeringen die nodig zijn op het gebied van infrastructuur, militaire gezondheidszorg, huisvesting, alles wat al jaren niet is gedaan, maar waarvoor middelen nodig zijn. Maar met deze dubbele zekerheid kan ten eerste de verzorgingsstaat niet in gevaar worden gebracht en ten tweede de economie niet in gevaar worden gebracht. We moeten ervoor zorgen dat, als het gaat om goederen, apparatuur en infrastructuur, elke aankoop en elke modernisering de Portugese industrie erbij betrekt. Ik ben momenteel in Italië en heb binnenkort een ontmoeting met de Italiaanse minister van Defensie, maar het voorwendsel is om Portugese bedrijven en Italiaanse bedrijven, die een wereldwijde industriële gigant vormen, te verenigen in synergieprojecten. Met andere woorden: we willen investeren in defensie, maar we willen Portugese bedrijven ook bij deze groei betrekken. Het zal de economie versterken, defensie zal banen creëren in een gebied met hogere salarissen, waar meer innovatie en technologie is, en waar het rendement op het binnenlands product veel hoger is. Het creëren van clusters rond de behoeften van land, zee en lucht. Ik vind dit goed, het is geen kostenpost.

De vraag die ik dus stel is: als het zo eenvoudig was, waarom heeft het dan zo lang geduurd om het te doen?

Om de simpele reden dat opeenvolgende vorige regeringen, gemobiliseerd na de daaropvolgende verkiezingen, Defensie nooit als politieke prioriteit hebben beschouwd. Voor eerdere regeringen, met name die welke na 2015 aan de macht kwamen, waren de strijdkrachten en Defensie de laatste van hun politieke zorgen. Ze investeerden minder in de strijdkrachten.

Maar de internationale context was ook anders. Waren de Portugezen minder open voor investeringen in defensie dan nu?

Nou, ik zou altijd graag willen onthouden dat een jaar geleden, toen we besloten de salarissen en toeslagen te verhogen, en ik herinner me dat het leger veel minder verdiende dan bijvoorbeeld leden van de veiligheidstroepen van de GNR en de PSP, er geen Draghi-rapport was. Als iemand me een jaar geleden had verteld dat we het in juni 2025 zouden hebben over een investering van 2% in defensie, zou hij waarschijnlijk hebben gezegd dat die persoon niet goed bij zijn hoofd was. Maar we hebben gestreden voor investeringen in defensie toen er wereldwijd geen besef was van de noodzaak van investeringen op dit gebied. En we zijn begonnen met mensen, hoe goed de strijdkrachten ook zijn uitgerust, als ze geen militair personeel hebben, zijn ze waardeloos. Daarom zijn we op een toegewijde en overtuigde manier met mensen begonnen, omdat we wisten dat we het juiste deden. Een land als Portugal, met die immense soevereine zee, moet die soevereiniteit uitoefenen te land, ter zee en in de lucht. Patrouilleren in de Exclusieve Economische Zone, zoek- en reddingsoperaties uitvoeren, patrouilleren op het vasteland, medische noodgevallen in de autonome regio's afhandelen en alles doen wat met de strijdkrachten te maken heeft. Portugal zet vandaag een belangrijke stap, zich bewust van de impact en de moeilijkheid, maar doet dat ook met het strategische doel om de strijdkrachten te waarderen en te eren.

En kunt u garanderen dat het vervroegen van de 2%-doelstelling naar dit jaar geen gevolgen zal hebben voor de nationale rekeningen?

Ik geloof dat het een positief effect zal hebben op de nationale rekeningen, omdat het een investering is en geen kostenpost. Ik geloof dat deze betrokkenheid van de defensie-industrie bij onze inspanningen zal leiden tot meer banen, meer welvaart, hogere belastingen en het creëren en versterken van bestaande zaken.

Maar is dat zichtbaar in de afrekening aan het einde van het jaar of is het iets wat misschien geen zekerheid is. Gaat het altijd om 1 miljard euro?

Het Verenigd Koninkrijk heeft vele miljoenen euro's geïnvesteerd in Portugese drones. De Portugese bijdrage aan het Britse drone-initiatief bedroeg 52 miljoen euro. Portugal is momenteel wereldleider in de productie van drones. De patrouillevaartuigen voor de oceaan worden momenteel gebouwd op de scheepswerf van Viana do Castelo door Portugese arbeiders. Het is een Portugees bedrijf dat belasting betaalt in Portugal. De Pandur-voertuigen, die momenteel voor vele miljoenen euro's worden geüpgraded, zullen 100% door Portugese bedrijven worden geproduceerd. Een paar weken geleden kondigde ik in Parijs aan dat we de zesde KC-390 zouden aanschaffen, maar tegelijkertijd reserveerden we nog tien andere vliegtuigen. Ik weet dat elk vliegtuig dat via de NAVO wordt verkocht, via staatsrelaties, 11 miljoen euro vertegenwoordigt voor de staat. En 70% van de KC's wordt in Portugal geproduceerd.

Maar ondanks alles wat je me vertelt, is die investering van 2% voldoende. Waarom moeten we in tien jaar tijd 5% bereiken, zelfs met dat idee van 3,5% plus 1,5%?

Wat ik zeg, is dat we de 2% zullen bereiken met de garantie van implementatie en terugkeer naar de economie. Wat heeft dit te maken met de 3,5%, dit aan directe uitgaven en dan nog eens 1,5% aan infrastructuur? Maar ik wil benadrukken dat er in 2029 een herijking moet plaatsvinden...

Is het toeval dat dit het jaar is dat Donald Trump het Witte Huis verlaat?

Ik weet niet of het toeval is. Voor mij is het belangrijk om te beseffen dat er vóór de doelstelling voor 2035, wanneer we hogere waarden moeten bereiken, een moment van bezinning is.

En toch is er geen plafond dat tot 2029 in acht moet worden genomen. Kunnen we dan beoordelen wat de investering is?

Natuurlijk. We vertrouwen op deze beoordeling, die ook, in de eerste plaats, door de financiële afdeling wordt uitgevoerd, rekening houdend met de noodzaak om de sociale en economische staat te behouden.