İspanya ekonomisi dış talebin yavaşlaması nedeniyle yavaşlıyor: GSYİH ilk çeyrekte %2,8 büyüdü

İspanya ekonomisi ivme kaybetmeye başlasa da, avro bölgesinin geri kalanına kıyasla çok daha hızlı büyümeye devam ediyor. GSYH, hacim bazında bir önceki çeyreğe göre ilk çeyrekte yüzde 0,6 artış kaydetti. Bu rakam, piyasanın öngördüğü yüzde 0,7'nin biraz altında kaldı. Bu oran, 2024 yılının dördüncü çeyreğine göre onda bir oranında daha düşük . Yıllık GSYH büyümesi bir önceki çeyrekteki %3,3'e kıyasla %2,8 olarak gerçekleşti . İç talep 3,2 puanlık katkı sağlarken, dış talep -0,4 puanlık katkı sağladı: Bu iki katkının sonucu, bir önceki çeyreğe göre beşte bir oranında daha az olan yukarıda belirtilen %2,8'lik büyüme oldu. Çalışılan saatler bir önceki yıla göre %2,1 artarken, tam zamanlı eşdeğer çalışanlar açısından istihdam %2,9 arttı. Bu oran bir önceki çeyrekte %2,5 ve %2,2 idi.

Ulusal İstatistik Enstitüsü'nün (INE) yayımladığı verilere göre, İspanya'nın GSYH'si yılın ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,8 oranında değişim göstererek, bir önceki çeyreğe kıyasla beşte bir puanlık yavaşlama kaydetti. Bu hafif yavaşlama, büyümenin hala sağlam olduğunu ancak 2024 sonuna kıyasla ivme kaybetme belirtileri gösterdiğini gösteriyor.

Ekonomideki ana itici güç iç talep oldu ve yıllık GSYH büyümesine 3,2 puan katkı sağladı. Buna karşılık dış talep, ihracat ve ithalattaki gelişmelerin etkisiyle 0,4 puan geriledi. Her şey, dış sektörün motorunun tükenmeye başladığını, büyümenin 2024'ün ilk yarısına kıyasla çok daha düşük seviyelerde seyrettiğini gösteriyor (çeyreklik bazda bakıldığında bir iyileşme görülüyor, bu biraz çelişkili görünebilir).

Talep açısından bakıldığında, nihai tüketici harcamaları bir önceki çeyreğe göre üçte bir oranında azalarak yüzde 3,4 arttı. Bu kategoride hanehalkı tüketimi yüzde 3,5'e gerilerken, kamu yönetimi harcamaları önceki oranın yedide bir puan altında yüzde 3,1 arttı. Brüt sermaye oluşumu ise bir önceki çeyreğe göre onda bir puan daha fazla artarak yüzde 3,3 oranında hafif bir iyileşme kaydetti.

Dış sektör daha zayıf bir performans gösterdi (hem ihracat hem de ithalat ivme kaybetti). Mal ve hizmet ihracatı , 2024'ün son çeyreğine göre 1,1 puan azalarak , yıllık bazda %2,1 arttı. İthalat ise yüzde 3,6 artarak yüzde 3,5 puanlık bir yavaşlama kaydetti. Arz açısından bakıldığında, tüm önemli faaliyet sektörleri yıllık bazda pozitif büyüme oranları kaydetti. Sanayi kollarının gayri safi katma değeri %2,4 artarken, imalat sanayi %2,5 büyüdü . İnşaat sektöründe de bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,8'lik artış yaşandı. Hizmetler sektörü yüzde 3,3 büyürken, tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılığın yer aldığı birincil sektörler yüzde 5,5 ile en fazla artışı kaydetti.

Çeyreklik veriler incelendiğinde, iç talep çeyreklik büyümenin ana itici gücü olmaya devam etti ve GSYH büyümesine 0,4 puan katkı sağladı . Dış talep ise 0,2 puan katkıda bulundu. Talep bileşenlerinden hanehalkı nihai tüketim harcamaları %0,4, kamu yönetimi harcamaları ise %0,2 arttı. Yatırımı yansıtan brüt sermaye oluşumu da bir önceki çeyreğe göre %0,6 oranında arttı.

Dış ticaret açısından bakıldığında, çeyreklik veriler, yıllık bazda bakıldığında ise iyileşmeye işaret ediyor. Ancak bu çeyreklik iyileşmenin, bir eğilimi işaret etmeyen geçici bir iyileşme olması da mümkün, ancak bu durum yeni GSYH verileri açıklanana kadar bilinemeyecek. Mal ve hizmet ihracatı güçlü bir toparlanma kaydetti ve çeyrek bazında yüzde 1'lik büyüme oranına ulaşarak dördüncü çeyreğe göre dokuz onda bir puan daha yüksek gerçekleşti. İthalat ise yüzde 0,7 oranında artarken, yüzde altı oranında yavaşladı .

Arz tarafında ise tüm büyük ekonomik sektörlerde olumlu oranlar kaydedildi. Sanayi sektörleri çeyreklik bazda %1,1 büyürken, imalat sektörü %0,8'lik büyüme hızına ulaştı. İnşaat, bir önceki çeyreğe göre 2,2 puanlık belirgin bir yavaşlama yaşamasına rağmen yüzde 0,4 arttı. Hizmetler sektöründe de büyüme yavaşladı, yüzde 0,3 oldu. En büyük sürpriz ise bir önceki çeyrekte yüzde 0,7 düşen ana branşların yüzde 7,1 toparlanmasıyla yaşandı.

Bu veri, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) İspanya ekonomisine ilişkin büyüme tahminlerini ( devam eden etki nedeniyle ) keskin bir şekilde yükseltmesinden bir hafta sonra geldi. IMF'nin geçen Salı günü yayımladığı son ekonomik görünüm raporunda, Avrupa büyümesinin başında yer alan İspanya için yüzde ikilik bir artış kaydedildi ve 2026'da yavaşlama ve bölge ortalamasına ulaşma eğilimi olsa da yüzde 2,5'lik bir ilerleme bekleniyor. Öte yandan IMF, avro bölgesi içinde Almanya, Fransa ve İtalya ile son tahminin yarım puan altında yüzde 1,1'lik bir artış kaydedecek olan Birleşik Krallık için tahminlerini düşürdü. Ayrıca ABD ve Çin'e yönelik küresel büyüme tahminlerini de düşürdü.

Bu ekonomik yavaşlama, yılın ilk aylarında yaşanan iş kayıplarının ortasında ortaya çıkıyor. İşgücü piyasası, son çeyreklerde faaliyetlerin Avrupa seviyelerinin oldukça üzerinde kalmasını sağlayan büyümenin motoru olmuştu . İşgücü piyasasının yıla kötü başlamasına, yani net iş kayıplarına rağmen İspanyol ekonomisi iyi bir performans gösterdi. İşgücü piyasası 2025 yılına 92 ​​bin 500 daha az istihdam edilmiş kişi ve 193 bin yeni işsizle girdi. Bu da işsizlik oranının 16 yıl sonra ilk kez yüzde 11'in altına düştüğü 2024 yılı sonundan bu yana yüzde 11,36'ya çıkmasına neden oldu. Ulusal İstatistik Enstitüsü (INE) tarafından bu pazartesi günü yayınlanan Aktif Nüfus Araştırması'ndan (EPA) alınan veriler, birinci çeyrekteki istihdamın, Nisan ayında kutlanan Paskalya teşvikinin olmamasıyla belirginleştiğini gösteriyor. Mart sonu itibarıyla toplam istihdam edilenlerin sayısı 21 milyon 765 bin 400'e, işsiz sayısı ise 2 milyon 789 bin 200'e yükselirken, son 12 yılın en kötü işsizlik oranı kaydedildi.

Yılbaşı döneminin, özellikle Noel döneminin sona ermesi nedeniyle, mevsimsel yükün yüksek olması nedeniyle işgücü piyasası performansında yılbaşı dönemi genellikle negatif seyreder. Ayrıca, bu yıl Ocak ve Mart ayları arasında Paskalya uzun hafta sonu için ek işe alım planları yapılmadı. Bu durum, her şeyden önce, geçen yılki istihdam yaratma çalışmalarının olumlu bir etkisi olmamasına rağmen, konaklama ve hizmet sektörlerini canlandırdı.