Słynne Zwoje znad Morza Martwego zadziwiły naukowców swoim starożytnością

Eksperci twierdzą, że wiele zwojów znad Morza Martwego może być starszych, niż wcześniej sądzono. Naukowcy wykorzystali sztuczną inteligencję i datowanie radiowęglowe, aby spojrzeć na starożytne teksty na nowo.

Naukowcy twierdzą, że wiele Zwojów znad Morza Martwego może być starszych, niż dotychczas sądzono, a niektóre teksty biblijne pochodzą jeszcze z czasów, gdy żyli ich pierwotni autorzy.

Pierwsze starożytne zwoje zostały odkryte w jaskiniach Qumran na Pustyni Judzkiej przez pasterzy beduińskich w połowie XX wieku, donosi The Guardian. Manuskrypty obejmują dokumenty prawne i fragmenty Biblii hebrajskiej, a ich pochodzenie szacuje się na okres od około III wieku p.n.e. do II wieku n.e.

Teraz naukowcy wykorzystali sztuczną inteligencję, aby na nowo przyjrzeć się datom poszczególnych zwojów. Odkrycia te, zdaniem ekspertów, mogą całkowicie zmienić wiedzę na temat tego, kiedy, gdzie i przez kogo zostały wykonane.

„To jak wehikuł czasu. Możemy więc uścisnąć dłoń tym ludziom, którzy żyli 2000 lat temu, a teraz możemy przenieść ich w czasie o wiele lepiej” – mówi profesor Mladen Popovic, autor badania z Uniwersytetu w Groningen w Holandii.

Chociaż datowanie niektórych zwojów metodą radiowęglową przeprowadzono w latach 90. XX wieku, Popovich powiedział, że naukowcy nie zajęli się kwestią zanieczyszczenia olejem rycynowym, substancją stosowaną w latach 50. XX wieku w celu ułatwienia ekspertom odczytywania rękopisów, która mogła jednak zafałszować wyniki.

Co więcej, wiele zwojów udało się datować jedynie na podstawie analizy pisma ręcznego.

W artykule opublikowanym w czasopiśmie Plos One zespół badaczy opisuje, w jaki sposób próbowali datować metodą radiowęglową 30 próbek z różnych manuskryptów znalezionych w czterech miejscach, które prawdopodobnie obejmowały pięć stuleci. Co najważniejsze, zespół najpierw oczyścił próbki, aby usunąć zanieczyszczenie olejem rycynowym.

Naukowcom udało się przeprowadzić datowanie metodą radiowęglową 27 próbek i stwierdzić, że chociaż dwie z nich były młodsze, niż sugerowała analiza pisma, wiele było starszych.

Naukowcy odkryli m.in., że dwa różne style pisma, znane jako pismo Hasmoneuszy i Heroda, współistniały znacznie dłużej, niż wcześniej sądzono, a próbka z manuskryptu oznaczonego jako 4Q114, zawierająca wersety z Księgi Daniela, była starsza, niż sugerowała tradycyjna paleografia.

„Wcześniej datowano ją na koniec II wieku p.n.e., czyli jedno pokolenie po autorze Księgi proroka Daniela. Teraz, dzięki naszym badaniom, cofamy się w czasie, do epoki współczesnej temu autorowi” – ​​zauważa Mladen Popović.

Następnie zespół wykorzystał rodzaj sztucznej inteligencji znany jako uczenie maszynowe, aby stworzyć model, który nazwali Enoch, na cześć biblijnej postaci związanej z wiedzą naukową. Zespół wyszkolił Enocha, podając mu 62 cyfrowe obrazy znaków atramentowych z 24 rękopisów datowanych radiowęglowo, wraz z ich datami węglem-14.

Następnie naukowcy przetestowali model, pokazując Enochowi 13 kolejnych obrazów z tych samych manuskryptów. W 85 procentach przypadków model podał wiek, który odpowiadał datowaniu radiowęglowemu, a w wielu przypadkach podał węższy zakres prawdopodobnych dat niż ten uzyskany wyłącznie za pomocą datowania radiowęglowego.

„Stworzyliśmy bardzo solidne narzędzie, oparte na doświadczeniu empirycznym, na fizyce i geometrii” – komentuje profesor Popovich.

Gdy Enochowi przedstawiono obrazy z 135 niedatowanych rękopisów, których wcześniej nie widział, 79 procent z nich było datowanych realistycznie, według ekspertów paleografów. Popovic dodał, że te uznane za nierealistyczne mogły zawierać problematyczne dane, takie jak obrazy niskiej jakości.

System dostarczył już nowych danych, m.in. takich, że kopia biblijnej Księgi Koheleta pochodzi z czasów, w których żył jej domniemany autor.

Popovich powiedział, że Enoch miał na myśli, iż wiek innych zwojów będzie można obecnie określić bez datowania radiowęglowego, procesu wymagającego zniszczenia małych próbek.

„Istnieje ponad 1000 rękopisów na Zwojach znad Morza Martwego, więc nasze badania stanowią pierwszy, ale ważny krok otwierający drzwi do historii i nowe możliwości badawcze” – powiedział Popović.

Emerytowana profesor Joan Taylor z King's College London uważa, że ​​odkrycia te będą miały ogromny wpływ na badania Qumran. „Te wyniki oznaczają, że większość manuskryptów znalezionych w jaskiniach w pobliżu Qumran nie została napisana w miejscu Qumran, które zostało zajęte później” – powiedziała.

Jednak dr Matthew Collins z University of Chester przestrzegł, że datowanie radiowęglowe rzuca światło jedynie na wiek pergaminu, a nie na to, kiedy został napisany, a także podnosi kwestie, jak bardzo reprezentatywna stylistycznie była niewielka liczba próbek nauczania z różnych okresów. „Ogólnie rzecz biorąc, jest to ważne i pożądane badanie, które może dostarczyć nam ważnego nowego narzędzia w naszym arsenale do datowania tych tekstów” — powiedział. „Musimy jednak używać go ostrożnie i w ostrożnym połączeniu z innymi dowodami”.