Starożytne miasto Sardes i lidyjskie kurhany Bintepeler objęte globalną ochroną: nowe dziedzictwo UNESCO

Manisa „Starożytne Miasto Sardes i Lidyjskie Kurhany Bintepeler” zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO podczas 47. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa, która odbyła się w Paryżu. Tym samym liczba obiektów na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO wzrosła do 22.

Archeolog Nezih Başgelen, dyrektor Platformy Monitorowania Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego, złożył oświadczenie w tej sprawie dla naszej gazety. „Jako archeolog, byłem zachwycony jednogłośnym wpisaniem kurhanów w Sardes i Bintepeler na listę stałą podczas 47. posiedzenia Komitetu Światowego Dziedzictwa, które odbyło się w Paryżu. Z całego serca gratuluję tym ważnym stanowiskom archeologicznym, które świadczą o wielowarstwowej historii Anatolii, włączenia ich do globalnego programu ochrony i promocji” – powiedział Başgelen. „Decyzja o podkreśleniu historycznych, kulturowych i uniwersalnych wartości tych stanowisk, które dostarczają unikalnych danych o okresie lidyjskim, jest powodem do dumy dla archeologii naszego kraju. Sardes to starożytne miasto położone nad brzegiem rzeki Paktalos/Sart, u podnóża północnych zboczy góry Tmolos, w pobliżu dystryktu Salihli w prowincji Manisa. Było stolicą państwa lidyjskiego. Państwo lidyjskie reprezentuje cywilizację unikalną dla Anatolii. Dzisiejsza niezbędna gospodarka monetarna jest im ogromnie wdzięczna za wybicie najstarszych monet w historii”.

'ZŁOTE SARDY'

Historycznie, za panowania Krezusa, stolica osiągnęła szczyt bogactwa i rozwoju kulturalnego, stając się, jak ujął to słynny dramaturg z V wieku p.n.e. Ajschylos, nazywany „Złotym Sardes” lub „Sardynosem, polem złota”. Olśniewające i wspaniałe bogactwo stolicy wzbudziło ogromną ciekawość i podziw dla Lidii w ówczesnym stylu życia. Aluwium niesione przez świętą rzekę Lidyjczyków (Hermos), gleba z legendarnej góry Tmolos oraz zdobyte akropole pokrywają dziś pozostałości po złotych czasach tej cywilizacji. Warstwy z epoki lidyjskiej leżą 10-15 metrów pod obecnym poziomem gruntu.

MONUMENTALNE GROBOWCE KRÓLÓW LIDYJSKICH...

Başgelen, podkreślając kluczowe znaczenie dziedzictwa kulturowego regionu, kontynuuje: „W miejscu znanym jako Bintepeler, osiem kilometrów na północ od Sardes, z widokiem na południowe brzegi jeziora Gygaie (Marmara), uważanego przez Lidyjczyków za święte, znajdują się monumentalne grobowce lidyjskich królów i możnowładców, zwane kurhanami, wykonane z usypanej ziemi. Wykopaliska przeprowadzone w latach 40. XX wieku ujawniły co najmniej 149 monumentalnych kurhanów. Chociaż tylko 115 z nich przetrwało w stanie nienaruszonym, zaobserwowano, że kurhany w tej królewskiej nekropolii uległy w ostatnich latach znacznym zniszczeniom na skutek poszukiwań skarbów”.

Największy z nich, znany jako Kocamutaftepe, został opisany przez historyka Herodota jako największy grobowiec po egipskich i babilońskich, i podobno został zbudowany dla lidyjskiego króla Alyattesa. Z średnicą 355 m, wysokością 69 m i obwodem 1115 m, kurhan Alyattesa należy do największych grobowców kurhanowych na świecie. Komnatę grobową odkrył w XIX wieku ambasador pruski Ludwig Peter Spiegelthal, splądrowany w starożytności.

Drugim co do wielkości kurhanem w tym rejonie jest Karnıyarıktepe, który ma 200 metrów średnicy i 50 metrów wysokości.

Başgelen, zauważając, że w kurhanie odkryto 90-metrowej szerokości mur z crepis z różnymi lidyjskimi monogramami, powiedział: „Ten wspaniały kurhan, początkowo uważany za należący do króla Gygesa, został datowany na koniec pierwszej połowy VI wieku p.n.e. na podstawie znalezisk kamiennych i ceramicznych. Dlatego jedna z hipotez sugeruje, że należał on do króla Lidii, który zlecił budowę kurhanu, ale nie został w nim pochowany, najprawdopodobniej do Krezusa, którego bogactwo było legendarne i który został pojmany przez Persów”.

Pomimo tak ważnego znaczenia jako pomniki nagrobne, lidyjskie kurhany w Bintepeler, położone na rozległym obszarze rolniczym, stały się w ostatnich latach coraz bardziej narażone na nielegalne wykopaliska prowadzone przez poszukiwaczy skarbów ze względu na ich odległe położenie. Mamy nadzieję, że wpisanie lidyjskich kurhanów w Bintepeler, wraz ze starożytnym miastem Sardes, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO doprowadzi do skuteczniejszych działań ochronnych przed zniszczeniami powodowanymi przez poszukiwaczy skarbów używających ciężkiego sprzętu, który nadal nęka Bintepeler.