Dług i obciążenie odsetkami w wysokości biliona dolarów: dlaczego Stanom Zjednoczonym grozi recesja

Gwałtownie rosnący dług publiczny USA niepokoi międzynarodowe rynki kapitałowe. Wiele firm finansowych i ekonomistów obserwuje rosnącą nieufność wobec amerykańskiej polityki fiskalnej. Należą do nich amerykański bank inwestycyjny Goldman Sachs, należąca do Deutsche Bank firma zarządzająca aktywami DWS, włoski bank Unicredit oraz niemiecki federalny bank rozwoju KfW. Chociaż nikt nie spodziewa się kryzysu zadłużenia publicznego w USA w najbliższej przyszłości, obserwatorzy coraz częściej biorą pod uwagę możliwość wystąpienia poważniejszego kryzysu – gwałtowny spadek wartości dolara względem euro świadczy o malejącym zaufaniu rynków kapitałowych do USA.

„Stany Zjednoczone wciąż mają pole do korekty, ale margines błędu się kurczy” – ostrzega Christian Scherrmann , ekonomista z DWS. „Opóźnienia zwiększają ryzyko nieliniowego kryzysu finansowego, w którym zaufanie rynków nagle znika”. „Nieliniowy” to wyszukane określenie na fakt, że poważne kryzysy zawsze pojawiały się w nieprzewidzianych momentach.

W związku z tym obciążenie odsetkami rośnie. W tym roku rząd USA ma wypłacić wierzycielom 794 miliardy dolarów. W ciągu zaledwie kilku lat płatności odsetek mogą przekroczyć bilion dolarów rocznie. „Nie ma wątpliwości, że w wyniku wprowadzenia tej ustawy, góra długu USA będzie nadal gwałtownie rosnąć” – mówi główny ekonomista KfW , Dirk Schumacher .

Chociaż amerykański bank inwestycyjny Goldman Sachs nie wierzy, że ustawa „Big Beautiful Bill” drastycznie zwiększy amerykański dług publiczny, deficyt budżetowy USA, obecnie wynoszący 5-6 procent, jest już tak wysoki, że eksperci banku są zaniepokojeni. Długoterminowe perspektywy fiskalne Stanów Zjednoczonych są „nie do utrzymania”, ostrzegł wewnętrzny ekonomista Alec Phillips .

Wybitny ekonomista Kenneth Rogoff , były szef Międzynarodowego Funduszu Walutowego, przewiduje, że w ciągu najbliższych pięciu do siedmiu lat w USA dojdzie do kryzysu inflacyjnego wywołanego długiem, a stopa inflacji wyniesie 20–25 procent. Takie przewidywania przedstawił w niedawno opublikowanej książce („Nasz dolar, twój problem”) i kilku wywiadach.

Duży włoski bank Unicredit publicznie rozważał już w swoim biuletynie możliwe „subtelne” formy niewypłacalności USA. Unicredit wyklucza również tradycyjną niewypłacalność USA. Wiadomość opatrzono jednak wzmianką, że Stany Zjednoczone zmniejszyły już swoje zadłużenie ośmiokrotnie od momentu powstania, stosując „niekonwencjonalne metody”.

Thomas Schüßler, zarządzający funduszem DWS, również dostrzega spadek zaufania do Stanów Zjednoczonych. Wskazuje na trzy czynniki: wysokie oprocentowanie długoterminowych obligacji rządowych USA, obecnie na poziomie około 4,3%, dewaluację dolara w ostatnich miesiącach oraz gwałtowny wzrost ceny złota – ten ostatni jest tradycyjnym wskaźnikiem poszukiwania bezpiecznej przystani przez inwestorów.

Schüßler uważa, że połączenie tych trzech czynników stanowi „ostateczny sygnał braku zaufania do amerykańskiej polityki pieniężnej”.

Chociaż DWS nie spodziewa się gwałtownego wzrostu rentowności dziesięcioletnich amerykańskich obligacji skarbowych w ciągu najbliższych dwunastu lat, ekspert ds. obligacji Oliver Eichmann nie wyklucza możliwości, że nerwowi inwestorzy będą unikać amerykańskich papierów wartościowych: „Moim zdaniem większe ryzyko niesie za sobą większy ruch z amerykańskich obligacji skarbowych na inne rynki obligacji”.

Poza sektorem finansowym, niektórzy myśliciele już teraz patrzą na szerszy obraz. Wśród nich jest Niall Ferguson, historyk wykładający na elitarnym amerykańskim uniwersytecie Harvard. Profesor jest ekspertem w dziedzinie historii pieniądza i podczas niedawnej dyskusji w Goldman Sachs zaproponował „prawo Fergusona”: zgodnie z tą teorią, mocarstwa, które muszą wydawać więcej pieniędzy na spłatę odsetek niż na wojsko, są skazane na upadek.

Tegoroczny budżet wojskowy USA wynosi 956 miliardów dolarów, co może wkrótce zostać przekroczone przez spłatę odsetek. „Historia zna wiele przykładów supermocarstw, które wydawały więcej na obsługę długu niż na obronę, a w rezultacie nie były ani super, ani potężne” – powiedział Ferguson.