Hoe kunnen gebroken stenen bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering?
Of het nu op suikerplantages in Brazilië of theeplantages in India is, gemalen stenen worden verspreid over grote stukken landbouwgrond over de hele wereld. Het is een baanbrekende poging om klimaatverandering tegen te gaan.
Deze techniek, Enhanced Rock Weathering (ERW), is bedoeld om de afvang en natuurlijke opslag van koolstofdioxide, een gas dat zorgt voor opwarming van de aarde, te versnellen.
Het kan een grote stap zijn voor techgiganten, luchtvaartmaatschappijen en modebedrijven die koolstofkredieten van ERW-projecten willen kopen om hun uitstoot te compenseren.
De techniek is gericht op het versnellen van een natuurlijk geologisch proces dat verwering wordt genoemd. Dit proces bestaat uit de ontleding van gesteenten door koolzuur, dat ontstaat wanneer koolstofdioxide in de lucht of de grond oplost in water.
Dit fenomeen ontstaat op natuurlijke wijze wanneer regen op rotsen valt en koolstofdioxide uit de lucht of de bodem kan vastleggen in de vorm van bicarbonaat of kalksteen.
ERW versnelt het proces door gebruik te maken van snel verwerende gesteenten, zoals basalt. Deze worden fijn gemalen om hun oppervlak te vergroten.
Dit is een relatief nieuwe technologie en er zijn vragen over hoeveel koolstof hiermee verwijderd kan worden.
Uit een Amerikaans onderzoek is gebleken dat het jaarlijks aanbrengen van 50 ton basalt op één hectare land in vier jaar tijd 10,5 ton koolstofdioxide per hectare verwijdert.
Maar deze winning was lager wanneer basalt werd gebruikt op palmolieplantages in Maleisië of suikerrietplantages in Australië.
"Veldproeven geven aan dat de hoeveelheid en de snelheid van de vangst zijn overschat", aldus Paul Nelson, een wetenschapper aan de James Cook University die ERW heeft bestudeerd.
Dit niveau hangt af van variabelen zoals het type en de grootte van het gesteente, de luchtvochtigheid en warmte van het klimaat, de bodemsoort en het landbeheer. Bovendien is koolstofvastlegging moeilijk te meten.
De meest gebruikte techniek meet ‘kationen’, positief geladen ionen die door verwering uit gesteente vrijkomen.
Maar deze kationen worden geproduceerd ongeacht het zuur waarmee het gesteente heeft gereageerd, zelfs zonder koolstofdioxideafvang, legt Nelson uit.
Volgens Wolfram Buss, onderzoeker koolstofverwijdering aan de Australian National University, moet de techniek daarom nauwkeurig worden gekalibreerd en gemeten. Ook is er meer geld nodig om te onderzoeken hoe kan worden bepaald hoeveel koolstofdioxide wordt verwijderd.
Door stenen toe te voegen wordt de alkaliteit van de grond verhoogd, wat de groei van gewassen en de hoeveelheid voedingsstoffen kan stimuleren.
Deskundigen wijzen erop dat basalt zelfs kan reageren met andere zuren in de bodem, zonder dat in dit stadium koolstofdioxide wordt vastgelegd. Het kan dan nog steeds voordelen opleveren voor de planeet.
Dat komt doordat zuren uit de bodem in rivieren en de zee terechtkomen. Daar leidt verzuring tot het vrijkomen van koolstofdioxide.
Maar als het gesteente het zuur in de grond neutraliseert, ‘verhinder je dat koolstofdioxide uit het water in de atmosfeer terechtkomt’, aldus Nelson.
Het is echter onduidelijk hoeveel emissies zouden zijn vermeden.
Ertsrot wordt als veilig beschouwd omdat het een proces versnelt dat in de natuur voorkomt. Sommige snel verweerde gesteenten bevatten echter hoge concentraties potentieel giftige zware metalen.
Maar het grootste risico is dat een onjuiste meting de hoeveelheid vastgelegde CO2 overschat.
Sommige projecten verkopen al ERW-koolstofkredieten. Als een bedrijf er een koopt om zijn uitstoot te compenseren, maar de afvang lager uitvalt dan geraamd, kan dit leiden tot een hogere netto koolstofdioxide-uitstoot.
Er worden projecten uitgevoerd in verschillende delen van de wereld, waaronder Europa, Noord-Amerika, Latijns-Amerika en Azië.
Een paar maanden geleden maakte een project in Brazilië bekend dat het de eerste door ERW geverifieerde koolstofverwijderingscredits had opgeleverd.
Het proces wordt gebruikt of getest in landbouwgebieden, van theeplantages in Darjeeling (India) tot sojabonen- of maïsvelden in de Verenigde Staten.
Mati Carbon, een ERW-startup uit India, won dit jaar een prijs voor koolstofverwijdering.
In december kondigde Google de tot nu toe grootste deal voor deze techniek aan, waarbij de startup Terradot tegen het begin van de jaren 2030 200.000 ton aan CO2-compensaties zou leveren.
De kosten van het project zijn niet bekendgemaakt, maar een aparte deal tussen Terradot en een bedrijf dat meerdere bedrijven vertegenwoordigt, verkocht 90.000 ton voor 27 miljoen dollar.
sah/cwl/pst/mas/zm/yr/jc
IstoÉ
