'Split'-titel 35 jaar geleden? Vertel Colorado en Georgia Tech dat niet.

CHAD BROWN EN zijn teamgenoten van Colorado dragen gouden ringen. Op elk van hen staat een groot cijfer "1" vol diamanten, ter nagedachtenis aan hun nationale titel in 1990 en het jaar waarin ze het beste team van het land waren.

Overal in het land hebben Ken Swilling en zijn teamgenoten van Georgia Tech hun eigen gouden ringen, ook met diamanten in een grote "1", eveneens bedoeld als eerbetoon aan hun nationale titel van 1990.

Hoewel hun ringen vrijwel identiek zijn, weigeren de leden van die teams van Colorado en Georgia Tech te erkennen dat hun seizoenen een gedeelde uitkomst hebben. Spelers gebruiken nog steeds niet de woorden "gesplitst" of "gedeeld" als het gaat om het seizoen van 1990. Colorado wijst op zijn superieure speelschema als reden dat het de rechtmatige kampioen is na een 11-1-1 en een eerste plaats in de AP-poll. Georgia Tech wijst op zijn ongeslagen seizoen als bewijs dat het de rechtmatige kampioen is na een 11-0-1 en een eerste plaats in de coachespoll met één stem. Vijfendertig jaar later is trash talk een taaie dood voor twee scholen die in het pre-BCS-tijdperk speelden en geen manier hadden om de zaken op het veld te regelen.

"Oh nee. Ik zou nooit zeggen dat het een gesplitst nationaal kampioenschap was," zei Swilling. "Ze mogen ons gesplitst noemen, co- hoe ze het ook willen noemen, maar wat Georgia Tech betreft, wij wonnen het nationale kampioenschap in 1990. Sterker nog, het kostte hen vijf downs tegen Missouri om de splitsing te krijgen."

"We waren het beste team van het land. Daar twijfel ik niet aan," zegt Brown. "Dus de mening van mensen over de Fifth-Down Game en de mening van mensen over wie een nationaal kampioenschap had moeten winnen, komt zo slecht op me over dat ik er niet eens over nadenk. Als iemand zegt: 'Heb je een nationaal kampioenschap gewonnen met Colorado?', zeg ik: 'Jazeker.' 'Je zegt toch niet dat je een gesplitst nationaal kampioenschap hebt gewonnen?' Nee. Ik heb nog nooit gezegd dat ik een gesplitst nationaal kampioenschap heb gewonnen."

Misschien worden oude rekeningen vereffend als de nationale kampioenen van 1990, Colorado en Georgia Tech, het seizoen aftrappen in Boulder (20.00 uur, ESPN), in de eerste ontmoeting tussen de scholen.

Als ik er nog eens over nadenk, misschien niet.

IN 1989 bleef COLORADO ongeslagen in het reguliere seizoen en stond het in de Orange Bowl tegenover Notre Dame met de nationale titel op het spel. De ploeg verloor met 21-6, maar hun nederlaag zorgde voor een betere training in het tussenseizoen.

Dat, plus de herinnering aan teamgenoot Sal Aunese, die in 1989 aan maagkanker overleed, was de drijvende kracht achter Colorado aan het begin van het seizoen 1990. Maar de eerste drie wedstrijden van het seizoen verliepen niet zoals de Buffs hadden verwacht. Colorado stond verrassend 1-1-1 voor een wedstrijd tegen Texas, nadat ze de seizoensopener gelijk hadden gespeeld tegen nummer 8 Tennessee en in week 3 hadden verloren van nummer 21 Illinois. Er was geen enkele foutmarge meer over. Coach Bill McCartney liet het team samenkomen in een hotel waar het gewoonlijk verbleef voor thuiswedstrijden. De spelers dachten dat ze met de bus naar het vliegveld zouden gaan.

In plaats daarvan riep McCartney een vergadering bijeen. Hij viel het hele team aan en noemde spelers bij naam omdat ze niet hun potentieel benutten.

"Coach Mac maakte dingen meestal niet persoonlijk," zei Brown. "Deze keer was het wel persoonlijk. Hij werkte zich een weg door de kamer, en ik was de laatste die hij te pakken kreeg. Hij draaide zich naar me om en zei: 'Chad, jij hebt me het meest gekwetst.' Hij trok mijn voetbalkarakter in twijfel. Voor iemand die altijd trots was op zijn spel, deed dat pijn."

Brown verdiepte zich tijdens de vlucht in zijn spelboek en keek, voordat hij naar de wedstrijd vertrok, in de spiegel naar zichzelf. Hij zei tegen zichzelf: "Niemand zal ooit nog aan mijn voetbalkarakter twijfelen."

Colorado stond vroeg in het vierde kwart met 22-14 achter tegen Texas, toen running back Eric Bieniemy de verdediging in stapte en tegen zijn teamgenoten zei: "Geef ons de bal terug. We gaan scoren. We gaan deze wedstrijd winnen."

En inderdaad, Bieniemy scoorde een touchdown van 4 yards met nog meer dan 10 minuten te spelen, en rende vervolgens vanaf 2 yards met nog 5:47 op de klok voor de winnende touchdown. Brown maakte uiteindelijk 20 tackles. Spelers en coaches van Colorado beschouwen die wedstrijd – en de toespraak die McCartney zijn team gaf – als het keerpunt van het seizoen.

"Iedereen praat graag over de ommekeer in Texas, en zegt dat ik daarheen kwam en de wedstrijd redde," zei Bieniemy. "Nee, het was niets bijzonders, want er waren momenten gedurende het jaar dat ze me ook moesten opbeuren."

Colorado zakte van de vijfde naar de twintigste plaats in de voorbereiding, maar in oktober stonden de Buffs weer op de twaalfde plaats in de AP-poll. Ze hadden nog steeds wat hulp nodig om weer in de race te komen voor het nationale kampioenschap.

Spelers hadden waarschijnlijk niet verwacht dat ze die hulp nodig zouden hebben in week 6 tegen het niet-gerangschikte Missouri.

Voordat we het beruchte Fifth-Down spel bespreken, willen de spelers van Colorado je het volgende laten weten: Missouri probeerde hen vanaf het begin te saboteren. In 1990 speelde Missouri op kunstgras, vermengd met zand. De spelers van Colorado vonden dat de school het veld vóór gebruik met water had moeten besproeien.

Dat gebeurde niet, dus toen de wedstrijd begon, bleef Colorado over de hele grasmat glijden en glibberen, wat hun option game vertraagde. (De Tigers daarentegen waren bekend met de ondergrond en wisten welke noppen ze moesten dragen om uitglijden te minimaliseren.) Missouri leidde met 31-27 met nog twee minuten te gaan in het vierde kwart. Toen begon Colorado, achter reserve-quarterback Charles Johnson en Bieniemy, te dribbelen. Bij de eerste-en-goal vanaf de 3-yardlijn met nog 28 seconden te gaan, sloeg Johnson de bal in de lucht.

Bij de tweede down rende Bieniemy voor een winst van 2 yards naar de 1-yardlijn. Colorado nam een ​​time-out. De speler die de down marker bediende, veranderde de down niet. Colorado center Jay Leeuwenburg merkte het op en vertelde het aan McCartney, die volhield dat het nog steeds de tweede down was. Ondertussen kreeg een fan achter de Colorado bank een hartaanval en werd hij naar het veld gebracht voor medische hulp, wat voor nog meer afleiding zorgde.

Colorado speelde nog drie plays – en scoorde op hun vijfde down – terwijl Johnson over de doellijn ging. Het publiek van Missouri scandeerde "fifth down" en begon, toen de wedstrijd afgelopen was, flessen en andere voorwerpen op het veld te gooien. Startende quarterback Darian Hagan, die de wedstrijd miste vanwege een blessure, zei dat hij zijn ribbenkastbeugel had afgedaan om quarterbackscoach Gary Barnett te beschermen tegen klappen.

"Veel mensen zeggen dat we vals hebben gespeeld en dat we de wedstrijd hadden moeten teruggeven en al dat soort dingen," zei Hagan. "Mijn antwoord daarop is: 'Waarom hebben we vals gespeeld en wat deden de coaches van Missouri? Waarom wisten ze niet wat er aan de hand was? Iedereen was buitenspel. De scheidsrechters wisten het niet. Dus ze kunnen veel mensen de schuld geven, maar tegelijkertijd hebben we er een nationaal kampioenschap mee gewonnen.

"Het was een menselijke fout. Het was niet dat we iemand een loer wilden draaien."

Bieniemy zei dat hij oprecht geen idee had dat Colorado vijf downs had gebruikt totdat hij de hoogtepunten op ESPN zag. Maar later in zijn carrière, toen hij assistent-coach werd en tien jaar werkte voor de Kansas City Chiefs en Andy Reid, die in die wedstrijd de offensive line coach was bij Missouri, hoorde hij constant over de wedstrijd.

"Denk je dat ik er al 10 jaar over hoor?" zegt Bieniemy lachend. "Ik zeg het maar gewoon: het was een geweldige game. Het is zo'n game waar nog eeuwen over gesproken zal worden. Maar we gaan hem niet teruggeven."

DUIZENDENZEVENHONDERD KM verderop, in Atlanta, bereidde nummer 18 Georgia Tech zich voor op een wedstrijd tegen nummer 15 Clemson, de week na de Fifth-Down Game. De Jackets begonnen het jaar zonder een ranking, maar de spelers begonnen vol vertrouwen aan het seizoen nadat ze 1989 hadden afgesloten met overwinningen in zeven van hun laatste acht wedstrijden.

Hun verdediging begon het seizoen uitstekend en gaf in de eerste vier wedstrijden slechts 31 punten weg. Opnieuw was hun verdediging sterk tegen Clemson en zorgde voor een goalline stand nadat de Tigers tot de 1-yardlijn waren doorgedrongen. In acht runs binnen Georgia Tech scoorde Clemson slechts één touchdown. Toch hadden de Tigers nog kans op de overwinning, met een 21-19 achterstand.

Chris Gardocki stond klaar voor een fieldgoalpoging van 60 yards met nog een minuut te gaan.

"Ik stond op een afstand van drie meter van hem aan de zijlijn en ik zei tegen iedereen: 'We zijn klaar'", aldus Scott Sisson, kicker van Georgia Tech.

Maar Gardocki miste, en Georgia Tech beleefde zijn beste start sinds 1966. Die start werd nog beter in het eerste weekend van november, toen de Yellow Jackets naar Charlottesville afreisden om tegen nummer 1 Virginia te spelen.

Vandalen waren de avond voor de wedstrijd Scott Stadium binnengedrongen en hadden een deel van het grasveld verbrand, waardoor het de vraag was of de wedstrijd wel door kon gaan. Georgia Tech-quarterback Shawn Jones zei ook dat diezelfde nacht om 2 of 3 uur 's nachts het brandalarm afging in het teamhotel, waardoor de spelers gedwongen waren op te staan ​​en te evacueren.

"De sfeer was als een play-offwedstrijd voor het kampioenschap", aldus Jones.

Maar de wedstrijd begon anders. Virginia stond bij rust met 28-14 voor, nadat ze de ijzersterke verdediging van Georgia Tech op het verkeerde been hadden gezet.

"Sommige van onze aanvallende spelers vroegen ons: 'Hé man, kunnen jullie ze tegenhouden? Rem ze gewoon af, want we komen eraan'," zei Swilling. "En de blik op onze gezichten was van: 'Man, ik weet het niet. Dit kan een lange dag worden.' Het gebeurde gewoon dat de zaken aanvallend begonnen te veranderen."

Georgia Tech maakte de gelijkmaker na twee turnovers van Virginia, en daarna bleef het spannend tot het einde. Georgia Tech kreeg de bal met nog 2:30 te gaan en de stand was gelijk: 38-38. Jones herinnert zich dat hij zich kalm voelde toen de aanval het veld opkwam.

Hij bracht Georgia Tech 56 yards in vijf plays, waarmee hij Sisson de kans gaf om een ​​fieldgoal van 37 yards te maken met nog 7 seconden op de klok. Sisson werd door zijn teamgenoten liefkozend "Never Missin' Sisson" genoemd. De druk leek hem nooit te raken. Maar tijdens zijn warming-up langs de zijlijn hoorde hij punter Scott Aldridge aan de linemen vragen: "Hoeveel diamanten willen we in onze kampioenschapsringen?"

"Ik hoorde dat steeds weer, en ik dacht: 'Ik heb geen keus. Ik moet deze trap maken'," zegt Sisson lachend. "Deze jongens ontwerpen de ring. Dus, geen druk, toch?"

Sisson schoot de bal raak. Het ongeslagen seizoen duurde nog een weekend voort.

COLORADO BETREEDT DE Orange Bowl als nummer 1 in beide peilingen met een 10-1-1. Het speelde een revanchewedstrijd tegen Notre Dame. Georgia Tech begon de Citrus Bowl in Orlando, Florida, als nummer 2 met een 10-0-1 en speelde tegen Nebraska, dat Colorado eerder dit seizoen had verslagen.

De Buffaloes dachten dat een overwinning op de Ieren hun kampioensseizoen in beide peilingen zou bezegelen. Georgia Tech had echter het gevoel dat een overwinning op Nebraska hen mogelijk een voorsprong zou kunnen geven.

"Ik dacht niet echt dat Colorado beter was dan wij," zei Jones. "Dus toen we de wedstrijd ingingen, dacht ik: 'Als we onze zaken goed regelen, moeten we nummer één zijn.' We wisten niet hoe het zou aflopen. We geloofden er gewoon in."

Georgia Tech won met 45-21 van Nebraska en sloot daarmee een opmerkelijk seizoen zonder verlies af. Het team keerde later die avond terug naar het hotel in Orlando om Colorado in de Orange Bowl te bekijken.

De Buffaloes hielden zichzelf voor dat ze niet opnieuw van de Ieren konden verliezen. Tegenslag sloeg al vroeg toe toen Hagan geblesseerd raakte aan zijn knie. Johnson kwam in de wedstrijd en verrekte zijn hamstring, maar speelde door. De wedstrijd ontaardde in een defensief spektakel. Colorado hield met nog 1:05 op de klok een 10-9 voorsprong vast.

De Buffaloes waren gedwongen te punten. Notre Dame had Raghib "The Rocket" Ismail, de beste returner van het land, in de wacht staan. Swilling, die met zijn teamgenoten toekeek, draaide zich naar hen om en zei: 'Kijk eens. Rocket staat op het punt om de bal naar huis te gooien.'

En jawel hoor, Ismail nam de punt, draaide naar rechts, raakte een crease en rende naar binnen voor de touchdown. De spelers van Georgia Tech beschreven hoe hun hotel trilde en schudde van vreugde.

"Het gekke was dat ik me herinner dat coach Mac onze punter vertelde dat hij de bal uit de baan moest schieten," zegt Hagan. "Het was een slechte snap, en hij werd overvallen, dus schoot hij de bal gewoon door het midden. En iedereen keek elkaar aan van: 'O nee.' Toen hij scoorde, reageerde iedereen van: 'Je maakt een grapje. Daar gaan we weer.'"

Maar de emotionele golf sloeg bij alle drie de teams een andere kant op.

Er lag een vlag op het veld.

"We wisten dat het tegen hen was", zei Hagan. "We gingen van gefrustreerd en gekwetst naar opgetogen, en dat allemaal binnen twee seconden."

Notre Dame-safety Greg Davis werd bestraft voor clipping. De touchdown viel buiten het bord. Colorado hield uiteindelijk stand en behaalde daarmee de eerste plaats in beide peilingen.

"Het was surrealistisch", zei Johnson. "Het was het einde van een reis die twee jaar eerder was begonnen, en de manier waarop het zich afspeelde was een metafoor voor het leven. Er was nooit een rechtlijnig pad naar ons kampioenschap. Er waren allerlei horten en stoten, teleurstellingen en hoogtepunten. Als collectief hebben we het voor elkaar gekregen. En het feest kon beginnen."

De definitieve peilingen kwamen die nacht niet binnen. De volgende ochtend vroeg ging de telefoon in Sissons hotelkamer in Orlando. Zijn kamergenoot duwde hem de telefoon in de hand.

Het was een radiostation waar Sisson nog nooit van had gehoord. Eerste vraag: Vind je dat je het nationale kampioenschap verdient? Wat Sisson niet wist toen hij, suf en half slapend, antwoordde, was dat er ook een speler uit Colorado aan de lijn was.

"Ik probeerde de gulden middenweg te kiezen," zei Sisson. "Ik zei: 'Ik weet niet wat we anders konden doen. We waren ongeslagen.' Ik had geen idee dat ze me in de val lokte. Ik weet niet meer wie het was, ik denk niet eens dat ik zijn naam heb, maar de speler van Colorado zegt: 'Oh, we verdienen het,' en hij begon ons te bekritiseren, zoals onze sterke schema's. Ik dacht: 'Je maakt een grapje. Ik ben niet wakker. Ik heb nu geen zin in dit gesprek.'"

De teams kwamen pas te weten hoe de uiteindelijke ranglijst hen had gerangschikt toen ze terugkeerden naar hun respectievelijke campussen. Colorado was de AP-kampioen, met 39 stemmen voor de eerste plaats, tegenover 20 voor Georgia Tech. Maar in een verbluffende ommekeer eindigde Georgia Tech als nummer één in de UPI coaches' poll – met één punt verschil. Voor het eerst in de geschiedenis van de UPI coaches' poll eindigde het nummer één team dat aan zijn laatste wedstrijd begon, niet als nummer één na een bowl-overwinning.

De spelers van Colorado vermoedden altijd al dat Nebraska-coach Tom Osborne zijn stem had gewijzigd naar Georgia Tech. Osborne gaf deze week voor het eerst toe dat hij dat inderdaad had gedaan. Tegen USA Today zei hij dat hij zijn stem om twee redenen had gewijzigd: de Fifth-Down Game en het feit dat Georgia Tech Nebraska makkelijker had verslagen dan Colorado.

"Dat was enorm teleurstellend, dat onze rivaal en ons conferentiegenootje dat deden," zei Johnson. "We gingen onder extreem vijandige omstandigheden naar Lincoln om die voetbalwedstrijd te winnen die ons naar het nationale kampioenschap bracht. Voor iemand die, naar alle berichten, een buitengewoon stijlvolle man was, vond ik dat een van de meest klasseloze dingen die ik ooit heb meegemaakt."

Zonder een unanieme kampioen woedt de vraag wie dat seizoen beter was. Geen van beide teams bezocht het Witte Huis, maar Swilling zei dat hij en zijn teamgenoten stiekem wensten dat ze de discussie hadden kunnen beslechten met een wedstrijd in de Rose Garden.

Na zijn collegecarrière werd Bieniemy in 1991 gedraft door de San Diego Chargers. Het jaar daarop huurden de Chargers Georgia Tech-coach Bobby Ross in.

"Ik had altijd ruzie met hem", zegt Bieniemy. "Ik ga het hardop zeggen. Ik zei dan: 'We hadden jullie helemaal in elkaar geslagen.'"

Nu, 35 jaar later, krijgen de twee teams eindelijk hun langverwachte ontmoeting. En dat allemaal dankzij Rick George, sportdirecteur van Colorado, die in 1990 assistent-sportdirecteur voor American football was bij Colorado. Ongeveer tien jaar geleden belde George iemand die hij kende bij Georgia Tech en zei simpelweg: "We moeten een wedstrijd spelen."

De serie werd aangekondigd in 2016 en George koos specifiek 2025 als de eerste thuis- en uitwedstrijd, wetende dat het de 35e verjaardag was van hun kampioenschap(pen).

"Ik dacht gewoon dat het leuk en goed zou zijn voor beide scholen, en dat het een goede wedstrijd zou worden waar veel mensen interesse in zouden hebben", zegt George. "Het is een geweldige kans om te laten zien wat we dat jaar allebei hebben bereikt."

Herinneringen aan hun gezamenlijke ... eh ... kampioensseizoen zijn nooit ver weg in de gedachten van de spelers en coaches die het hebben meegemaakt. Dat was immers het laatste nationale kampioenschap dat elke school heeft gewonnen.

Maar met hernieuwde interesse in Colorado en coach Deion Sanders, en stijgende verwachtingen rond Georgia Tech in het derde jaar onder Brent Key, is hun wedstrijd van vrijdag uitgegroeid tot een must-see tv-programma. Hun gedeelde geschiedenis is slechts de kers op de taart.

"Dit is een kans voor ons om veel terug te krijgen, veel te praten, veel trots en passie te tonen door die wedstrijd te winnen," zei Hagan. "Door de jaren heen hebben ze gezegd wat ze zeiden. Wij hebben gezegd wat we hebben gezegd. Nu kan iemand de wedstrijd winnen."