De geestelijke gezondheid van jongeren: een dringende investering

Zorgen voor ons emotionele welzijn is nog nooit zo belangrijk geweest als nu. In de nasleep van de COVID-19-pandemie, de aanhoudende conflicten tussen Israël en Hamas, en tussen Rusland en Oekraïne, en de groeiende dreiging van klimaatverandering, is de impact van onzekerheid op de geestelijke gezondheid van mensen, met name die van jongeren, een onderwerp waar we bijzondere aandacht aan moeten besteden.

Ik geloof dat preventie de meest effectieve en duurzame aanpak is om het mentaal welzijn van jongeren te verbeteren. We weten dat fysieke gezondheid vaak prioriteit krijgt, vooral in tijden van crisis, maar het belang van mentale gezondheid wordt vaak over het hoofd gezien. Het is cruciaal om deze trend te keren en emotioneel welzijn de aandacht te geven die het verdient.

Het recente Global Risks Report van het World Economic Forum bracht een ontnuchterende waarschuwing: "verslechterende gezondheid en welzijn" is een van de grootste risico's waarmee we vandaag de dag worden geconfronteerd. Deze situatie onderstreept de urgentie om de groeiende crisis in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken, met bijzondere aandacht voor de uitingen ervan onder jongeren, een generatie die de zwaarste lasten van de onzekerheden van onze tijd draagt.

De gegevens in het rapport laten een complexe en uitdagende situatie zien. In de Europese Unie (EU) kampt meer dan 1 op de 6 jongeren met psychische problemen, waarbij bijna de helft aangeeft dat de zorgstelsels niet aan hun behoeften voldoen. Zelfmoord, een te voorkomen tragedie, blijft de tweede belangrijkste doodsoorzaak onder jongeren van 15 tot 19 jaar. Deze cijfers alleen al tonen de omvang van het probleem en de noodzaak van een dringende en effectieve aanpak aan.

Ondanks enige vooruitgang in financiering, onderzoek en de destigmatisering van geestelijke gezondheid, blijven de wereldwijde investeringen ver achter bij wat nodig is, met een overheersende focus op behandeling in plaats van preventie. Dit weerspiegelt maatschappelijke verwaarlozing met aanzienlijke economische kosten, die in de EU worden geschat op meer dan € 600 miljard per jaar. Deze kosten kunnen en mogen we niet blijven dragen.

Het valt niet te ontkennen dat de wereld voor zeer complexe mondiale uitdagingen staat. Daarom is alle reflectie en actie niet alleen relevant, maar ook essentieel. Het witboek "Een visie op het geestelijk welzijn van jongeren in Europa" is hier een goed voorbeeld van. Het is een document dat meer wil zijn dan een diagnose, maar een oproep tot gezamenlijke actie van alle belanghebbenden, waaronder beleidsmakers, de private sector, ngo's, zorgverleners en de jongeren zelf. Dit witboek beoordeelt de huidige stand van zaken op het gebied van de geestelijke gezondheid van jongeren in de EU, identificeert bestaande lacunes en stelt een reeks concrete en uitvoerbare maatregelen voor, van de integratie van geestelijke gezondheid in overheidsbeleid en onderwijsprogramma's tot het versterken van partnerschappen tussen organisaties en het herstructureren van de financiering van preventieprogramma's.

We kunnen deze problemen alleen adequaat aanpakken als we systemische veranderingen doorvoeren, in samenwerking met lokale en internationale partners. Investeren in initiatieven die de geestelijke gezondheid van jongeren in de gemeenschap ondersteunen en hen voorzien van tools waarmee ze hun behoeften en emoties kunnen uiten en normaliseren – zodat ze vervolgens autonomer kunnen zijn en zelf oplossingen kunnen vinden – is de rol die we allemaal moeten spelen. Aan de andere kant, en hoewel emotionele geletterdheid de afgelopen jaren is toegenomen, geloof ik dat er nog steeds veel barrières bestaan ​​in onze samenleving. Het vergroten van het bewustzijn van mentaal welzijn is een manier om de huidige crisis te bestrijden en stigmatisering te verminderen.

Een voorbeeld van een goed initiatief in Portugal dat in dit witboek wordt belicht, is het "Por ti: Programma ter Bevordering van Mentaal Welzijn op Scholen". Dit programma wil Portugese jongeren en hun schoolgemeenschappen beter voorbereiden op de toekomst door de ontwikkeling van vaardigheden voor emotionele regulatie. "Por ti", dat vier jaar zal lopen, heeft al bijna 70.000 leerlingen tussen de 12 en 15 jaar bereikt, afkomstig van meer dan 300 scholen in 140 gemeenten op het Portugese vasteland en de eilanden. Het heeft ook geresulteerd in de training 'Mentaal welzijn en de pedagogische relatie tussen leraar en leerling', gecertificeerd door de Universiteit van Coimbra en die meetelt voor de carrièreontwikkeling van leraren in de derde cyclus. Met een focus op het maatschappelijk middenveld is "Por ti" ook uitgebreid tot een podcast die de stand van zaken op het gebied van mentaal welzijn in Portugal deelt. Tegen 2026 zal "Por ti" nog verder reiken.

Want investeren in de geestelijke gezondheid van jongeren is niet alleen een daad van maatschappelijke verantwoordelijkheid, het is ook een investering in een betere, welvarende en veerkrachtige toekomst voor iedereen. Het is een investering in de veerkracht van toekomstige generaties.