Leo XIV beloofde de erfenis van Franciscus voort te zetten
Ook in andere delen van zijn toespraak verborg Leo XIV de Bergogliaanse toon van zijn boodschap niet. Nadat hij in het begin had gezegd dat God “iedereen onvoorwaardelijk liefheeft”, herhaalde hij de gedachte dat de Kerk “missionair moet zijn, dat ze bruggen bouwt, dialoog voert, altijd openstaat om, zoals dit plein, met open armen iedereen te ontvangen, allen die onze naastenliefde, aanwezigheid, dialoog en liefde nodig hebben”. De herhaling van dat ‘iedereen’ lokte een daverend applaus uit op een volgepakt Sint-Pietersplein – en het herinnert ons onvermijdelijk aan het beroemde ‘iedereen, iedereen, iedereen’, de kreet die het pontificaat van Franciscus samenvatte, gelanceerd in Lissabon tijdens de Wereldjongerendag van 2023.
"Sluit u daarom zonder vrees aan bij God en laten we samen verdergaan. Wij zijn discipelen van Christus, Christus kwam vóór ons, de wereld heeft Zijn licht nodig, de mensheid heeft Hem nodig als brug om God en Zijn liefde te bereiken," zei Leo XIV voor een menigte in extase, omdat ze zojuist getuige waren geweest van de verkiezing van een nieuwe paus. Help ons, elkaar, bruggen te bouwen door dialoog en ontmoeting, en ons allen te verenigen om één volk te zijn, altijd in vrede. Dank u, paus Franciscus.
Een andere stap in de toespraak van Leo XIV was bijzonder belangrijk. “Wij willen een synodale Kerk zijn, die op weg is, die altijd vrede zoekt, die altijd naastenliefde zoekt, en die vooral dichtbij hen staat die lijden”, zei de nieuwe paus, die opnieuw een luid applaus kreeg. Het woord ‘synodaal’ is daar niet toevallig geplaatst. Enkele uren voor de verkiezing van de nieuwe paus vertelde de ervaren Ierse journalist Gerard O'Connell, een groot kenner van de interne dynamiek van conclaven en al veertig jaar expert op het gebied van het Vaticaan, aan Observador dat de grote "kleine test" van deze verkiezing juist de vraag naar synodaliteit was: "Willen we deze stijl van Kerk of willen we terugkeren naar de oude stijl? Voor veel kardinalen is dit doorslaggevend."
De kwestie van de synodaliteit is inderdaad een van de grote twistpunten tussen verschillende gevoeligheden in de Kerk. Het woord komt uit kerkelijk jargon en is afgeleid van de Griekse termen ‘ syn ’ (samen) en ‘ hodos ’ (pad). Het vertaalt in wezen het idee dat de Kerk een groep mensen is die samen op weg gaan, waarbij zaken die iedereen aangaan door iedereen worden beslist. Franciscus heeft de grenzen verlegd en het concept van synodaliteit naar nieuwe hoogten gebracht door de Bisschoppensynode open te stellen voor lekendeelname en stemrecht, of door de Romeinse Curie te hervormen zodat leken leiderschapsrollen op zich kunnen nemen die voorheen waren voorbehouden aan kardinalen. Dit viel niet in goede aarde bij alle geledingen van de Kerk. Tijdens de bijeenkomsten voorafgaand aan het conclaaf waren er kardinalen die Franciscus ervan beschuldigden de tradities van de Kerk niet te respecteren door de macht van de geestelijkheid te relativeren en leken (mannen en vrouwen) toegang te verlenen tot gezagsposities. Rond deze oppositie zou een campagne voor de pauselijke verkiezing van kardinaal Pietro Parolin worden opgezet.
Voor de menigte in Rome en overal ter wereld benadrukte Leo XIV dat hij niet zou terugkeren op de paden die Franciscus had gebaand: de Kerk moet synodaal zijn, dat wil zeggen open voor de deelname van iedereen . Zelfs iedereen. In een merkwaardig teken dat synodaliteit wel eens bovenaan de prioriteitenlijst van de nieuwe paus zou kunnen staan, deelde de huidige ondersecretaris van de Bisschoppensynode, zuster Nathalie Becquart (de eerste vrouw die in deze functie werd benoemd en een van de gezichten van de hervorming die Franciscus doorvoerde), in de eerste uren na de verkiezing al publiekelijk op sociale media foto's van een ontmoeting met Leo XIV.
Leo XIV vergat bij zijn interventie echter ook niet degenen die mogelijk verder van de ideeën van Franciscus af stonden. Toen hij met zijn rode toga, stola en gouden kruis op het balkon van de Sint-Pieter verscheen, deed dat meteen denken aan de verkiezing van Benedictus XVI (in tegenstelling tot Franciscus, die de voorkeur gaf aan de eenvoud van de witte soutane). Het leverde ook meteen positieve reacties op van enkele groepen die zich op het Sint-Pietersplein bevonden. Tegelijkertijd vergat hij niet, vooral in zijn dankbetuiging aan de kardinalen, de noodzaak te vermelden om een “verenigde Kerk” te bouwen – een verwijzing die vooral betekenisvol is als men bedenkt dat oproepen tot eenheid de afgelopen weken een van de belangrijkste vaandels waren van de meest conservatieve sectoren , die Franciscus ervan beschuldigden verdeeldheid te zaaien onder katholieken met minder orthodoxe ideeën. Leo XIV liet aanvankelijk merken dat hij niet van plan was om welke stroming binnen de toenmalige Kerk tegen zich in het harnas te jagen, aangezien deze ernstig gepolariseerd was.
observador
