Obstakel voor EU-fondsen… Chantage van Griekenland aan Turkije

De Griekse premier Kyriakos Mitsotakis zei: "Als Turkije wil profiteren van de EU-defensiefondsen, moet het de 30 jaar oude oorlogsdreiging wegnemen."

De dreiging waar Mitsotakis op doelt, is het besluit van de Turkse Grote Nationale Vergadering uit 1995, waarin werd verklaard dat als Griekenland zijn territoriale wateren verder dan 6 mijl zou uitbreiden, dit als een oorlogsdaad zou worden beschouwd.

Volgens Sözcü is voor deelname aan het fonds met uitgebreide rechten een bilaterale veiligheidsovereenkomst met de EU nodig, waarvoor de goedkeuring van alle leden nodig is. Op dit moment houdt Griekenland de dreiging van een veto tegen Turkije op de agenda. Artikel 16 van het Handvest van de EU staat de uitsluiting toe van een “land waarvan de veiligheidsbelangen worden bedreigd”.

DE EU HEEFT HET NODIG

De productiecapaciteit van Turkije in de defensie-industrie ligt op een hoog niveau. De productiecapaciteit van Europa is problematischer. Systemen zoals de in Turkije ontwikkelde Bayraktar TB2 worden geproduceerd volgens NAVO-normen en worden in veel EU-landen gebruikt. Landen als Duitsland, Italië en Spanje zijn positief over de bijdrage van Turkije aan het SAFE-fonds. De bezwaren van Griekenland zouden het proces kunnen vertragen.

VRAAG WACHT OP EEN ANTWOORD

Ankara wil een actievere rol spelen in de Europese defensie-architectuur. Dit verlangen botst echter met de rode lijnen in de Egeïsche Zee.

Hoewel Turkije geen stap terugdeed op het gebied van de ontwapening van territoriale wateren en eilanden; Griekenland heeft aangegeven dat het groen licht zou kunnen geven voor toegang tot het fonds in ruil voor ‘stilte’ over deze kwesties.

De cruciale vraag is nu: zal Turkije de Egeïsche Zee opgeven om zich bij SAFE aan te sluiten?

Als het 'casus belli'-besluit van Turkije wordt ingetrokken en de territoriale wateren worden uitgebreid van 6 naar 12 mijl, zal 70 procent van de Egeïsche Zee aan Griekenland toebehoren en zal de Egeïsche Zee de facto een Grieks meer worden. Nadat Turkse schepen Çanakkale hadden verlaten, moesten ze toestemming vragen aan Athene.

RODE LIJNEN GEVEN HET OP

De afgelopen jaren heeft Turkije veel van zijn ‘principiële’ standpunten in het buitenlands beleid versoepeld om economische redenen. Hier zijn enkele van de eerdere 'ommezwaaien':

- Van staatsgreep Sisi tot mijn vriendin Sisi: Er werd fel gereageerd op de militaire staatsgreep in Egypte. Jarenlang waren er geen diplomatieke betrekkingen. Nu poseren Erdogan en Sisi in intieme poses.

- De VAE was de 'financier' van 15 juli: er werden investeringsakkoorden ter waarde van miljarden dollars gesloten met de Verenigde Arabische Emiraten, die ervan worden beschuldigd achter de FETO-couppoging te zitten.

- De moord op Kashoggi is vergeten: journalist Jamal Khashoggi werd op brute wijze vermoord in het consulaat van Saoedi-Arabië in Istanbul. Türkiye zou de 'volgeling' van deze moord zijn. In 2022 werd de zaak overgedragen aan de Saoedi's. Prins Salman werd in Ankara met een rode loper verwelkomd.

- 'Vluchtelingenonderhandelingen' met de EU: Vluchtelingen werden in Turkije vastgehouden met de terugnameovereenkomst. In ruil daarvoor ontvingen ze 6 miljard euro, maar van visumliberalisering kwam het niet.

- Een stap terug van het Blauwe Vaderland: de harde retoriek in het oostelijke Middellandse Zeegebied werd verzacht en het seismisch onderzoek werd stopgezet om de handelsonderhandelingen met de EU te hervatten.