ONZ dąży do ujednolicenia czasu księżycowego poprzez utworzenie strefy czasowej.

▲ Pojazd księżycowy w 1972 r. Zdjęcie NASA

Od redakcji

Gazeta La Jornada, piątek, 27 czerwca 2025, s. 30-35. 6

Czas nie płynie na Księżycu tak samo jak na Ziemi. Ludzkość wkracza w nową erę eksploracji Księżyca, z rekordową liczbą narodów i organizacji kosmicznych, które mogłyby zmienić nasze relacje z kosmosem dla przyszłych pokoleń.

W odpowiedzi Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) podejmuje działania mające na celu zapewnienie skoordynowanego i pokojowego zarządzania naturalnym satelitą, a także ustalenie strefy czasowej, co stanowi kluczowy element międzynarodowych dyskusji.

Uniwersalny czas koordynowany (UTC) używany na planecie nie działa na Księżycu. Świat jest podzielony na 24 strefy czasowe, w oparciu o długość geograficzną i obrót planety, gdzie możemy określić czas na podstawie położenia Słońca na niebie.

Dzień księżycowy trwa około 29,5 dnia ziemskiego, a jego regiony równikowe mogą doświadczyć do 14 dni nieprzerwanego światła słonecznego. Na najwyższych górach Księżyca, nazywanych szczytami wiecznego światła , Słońce nigdy nie zachodzi.

Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Przestrzeni Kosmicznej pomaga w przeprowadzeniu procesu mającego na celu wprowadzenie strefy czasowej odpowiadającej czasowi księżycowemu.

Aby to osiągnąć, zainteresowane strony muszą uzgodnić wspólny standard czasu, który będzie niezawodny, zgodny z czasem ziemskim i możliwy do wykorzystania przez wszystkich.

W 2024 roku Międzynarodowy Komitet ds. Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej ONZ powołał specjalną grupę roboczą, której zadaniem będzie skoncentrowanie się na pozycjonowaniu Księżyca, nawigacji i pomiarze czasu, a także na standaryzacji czasu księżycowego i jego dopasowaniu do czasu UTC stosowanego na Ziemi, na potrzeby wszystkich przyszłych misji księżycowych.

Koordynacja płynnego pomiaru czasu na Księżycu jest częścią szerszej misji ONZ, której celem jest zapewnienie, że działania związane z Księżycem — niezależnie od tego, czy są publiczne, prywatne, naukowe czy komercyjne — będą bezpieczne, pokojowe i zrównoważone.

Biuro ds. Przestrzeni Kosmicznej zwołało pierwszą Konferencję Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zrównoważonej Działalności na rzecz Księżyca w czerwcu 2024 r., na którą zwołano konferencję, w której udział wzięli szefowie agencji kosmicznych, eksperci prawni, astronauci, przedsiębiorcy i naukowcy z całego świata, aby omówić wspólne kwestie, podzielić się obawami i potwierdzić potrzebę przejrzystych i inkluzywnych mechanizmów zarządzania obszarem Księżyca.

Jednym z takich mechanizmów wspierających międzynarodową współpracę jest nowy Zespół ds. Konsultacji w Sprawie Działań Księżycowych, który będzie pracował nad sfinalizowaniem planu na kolejne lata i określeniem priorytetowych kwestii, takich jak koordynacja pomiaru czasu księżycowego, aby zapewnić, że działania będą przebiegać w sposób uporządkowany i oparty na współpracy.

Państwa członkowskie będą mogły współpracować z Biurem ds. Przestrzeni Kosmicznej w celu ochrony tego naturalnego satelity jako domeny globalnej współpracy, kierując się podstawową zasadą Traktatu o przestrzeni kosmicznej, stanowiącą, że eksploracja i użytkowanie przestrzeni kosmicznej, w tym Księżyca, służy dobru i interesom wszystkich krajów .

▲ Zrzut ekranu z transmisji NASA+ pokazuje załogę w module Harmony ISS. Zdjęcie AFP

AFP

Gazeta La Jornada, piątek, 27 czerwca 2025, s. 30-35. 6

Waszyngton. Astronauci z Indii, Polski i Węgier wyruszyli na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w ramach prywatnej misji USA, która oznacza powrót tych krajów w kosmos po dziesięcioleciach.

Misja Axiom 4 , w której bierze udział również amerykański astronauta, wystartowała o 2:31 nad ranem (6:31 rano czasu GMT) z Florydy na pokładzie rakiety Falcon 9 należącej do SpaceX, firmy kosmicznej Elona Muska.

Wielorazowy pierwszy stopień rakiety Falcon 9 pomyślnie wylądował wkrótce potem na swojej strefie lądowania.

Kapsuła Crew Dragon z grupą zacumowała do ISS w czwartek i pozostanie tam do 14 dni. Misja była pierwotnie zaplanowana na 11 czerwca, ale została przełożona z powodu wycieku w rakiecie.

W skład załogi wchodzą: indyjski pilot Shubhanshu Shukla, polski pilot Sławosz Uznański-Wiśniewski, węgierski pilot Tibor Kapu i Amerykanka Peggy Whitson, była astronautka NASA, która obecnie pracuje dla Axiom Space , amerykańskiej firmy oferującej prywatne usługi lotów kosmicznych.

Podczas pobytu naukowcy przeprowadzą około 60 eksperymentów, głównie z udziałem mikroalg i niesporczaków (mikroskopijnych zwierząt znanych jako niedźwiedzie wodne).

Ostatnie loty kosmiczne astronautów z Indii, Polski lub Węgier miały miejsce ponad 40 lat temu. Ten lot stanowi kamień milowy w ambicjach kosmicznych Nowego Delhi. „To był fantastyczny lot ” – oświadczył Shubhanshu Shukla po starcie. „To nie jest tylko początek mojej podróży na Międzynarodową Stację Kosmiczną: to początek indyjskiego programu załogowych lotów kosmicznych ” – oświadczył.

39-letni pilot został pierwszym Hindusem, który poleciał na ISS i drugim, który wszedł na orbitę po Rakeshu Sharmie, który w 1984 roku dotarł na radziecką stację kosmiczną Salut 7.

Oczekuje się, że ich udział w misji Axiom będzie kluczowym krokiem w kierunku planowanego na 2027 rok pierwszego załogowego lotu Indii.

Węgry ogłosiły w 2022 r., że zapłacą 100 milionów dolarów za swoje miejsce. Węgierski astronauta znów jest w kosmosie. Źródło ogromnej dumy! Powodzenia Tiborowi Kapu , napisał premier Węgier Viktor Orban na Facebooku. Misja ta została poprzedzona na początku czerwca wybuchowym sporem między prezydentem USA Donaldem Trumpem a Elonem Muskiem, podczas którego najbogatszy człowiek świata groził demontażem swojej kapsuły Crew Dragon, tylko po to, by zmienić zdanie kilka dni później.

Statek ten, używany przez firmę Axiom , odgrywa kluczową rolę dla NASA, gdyż jest jedynym amerykańskim statkiem kosmicznym upoważnionym do transportu astronautów na Międzynarodową Stację Kosmiczną.