Wybierz język

Polish

Down Icon

Wybierz kraj

Poland

Down Icon

Trzeciomajowe świętowanie na Manhattanie

Trzeciomajowe świętowanie na Manhattanie

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 2

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 3

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 4

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 5

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 6

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 7

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 8

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 9

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 10

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 11

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 12

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 13

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 14

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 15

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 16

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 17

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 18

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 19

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 20

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 21

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 22

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 23

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 24

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 25

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Page 26

Międzynarodową uroczystością zorganizowaną w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku uczczono 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Były przemowy i występy artystyczne, a także zaprezentowano faksymile Ustawy Rządowej z 1791 roku uznawanej za pierwszą w Europie i drugą po Stanach Zjednoczonych spisaną konstytucję.

Wojtek Maślanka

„Główną ideą rocznicowej uroczystości była promocja naszej historii oraz wieloletniego związku Polski z Litwą, a zwłaszcza Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz Konstytucji 3 Maja, będącej bardzo rewolucyjnym dokumentem na ówczesne czasy. Dzięki temu międzynarodowa publiczność miała okazję dowiedzieć się nie tylko o tym, że była to druga po Ameryce konstytucja, ale również, że zawierała bardzo demokratyczne i oświeceniowe ideały towarzyszące zarówno nam jak i Litwie do dnia dzisiejszego” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul generalny Mateusz Sakowicz.

Konsul generalny RP Mateusz Sakowicz podczas rocznicowej uroczystości mówił o znaczeniu Konstytucji 3 Maja / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się w środowy wieczór, 7 maja, w pałacu De Lamara, w którym mieści się siedziba Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Polska placówka dyplomatyczna wraz z Konsulatem Generalnym Litwy w Nowym Jorku była organizatorem tej uroczystości. Część oficjalną prowadził wicekonsul Mateusz Dębowicz, który powitał licznie przybyłych gości i uczestników rocznicowych obchodów. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele korpusów dyplomatycznych różnych krajów mających swoje konsulaty w Wielkim Jabłku, a także reprezentanci wielu polonijnych instytucji i organizacji.

Goście honorowi uroczystości. W pierwszym rzędzie od lewej: sybirak Fryderyk Dammont, sybiraczka i naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk, mec. Przemysław Bloch i były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point Steven Olejasz / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

OKOLICZNOŚCIOWE PRZEMÓWIENIA

Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny RP Mateusz Sakowicz. Polski dyplomata przypomniał historię uchwalenia Konstytucji 3 Maja regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożonej z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwrócił również uwagę na znaczenie tej pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji. Podkreślił jej demokratyczne oraz oświeceniowe ideały i zasady.

„Po 234 latach oba nasze kraje żyją w oparciu o te same wartości” – zaznaczył konsul generalny. Mateusz Sakowicz dodał też, że jesteśmy państwami demokratycznymi i odpowiedzialnymi oraz wspierającymi społeczność międzynarodową czego przejawem jest m.in. pomoc okazana Ukrainie po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję.

Konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas wspomniał o trwałej i silnej współpracy z Polską / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch opowiedział o historii wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 jaką posiada w swoich prywatnych zbiorach, oraz którą wyeksponował podczas rocznicowych uroczystości / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point przypomniał zasługi gen. Tadeusza Kościuszki / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Głos zabrał także konsul generalny Litwy Dovydas Spokauskas. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę wartości, o które oparta była uchwalona w 1791 roku Ustawa Rządowa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. A były to: równość, wolność, suwerenność, integralność terytorialna, a także praworządność i trójpodział władzy.

„Zasady te do dziś pozostają podstawowymi filarami międzynarodowego porządku. Wspólne ideały Konstytucji 3 Maja położyły fundament trwałego partnerstwa Litwy z Polską, które jest dziś silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wspólne wzmacniamy nasze bezpieczeństwo i obronę, wspieramy Ukrainę i stanowczo przeciwstawiamy się wrogim rosyjskim wpływom” – podkreślił Dovydas Spokauskas.

W części oficjalnej krótkie przemówienie wygłosił także Steven Olejasz, były podpułkownik i prezes American Association of Friends of Kościuszko w West Point. Wspomniał w nim m.in. o znaczeniu działalności gen. Tadeusza Kościuszki walczącego zarówno o wolność Rzeczypospolitej Obojga Narodów jak i Stanów Zjednoczonych. Natomiast mec. Przemysław Bloch, który z uwagi na rocznicową uroczystość udostępnił ze swoich prywatnych zbiorów faksymile Konstytucji 3 Maja opowiedział o historii tej wiernej kopii Ustawy Rządowej z 1791 i zachęcił wszystkich do obejrzenia tego wyjątkowego dokumentu.

Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
Mec. Przemysław Bloch prezentuje faksymile Konstytucji 3 Maja ze zbiorów jego rodzinnej fundacji / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

UNIKATOWY EKSPONAT

Faksymile Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku udostępnione uczestnikom uroczystości mającej miejsce w Konsulacie Generalnym RP to wierna kopia Konstytucji 3 Maja, która do 1945 roku znajdowała się w Bibliotece Wilanowskiej w Archiwum Publicznym Potockich i obecnie jest zachowana w najlepszym stanie technicznym. Aktualne jest ona jedną z trzech kopii tej Ustawy Rządowej przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i stanowi jeden z najcenniejszych rękopisów jakie tam się znajdują. Faksymile będące w posiadaniu rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha w Nowym Jorku jest jednym z tysiąca wiernych kopii tego unikatowego egzemplarza rękopisu Konstytucji 3 Maja jakie powstały w latach 70. ubiegłego wieku. Było to możliwe dzięki ówczesnej dyrekcji Archiwum Głównego Akt Dawnych, która uznała, że należy rozpowszechnić wiedzę o egzemplarzach Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku jakie posiadają w swoich zbiorach.

Prócz dokumentu, który przetrwał w zbiorach Biblioteki Wilanowskiej są jeszcze dwa oryginalne egzemplarze konstytucji uroczyście podpisanej 3 maja 1791 roku.

„Pierwszy był własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i został wywieziony do Rosji. Jednak w 1921 roku podczas traktatu ryskiego, wraz ze wszystkimi dokumentami Poniatowskiego został zwrócony Polsce. Drugi egzemplarz, również identyczny rękopis, był wywieziony do Rosji po powstaniu listopadowym i został zwrócony Polsce bardzo późno bo dopiero w 1965 roku. Wówczas Związek Sowiecki w geście przyjaźni postanowił oddać ten dokument Polakom” – wyjaśnił w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” mec. Przemysław Bloch.

Podczas rocznicowej uroczystości wyeksponowana była wierna kopia Konstytucji 3 Maja pochodząca ze zbiorów rodzinnej fundacji mec. Przemysława Blocha / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

WYSTĘPY ARTYSTYCZNE

Podobnie jak część oficjalna, występy muzyczne będące artystycznym dopełnieniem rocznicowej uroczystości miały międzynarodową obsadę i wydźwięk. Jako pierwszy zaprezentował się duet litewsko-ukraiński. Pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentowały cztery klasyczne utwory, wśród których dwa były autorstwa Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, a dwa pozostałe skomponowane przez Fryderyka Chopina i Faustusa Latėnasa.

Litewsko-ukraiński duet: pianistka Vilija Naujokaitis i wiolonczelistka Valeriya Sholokhova zaprezentował cztery klasyczne utwory / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

Z kolei wokalne zaprezentował się polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa. Młodzi artyści wykonali „Odę do radości” Ludwiga Van Beethovena oraz dwa utwory skomponowane przez Jana Krutula do słów Macieja Papierskiego: „Muzyka dla Kopernika” i „Dzielimy się uśmiechem”, a także pieśń „Maki jak polska krew” z muzyką Krzysztofa Niegowskiego i słowami Mariusza Monczaka.

Wszyscy artyści zostali nagrodzeni gromkimi brawami.

Polsko-amerykański Copernicus Children’s Choir pod dyrekcją Bożeny Konkiel oraz z akompaniamentem pianisty Nicholasa Kaponyasa pięknie zaśpiewał kilka pieśni / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK
dziennik

dziennik

Podobne wiadomości

Wszystkie wiadomości
Animated ArrowAnimated ArrowAnimated Arrow

Nasza strona internetowa używa plików cookie w zakresie KVKK i GDPR w celu poprawy Twojego doświadczenia. Aby uzyskać szczegółowe informacje Kliknij tutaj. Korzystając z naszej witryny akceptujesz pliki cookie.