Do samorządów trafi duża pula pieniędzy na programy zdrowotne. Ruszają kolejne nabory

• Według Edyty Masłowskiej-Parafian, ekspertki ds. funduszy europejskich, przybywa samorządów skuteczne sięgających po środki unijne na realizację programów zdrowotnych dla mieszkańców.
• Jeszcze w czerwcu br. zostaną ogłoszone konkursy na programy zdrowotne w sześciu województwach. Wsparcie wyniesie od 5 mln do nawet 20 mln zł na konkurs.
• Według Marka Wójcika, eksperta ds. ochrony zdrowia w Związku Miast Polskich, kolejnym ważnym źródłem dofinansowania samorządowych programów zdrowotnych są konkursy organizowane przez NFZ.
• Innym, coraz chętniej wykorzystywanym źródłem wspierania profilaktyki zdrowotnej w gminach i miastach stają się budżety obywatelskie.

Jak już informowaliśmy, według danych Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) po okresie stagnacji znowu rośnie liczba profilaktycznych programów polityki zdrowotnej realizowanych przez samorządy.

Drugą dobrą wiadomością dla władz gmin, miast, powiatów i województw oraz ich mieszkańców jest rosnąca liczba źródeł zewnętrznego dofinansowania tego rodzaju przedsięwzięć. Na różne możliwości ich wspierania zwracali uwagę eksperci podczas debaty „Profilaktyka chorób zakaźnych w Twoim regionie”, która odbyła się 28 maja br. w ramach projektu „Zdrowie Człowiek Profilaktyka”.

W obecnej unijnej perspektywie finansowej 2021-2027 dla samorządów przewidziano środki z funduszy europejskich, przede wszystkim w ramach regionalnych programów zdrowotnych. Są opracowywane przez urzędy marszałkowskie, a następnie opiniowane przez AOTMiT i przekazywane do realizacji

- mówiła w trakcie debaty Edyta Masłowska-Parafian, ekspert ds. funduszy europejskich, dyrektor ds. finansowych i operacyjnych w Łukasiewicz - ITECH Instytut Technologii i Innowacji.

Zaznaczyła, że w aktualnej perspektywie budżetowej UE duży nacisk położono na finansowe wsparcie projektów zdrowotnych skierowanych między innymi do osób starszych, ale również na programy mające na celu eliminowanie czynników ryzyka różnych schorzeń w miejscu pracy.

- Obserwuję konkursy, które już są ogłaszane, a później listy rankingowe tych naborów. Dowodzą one, że bardzo dużo samorządów ubiega się o te środki i skutecznie je pozyskuje. Samorządy są, obok pracodawców, ich głównymi beneficjentami - wskazywała ekspertka.

Przypominała też wybrane regionalne programy zdrowotne z poprzedniej perspektywy finansowej, które świetnie się sprawdziły i warto je kontynuować/powielać także w obecnym unijnym rozdaniu, w tym między innymi programy dotyczące: profilaktyki chorób płuc u pacjentów onkologicznych; zapobieganiu chorobom odkleszczowym i eliminowaniu ich skutków; profilaktyki chorób nowotworowych i kardiologicznych; opieki nad matką i dzieckiem.

Dyrektor Edyta Masłowska-Parafian podkreślała, że w najbliższym czasie zostaną ogłoszone konkursy na duże programy zdrowotne w sześciu województwach. -Alokacja środków wyniesie od 5 mln zł do nawet 20 mln zł na konkurs, więc to są naprawdę duże środki - zwracała uwagę.

W pierwszej połowie czerwca rozpocznie się konkurs w woj. podlaskim. W województwie lubelskim nabór zostanie ogłoszony w trzecim kwartale. Podobnie w województwie łódzkim (m.in. w zakresie rehabilitacji), a także w woj. świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim. Natomiast w woj. zachodniopomorskim trwa już konkurs w ramach Regionalnego Programu Zdrowotnego Bóle Kręgosłupa

- wyliczała Edyta Masłowska-Parafian.

Dodała, że wkrótce pojawią się zapowiedzi tegorocznych konkursów na regionalne programy zdrowotne w kolejnych sześciu województwach.

- Oczywiście są już także przygotowane harmonogramy konkursów na pierwszy kwartał 2026 r., między innymi dla województw podkarpackiego i zachodniopomorskiego, w tym na eliminowanie czynników ryzyka w miejscach pracy - podsumowała dyrektor Masłowska-Parafian.

Z kolei Marek Wójcik, ekspert ds. ochrony zdrowia w Związku Miast Polskich, podkreślał, że kolejnym ważnym źródłem dofinansowania samorządowych programów zdrowotnych są konkursy na działania profilaktyczne organizowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).

- Właśnie teraz jest idealny moment, żeby przymierzać się do udziału w takich konkursach przygotowanych przez poszczególne oddziały wojewódzkie NFZ. W ostatnich kilku latach termin składania wniosków upływał 1 września. Wiemy, że lada dzień NFZ będzie publikował na swoich stronach ogłoszenia o tych konkursach - zaznaczył przedstawiciel Związku Miast Polskich.

Przypomniał, że zakres takich konkursów na razie obejmuje wyłącznie świadczenia gwarantowane, a więc te, które na co dzień są refundowane placówkom medycznym przez NFZ.

- Są już samorządy, które wręcz wyspecjalizowały się w pozyskiwaniu z tego źródła środków na dofinansowanie programów zdrowotnych dla swoich mieszkańców. Jest ono szczególnie korzystne dla małych samorządów, ponieważ mogą one otrzymać aż do 80 proc. wsparcia na realizację danego programu zdrowotnego - zwracał uwagę ekspert.

Informował, że samorządowe projekty zdrowotne mogą być dofinansowane - zależnie od skali przedsięwzięcia i wielkości gminy/miasta - kwotami od 1 tys. czy 2 tys. zł do nawet kilku milionów złotych.

- Biorąc pod uwagę problemy finansowe wielu samorządów terytorialnych, naprawdę warto sięgać po takie wsparcie z NFZ. Innym, coraz chętniej wykorzystywanym źródłem wspierania profilaktyki zdrowotnej stają się budżety obywatelskie. Nie zapominajmy, że właśnie teraz wiele samorządów prowadzi nabór pomysłów mieszkańców na wykorzystanie budżetu obywatelskiego - podsumował Marek Wójcik.

Wszystkie wypowiedzi pochodzą z debaty „Profilaktyka chorób zakaźnych w Twoim regionie”, która odbyła się 28 maja br. w ramach projektu „Zdrowie Człowiek Profilaktyka”. Poniżej pełny zapis wideo tego wydarzenia:

* * *

„Zdrowie Człowiek Profilaktyka” to projekt edukacyjny realizowany od 2013 roku, którego celem jest zwrócenie uwagi na problemy zdrowia publicznego, zarówno w wymiarze centralnym, jak i lokalnym.

Poprzez działania edukacyjne skierowane do wybranych grup docelowych - w tym samorządów, pracodawców, instytucji i podmiotów skupiających wokół siebie osoby, które ze względu na specyfikę wykonywanego zawodu narażone są na szkodliwe czynniki ryzyka - realizatorzy projektu zwracają uwagę na korzyści wynikające z inwestycji w zapobieganie chorobom zakaźnym w lokalnych społecznościach i miejscu pracy.

Nad merytoryczną stroną projektu pracują między innymi przedstawiciele świata medycyny, wojewódzkich i powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych, eksperci medycyny pracy, eksperci ds. funduszy europejskich oraz przedstawiciele samorządów i pracodawców.