Trump Ukrayna'da 'altın' görüyor: ABD'nin istediği değerli mineraller ve nadir toprak elementleri neler?

Ukrayna, ABD ile mineral ve nadir toprak kaynakları konusunda anlaşmaya vardı . ABD Başkanı Donald Trump, Salı günü yaptığı açıklamada , anlaşmayı imzalamak üzere Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenskiy ile Cuma günü Beyaz Saray'da bir araya gelebileceğini söyledi.

Anlaşmaya göre, ülkenin henüz işletilmeyen maden kaynaklarının işletilmesinden elde edilecek kârın yüzde 50'si, ABD tarafının daha fazla karar alma yetkisine sahip olacağı ve Ukrayna ekonomisine yatırım yapmak için kullanılacak ortak bir yatırım fonuna tahsis edilecek .

Ülkenin Maden Rezervleri Envanteri'ne göre, Ukrayna'nın yeraltında ticari değere sahip 95 farklı türde mineral içeren yaklaşık 10 bin yatak bulunuyor . Savaş öncesi 3.055 petrol sahasında üretim yapılıyordu.

Dünya Madencilik Verileri'nin 2024 baskısına göre, Ukrayna, işletilmeyen mineraller de dahil olmak üzere toplamda dünya mineral kaynaklarının yüzde 5'ine sahip olup , tüm kategorilerdeki mineral üreticileri arasında 40. sırada yer almaktadır.

NATO Enerji Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi'nin verilerine göre Ukrayna, titanyum, lityum , berilyum, manganez, galyum, uranyum, zirkonyum, grafit, apatit, florit ve nikel gibi minerallerin önemli potansiyel tedarikçisi konumunda bulunuyor.

• Titanyum: Ukrayna, Avrupa'nın en büyük rezervlerine (küresel rezervlerin yüzde 7'si) sahip olup havacılık, tıp, otomotiv ve denizcilik gibi endüstriler için hayati önem taşıyan titanyum minerallerini çıkaran birkaç ülkeden biridir.
• Lityum: Ukrayna, Avrupa'nın en büyük yataklarına sahiptir (kıtadaki toplamın üçte biri). Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi'nin raporuna göre, 2022 yılında rezervler yaklaşık 500 muk ton seviyesindeydi. Bu yataklardan ikisi, Shevchenkivske (Donetsk) ve Kruta Balka (Zaporizhia) çatışma bölgelerinde yer almaktadır. Bu mineral pil, seramik ve cam yapımında kullanılır.
• Grafit: Ukrayna, küresel üretimin yüzde 2,2'sini karşılıyor ve dünya toplamının yüzde 20'sine denk gelen rezervlere sahip olduğu tahmin ediliyor.
• Galyum ve rutil: Yarı iletkenler ve LED'ler için olmazsa olmaz olan galyumun dünyadaki beşinci büyük üreticisi ve refrakter seramikler ile metalik titanyum üretiminde kullanılan rutilin (küresel üretimin %12,3'ünü) üçüncü büyük üreticisi.

Ayrıca nükleer enerji, havacılık, askeri, akustik ve elektronik endüstrileri için hayati önem taşıyan berilyum gibi diğer nadir toprak minerallerinin de kanıtlanmış rezervlerine sahiptir.

Ülkede ayrıca yeşil çelik üretimi için elzem olan yüksek kaliteli demir ve manganez gibi diğer minerallerin de büyük rezervleri bulunuyor. 2021 yılında AB çelik levha ithalatının yüzde 43'ünü karşıladı.

Ayrıca, Avrupa'da bakır (Avrupa'da dördüncü), kurşun (Avrupa'da beşinci), çinko (Avrupa'da altıncı) ve gümüş (Avrupa'da dokuzuncu) gibi önemli demir dışı metal yataklarına da ev sahipliği yapmaktadır.