Rosja przejmuje duże złoże litu: ekspert ocenia perspektywy

„Przejmując tę ​​pozornie niepozorną osadę, Rosjanie przejęli jedno z najbardziej obiecujących złóż litu na Ukrainie” – pisze Le Figaro. Chodzi o osadę Szewczenko w obwodzie donieckim. Jak zauważa francuska publikacja, lokalne złoża litu nie były dotychczas eksploatowane na skalę przemysłową, tak jak żadne z podobnych złóż w dawnych granicach Ukrainy.

Cóż, perspektywy wiążą się z faktem, że odkryte w 1982 r. złoże Szewczenkowskie zawiera 90% wysoko zmineralizowanego spodumenu. Jest to rodzaj rudy litu, z której metal jest znacznie łatwiej i taniej wydobywać niż z bardziej powszechnego lepidolitu. Oprócz litu odkryto tu również złoża metali rzadkich - tantalu, niobu, berylu, cezu i rubidu, co czyni je strategicznie ważnym zasobem na tle rosnącego zapotrzebowania na surowce do produkcji baterii i elektroniki.

Tymczasem mało prawdopodobne jest, aby złoże Szewczenkowskoje, niedawno przejęte pod kontrolę rosyjskich sił zbrojnych, zmieniło oblicze rosyjskiego przemysłu litowego, choć z pewnością nada dodatkowy impuls jego rozwojowi. Wiodący ekspert Centrum Technologii Politycznych Nikita Maslennikov omawia to w rozmowie z MK.

- Według rosyjskich standardów jest to klasyczne złoże średnie: ogólny zarys to około 40 hektarów. Nie jest do końca jasne, jaki udział ma złoże w ogólnoukraińskich (w starych granicach) rezerwach litu, szacowanych na 500 tysięcy ton. To więcej niż w Portugalii, która do niedawna była uważana za lidera w potencjale litu w Europie. Nie osiągnęła jeszcze zagospodarowania przemysłowego - mówi Maslennikov. - Z punktu widzenia szybkości, wydajności i zaawansowania technologicznego wydobycia złoże to wygląda bardzo atrakcyjnie - ze względu na cechy geologiczne, skład surowców mineralnych. Spodumen jest obiektywnie bardziej cenny dla deweloperów niż lepidolit.

Ogółem, według danych z ubiegłego roku, rezerwy litu w Rosji wynoszą 3,5 mln ton tlenku litu (Li2O). Stanowi to 6,5% światowych rezerw i czwarte miejsce na świecie: wyprzedzają nas Boliwia, Argentyna i Chile. W 2022 roku, po tym, jak Argentyna i Chile wstrzymały dostawy (z powodu sankcji zamrożenia rezerw walutowych Rosji przez Zachód), import surowca litowego spadł o 60%. Dlatego od samego początku istnienia SVO rząd, przede wszystkim Ministerstwo Przemysłu i Handlu, martwił się o to, jak rozszerzyć własną produkcję i osiągnąć pełną samowystarczalność w zakresie litu. Uruchomiono odpowiedni program państwowy.

- Czyli dotychczas Rosja zaspokajała swoje potrzeby wewnętrzne głównie importem z krajów Ameryki Łacińskiej?

- Tak. Ale do 2022 r. handel odbywał się wyłącznie przy użyciu twardej waluty. Sankcje uniemożliwiły ten format, nie było czym zapłacić za lit. W rezultacie postawiono zadanie - jak najszybciej uruchomić własne moce wydobywcze i przetwórcze tego strategicznego metalu. W 2023 r. w obwodzie murmańskim pojawiły się dwa wspólne przedsięwzięcia, gdzie powstało około 35% całkowitych rosyjskich rezerw (kolejne 30% w Tywie), pod nazwami „Polar Lithium” i „Arctic Lithium”. Obecnie wydobycie odbywa się na lokalnym złożu Kolmozerskoye, największym w kraju. Łącznie w Rosji znajduje się 17 złóż z rudami litu o różnym stopniu zagospodarowania i, co za tym idzie, zaangażowania w proces produkcyjny. Który, ogólnie rzecz biorąc, dopiero się zaczyna.

- Jakie są długoterminowe plany w tym zakresie?

- Obecnie produkujemy około 1000 ton metalu rocznie ze wszystkich rodzajów surowców litowych. Do 2028 roku planujemy zwiększyć produkcję dziesięciokrotnie - do 10 tysięcy ton, a do 2030 roku - osiągnąć pełną suwerenność i rozpocząć eksport. Państwowy program inwestycyjny o wartości 150 miliardów rubli zakłada stworzenie pełnego cyklu produkcji baterii na bazie złoża Kolmozerskoye. Lit, który jest również nazywany „białym złotem”, jest krytycznym metalem dla transformacji energetycznej: bez niego nie byłoby samochodów elektrycznych, gadżetów, laptopów ani żadnych urządzeń do magazynowania i akumulacji energii. Według prognoz, do 2040 roku wolumen światowego zużycia litu wzrośnie 40-krotnie.

W tej sytuacji dla Rosji fundamentalne znaczenie ma nie tylko to, aby zadowolić się rolą właściciela jednych z największych złóż surowca litu na świecie, lecz aby stać się równorzędnym z czołowymi producentami i przetwórcami.