Reforma ubezpieczenia od bezrobocia, składki emerytalne: jakie oszczędności czekają na ogłoszenie François Bayrou we wtorek?

Hipoteza, która stale się pojawia, zakłada utrzymanie pewnych wydatków na tym samym poziomie w latach 2025-2026, bez żadnych podwyżek. Jednak spodziewane środki z tego źródła oszczędności różnią się znacząco w zależności od wybranego zakresu.

Według senackiej Komisji Finansów zamrożenie wydatków państwa na cele budżetowe (z wyłączeniem obronności, składek do budżetu UE i spłaty długów) w latach 2025–2026 mogłoby przynieść zysk w wysokości 10 mld euro.

Według Francuskiego Obserwatorium Ekonomicznego (OFCE) i Instytutu Polityki Publicznej (IPP) rok bez wydatków mógłby przynieść oszczędności rzędu 5,7–6 miliardów euro.

Deindeksowanie emerytur

Pomysł deindeksowania emerytur w stosunku do inflacji zyskuje coraz większą popularność, wzmocniony propozycją w tej sprawie złożoną przez Komitet Monitorowania Emerytur (CSR) i poparty przez wielu parlamentarzystów z obozu rządowego.

W kontekście „białego roku” powstrzymanie się od indeksowania emerytur o inflację przyniosłoby, według danych OFCE, 3,7 mld euro.

Według danych OFCE, w 2026 r. dochód rozporządzalny prawie 10 milionów gospodarstw domowych, w których „osoba odniesienia jest na emeryturze”, zmniejszy się o kilkaset euro.

Zmniejszyć ochronę socjalną

W ostatnich miesiącach zaproponowano szereg rozwiązań mających na celu zmniejszenie deficytu zabezpieczenia społecznego (ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia od bezrobocia, dodatkowe emerytury), w szczególności za pośrednictwem ubezpieczeń zdrowotnych, w których przewiduje się lukę w wysokości 16 miliardów euro w 2025 r.

Pod koniec czerwca zaproponowała zaoszczędzenie 3,9 mld euro do 2026 r. poprzez poprawę adekwatności opieki, zwalczanie oszustw, regulację cen, wzmocnienie profilaktyki i reformę diet dziennych.

Jeśli chodzi o ubezpieczenia emerytalne, gdzie deficyt jest niższy (około 6 miliardów euro w 2025 r.), wiele podmiotów apeluje o to, aby emeryci wpłacali składki , albo poprzez deindeksację emerytur, albo poprzez zwiększenie CSG, co w razie potrzeby mogłoby oszczędzić najuboższych emerytów.

Według Les Echos rząd rozważa również dalsze zaostrzenie przepisów dotyczących zasiłków dla bezrobotnych.

Zamroź skalę podatku dochodowego

Oznaczałoby to rezygnację z ponownej oceny progów różnych przedziałów, które zwykle są automatycznie dostosowywane każdego roku w celu neutralizacji skutków inflacji.

Bez wprowadzenia zmian gospodarstwa domowe, które wcześniej nie podlegały opodatkowaniu, będą podlegać opodatkowaniu , a w przypadku innych poziom opodatkowania wzrośnie, co jest sygnałem ostrzegawczym wywieszonym przez kilka partii politycznych.

Na początku 2025 r. dokonano ponownej oceny progów dla poszczególnych przedziałów, co pozwoliło 600 000 podatników uniknąć obowiązku płacenia podatków.

OFCE obliczyło, że w 2026 r. zamrożenie skali IR mogłoby przynieść 1,2 mld euro przy założeniu inflacji na poziomie 1,1%.

Agencje i operatorzy reform

Senat oszacował, że reforma funkcjonowania „archipelagu” operatorów i agencji państwowych, tj. 434 operatorów, 317 organów doradczych i 1153 krajowych podmiotów publicznych (takich jak Ademe – zajmująca się transformacją ekologiczną –, Agencja ds. Produktów Ekologicznych, Narodowa Agencja Sportu itp.), pozwoliłaby zaoszczędzić 540 milionów euro w ciągu kilku lat.

Rząd jednak myśli szerzej, dążąc do oszczędności rzędu 2–3 miliardów euro. Niektóre agencje mogłyby zostać połączone, a niektóre misje zlikwidowane.

Ogranicz wydatki sektora publicznego

Pod koniec kwietnia premier Matignon wezwał rządy do ograniczenia wzrostu wydatków na wynagrodzenia w sektorze publicznym. W okólniku podkreślono, że wynagrodzenia 5,8 mln pracowników sektora publicznego będą kosztować 107 mld euro w 2024 roku, co stanowi wzrost o 6,7%.

Już same określone środki „kategoryczne” (dotyczące określonych kategorii urzędników państwowych) przyczyniły się do wzrostu funduszu płac o 3,7 mld euro w roku 2024.

Rząd mógłby również wykorzystać dźwignię redukcji zatrudnienia. Na początku czerwca minister gospodarki Eric Lombard powiedział, że chce „ zmniejszyć liczbę urzędników służby cywilnej”, ale ostrożnie potraktował tę kwestię, nie podając dokładnej liczby.

Senat rekomenduje, aby nie zastępować co drugiego pracownika służby cywilnej (jednej z trzech gałęzi władzy, obok szpitali i samorządu lokalnego, przyp. red.) kwotą 500 milionów euro, o którą się ubiegają.

W roku 2025, po odstąpieniu od likwidacji 4000 stanowisk w edukacji narodowej, projekt budżetu zmieniony przez Senat przewidywał utworzenie 3076 stanowisk pracy dla państwa i likwidację 812 stanowisk w operatorach.

Taj...

Rozważane są również inne sposoby poprawy stanu finansów publicznych.

Wśród nich znalazła się „racjonalizacja” pomocy publicznej dla przedsiębiorstw , za którą opowiadała się rzeczniczka rządu Sophie Primas. Według komisji śledczej Senatu, wartość tej pomocy w 2023 roku wyniosła 211 miliardów euro.

Albo opodatkować najbogatszych jeszcze bardziej: osoby zarabiające ponad 250 000 euro rocznie muszą obecnie płacić składkę gwarantującą minimalną stawkę podatkową w wysokości 20% (CRDH). Lewica marzy jednak o wprowadzeniu „podatku Zucmana” (inspirowanego przez francuskiego ekonomistę Gabriela Zucmana) dla 1800 „ultrabogatych” podatników z majątkiem przekraczającym 100 milionów euro, poprzez pobieranie 2% podatku rocznie, co daje roczny zwrot w wysokości 20 miliardów euro.

Pomysł podniesienia podatku VAT w celu zrekompensowania obniżek składek obciążających zatrudnienie, czyli wprowadzenia „socjalnego podatku VAT”, został stanowczo odrzucony przez lewicę i Zgromadzenie Narodowe, które zagroziło rządowi naganą, gdyby pomysł został przyjęty.