Szerszeń azjatycki: Niebezpieczeństwo, użądlenie i zgłaszanie w Niemczech

Azjatycki szerszeń przyciąga coraz większą uwagę w Niemczech – nie tylko wśród pszczelarzy i konserwatorów, ale także wśród ogółu społeczeństwa. Od czasu pierwszego zauważenia w 2014 r. inwazyjny owad nadal się rozprzestrzenia. W wielu regionach staje się już poważnym zagrożeniem dla rodzimych gatunków, takich jak pszczoły miodne .

Ale jak niebezpieczny jest naprawdę azjatycki szerszeń? Jak go rozpoznać? Co zrobić, jeśli zostaniesz ukąszony — i jak zareagować, jeśli go zobaczysz?

Szerszeń azjatycki (Vespa velutina) należy do rodziny osowatych. Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, gdzie występuje w takich krajach jak Chiny, Tajwan, Indie i Indonezja. W porównaniu do szerszenia europejskiego jest nieco mniejszy i ma ciemniejszy kolor. Jego charakterystyczne żółte nogi sprawiają, że jest łatwo rozpoznawalny.

Porównanie dwóch gatunków szerszeni występujących w Niemczech: szerszenia europejskiego (po lewej) i szerszenia azjatyckiego (po prawej).

Źródło: NABU Berlin

Chociaż oba gatunki są podobne, istnieją wyraźne cechy, które odróżniają szerszenia europejskiego od szerszenia azjatyckiego. Największe niebezpieczeństwo nie wynika z zachowania zwierząt — oba są uważane za spokojne, dopóki ich gniazda nie są naruszane — ale z ich wpływu na środowisko. We Francji na przykład zaobserwowano już szkody w uprawach owoców .

Najważniejsze różnice w skrócie:

Azjatyckiego szerszenia po raz pierwszy zauważono we Francji w 2004 r. — prawdopodobnie został on wprowadzony wraz z transportem towarów. Od tego czasu rozprzestrzenia się on nieprzerwanie w całej Europie.

W Niemczech po raz pierwszy odkryto go w Badenii-Wirtembergii w 2014 r. Obecnie odnotowano go również w Nadrenii Północnej-Westfalii, Nadrenii-Palatynacie, Hesji, Saarze i częściach północnych Niemiec. Ze względu na zmiany klimatyczne z łagodniejszymi zimami i cieplejszymi temperaturami gatunek ten znajduje tutaj coraz lepsze warunki.

Badania szacują roczną szybkość rozprzestrzeniania się na około 80 kilometrów . To szybkie rozprzestrzenianie się powoduje problemy dla rodzimych gatunków.

Od 2016 r. Vespa velutina znajduje się na liście gatunków niechcianych Unii Europejskiej i podlega obowiązkowemu zgłaszaniu w Niemczech. Niedługo potem szerszeń azjatycki został sklasyfikowany jako gatunek inwazyjny w UE. Oznacza to:

• Zagraża bioróżnorodności .
• Poluje głównie na inne owady, głównie pszczoły miodne , ale także na dzikie pszczoły, muchy i pająki.
• Ich duże gniazda, często mieszczące tysiące zwierząt , zwiększają presję łowiecką .
• Konkuruje z gatunkami rodzimymi o miejsca gniazdowania .

U zdrowych osób użądlenie szerszenia azjatyckiego jest zazwyczaj bolesne , ale niegroźne – podobnie jak użądlenia os lub pszczół. Osoby cierpiące na alergie powinny jednak zachować czujność: mogą wystąpić poważne reakcje. Jeśli wystąpią takie objawy, jak duszność, obrzęk lub problemy z krążeniem, należy natychmiast zadzwonić pod numer alarmowy (112) .

Ważne, aby wiedzieć: Jeśli zostaniesz użądlony w pobliżu gniazda szerszeni, szerszeń oznaczy cię zapachem. Może to wywołać dalsze ataki. Dlatego powinieneś szybko się oddalić po użądleniu.

Choć szerszeń azjatycki na ogół nie stanowi poważnego zagrożenia dla ludzi, jego coraz większe rozprzestrzenianie się stanowi poważny problem dla rodzimych owadów i pszczelarstwa.

Każdy, kto odkryje szerszenia azjatyckiego lub jego gniazdo, powinien postępować w następujący sposób:

• Pamiętaj o zgłoszeniu obserwacji – na przykład do regionalnego organu ochrony przyrody lub za pośrednictwem platform zgłoszeniowych, takich jak NABU-Naturgucker .
• Nie podejmuj żadnych działań samodzielnie – usuwanie gniazda jest niebezpieczne i zabronione.
• Usuwaniem gniazd mogą zajmować się wyłącznie przeszkoleni specjaliści , np. pszczelarze lub specjaliści ds. zwalczania szkodników.