Polityczna fizyka blackoutu

Polaryzacja może mieć wpływ na relację między przestrzenią i czasem w Hiszpanii. Jak wynika z sondażu Ipsos przeprowadzonego dla tej gazety, przywrócenie dostaw prądu po wielkiej awarii na Półwyspie Iberyjskim zajęło wyborcom lewicowym więcej czasu niż wyborcom prawicowym. Dla większości wyborców partii Sumar lub PSOE prąd szybko powrócił. Jednakże odczuła to jedynie mniejszość wyborców PP i Vox. U większości z nich światło powracało długo w ten pamiętny poniedziałek w kwietniu.

Oznaczałoby to znaczącą zmianę w odbiorze, gdyż mieszkańcy tego samego budynku odczuliby powrót prądu w sposób przeciwny, mimo że przerwa w dostawie prądu trwałaby taką samą liczbę godzin. Niektórzy zapewne pogodziliby się z wizją kraju, który może się odrodzić w ciągu kilku godzin, podczas gdy inni byliby przekonani, że jedyną możliwością jego odrodzenia jest zmiana rządu.

Fakt ten nie jest prostą anegdotą demograficzną. Wiemy, że w czasach kryzysu obywatele zwracają się do rządu o wyjaśnienia, niezależnie od tego, czy to on jest bezpośrednią przyczyną niepowodzenia, czy nie. Oczekujemy na Twoją odpowiedź i zostaniesz odpowiednio zweryfikowany, jak to jest właściwe dla zdrowia demokratycznego. Jednak w klimacie wysokiej polaryzacji, gdzie winę za wszystko można zrzucić na przywódców politycznych przeciwnej strony, nawet najbardziej podstawowy element rzeczywistości może stać się pożywką dla stronnictw.

Tylko w ten sposób odwrócone myślenie może przeniknąć i zostać zalegalizowane: takie, które potrafi wywrócić fakty do góry nogami, aby bronić politycznej sprawy. Względność czasu nie jest zapewne najbardziej strukturalnym aspektem tej myśli, ale stanowi jej część. Być może pewne stronnicze uprzedzenia są nieuniknione, ale jeśli przybierają charakter totalitarny, uniemożliwiają realizację czegoś tak istotnego dla demokracji, jak uznanie istnienia najniższego wspólnego mianownika dla wspólnego życia. Emocjonalny rozłam, który uprzedmiotawia to, co inne, choćby powierzchownie lub symbolicznie, prowadzi do niewiarygodnych przekonań, takich jak to, że dyktator jest przyjacielem; wiedza, wróg; ofiara, kat, i uczciwy, skorumpowany.

Według mojej wiedzy najbardziej podstawowym aspektem teorii względności jest to, że lokalizacja czegoś w czasie i przestrzeni zależy od ruchu obserwatora. Fizyka polityczna również to potwierdza, jeżeli jedna partia może wygrać przegrywając, a inna może przegrać wygrywając, lub jeżeli dystans do następnych wyborów staje się wiecznością dla tych, którzy spodziewają się wygrać, i zbyt krótki dla tych, którzy spodziewają się przegrać.

Ale przyjęcie, że moje spostrzeżenie może mi pozwolić kwestionować sam fakt wyniku, jest chyba zbytnią relatywizacją. Strategię tę często stosują osoby stosujące strategię odwracania uwagi, aby odwrócić ją od tego, co naprawdę ważne. Jak w omawianym przypadku: tymi, którym zajęło najwięcej czasu przywrócenie dostaw prądu, byli Hiszpanie mający największe trudności ekonomiczne i to właśnie oni najbardziej krytycznie oceniają działania rządu. Dotyka tych, którzy najbardziej tego potrzebują. Ci, którzy żyją wygodnie, cieszą się alternatywami. A czas mija.