Çocuklar artık neden sokakta oynamıyor? UNAM'ın söylediği bu.

MEKSİKO ŞEHRİ (apro).- Meksika Özerk Üniversitesi (UNAM) uzmanları, sokakların ve parkların artık çocuklar için ortak bir yer olmadığını belirterek, çocuk odaklı şehir planlamasıyla bu alanların rolünün geri kazanılmasını öneriyor.

4 Haziran'da yayımlanan raporda, bugün birçok çocuğun "çok sayıda ve karmaşık nedenden ötürü" evde kaldığı, dışarı çıkıp oynayamadığı veya mahallelerini yürüyerek keşfedemediği belirtildi.

UNAM Mimarlık Okulu'nda profesör olan Pamela Castro Suárez, düşük gelirli mahallelerde kamusal alan sorununu ele almak için sivil toplum örgütü Pro-Pedregales ile iş birliği yapıyor.

Yaptığı araştırmalarda, orta sınıf çocukların nadiren sokakları kullandığını, genellikle arabayla taşındığını ve tek başına alışverişe gitmediğini, işçi sınıfı çocuklarının ise hâlâ okula yürüyerek gittiğini ve kamusal parklara gittiğini saptamıştır.

Akademisyene göre kentsel tasarım, kamusal alanların çocukları tekrar oraya çekmeye yetecek kadar çekici ve işlevsel olmasını sağlamalı.

Ayrıca parkların bakımsız, çöp veya kırık mobilyalarla dolu olduğu dönemlerde ailelerin evde kalmayı tercih ettiğini, çocukların ise fast food ve sinema salonlarının bulunduğu video oyunlarına veya alışveriş merkezlerine daha fazla ilgi duyduğunu belirtti.

Bir diğer sorun ise okulların çocukların "düzeni sağlamak" için teneffüse çıkmalarına izin vermemesidir. Oysa oyun oynamak, çocukların duygusal iyilik halini, sınıf konsantrasyonunu iyileştirir ve okul ortamına fayda sağlar.

Kentsel tasarımda çocukların önerilerinin dikkate alınması

Castro'ya göre, sorunun çözümü altyapının ötesine geçiyor ve bu alanları yeniden tasarlarken çocukların fikirlerini de hesaba katmakla başlıyor. Bu da karmaşık bir iş çünkü yetişkinler genellikle fikirlerini söylüyor:

"Çocukların katılımı teşvik edilmelidir, ancak yetişkinler çocukların fikirlerini ve görüşlerini bildiklerine ve onlar adına konuşabileceklerine inandıkları için bu çok zordur. Ancak, çocuklar ihtiyaçlarını ve beklentilerini ifade etme fırsatı bulduklarında, bunu açıkça yaparlar (...) güçlü bir topluluk duygusuyla (...) önerileri makul ve odaklıdır," diye sürdürdü.

Profesör, çocukları dinleyip onlarla doğrudan çalışmanın, onları kamusal alanların geri kazanılmasına dahil eden yöntemler kullanmanın mahallelerde ve okullarda somut sonuçlar verdiğini ileri sürdü.

Ayrıca gençlerin park tasarımında genellikle göz ardı edildiğini, çünkü oyun oynamayı bıraktıklarını düşündüklerini, ancak birçoğunun hala salıncak ve kaydırakları kullandığını belirtti.

Çocuk ve gençlerin kentsel planlamaya dahil edilmesi, onların şehre olan haklarını, yani kaliteli kamusal alanlara eşit erişimlerini garanti altına alır.

Castro, bu kapsamda kamu görevlilerine çocuk hakları ve ihtiyaçları konusunda eğitim vermek için çalışmalar yürüttüğünü belirtti.

Tarım, Toprak ve Şehircilik Bakanlığı'nın (SEDATU), çocukların görüşlerinin şehir planlamasına entegre edilmesiyle ilgilenen bir kurum olduğu ve bu konuda bir kılavuz bulunmasına rağmen, uygulanmasının henüz tamamlanmadığı raporda vurgulandı.

Bakıcılar için parklar

Castro, çocuklara eşlik eden bakıcıların güneşten korunmaları ve oturabilecekleri bir yere ihtiyaç duydukları için, kamusal parklarda bakım verenler için alanların önemine vurgu yaptı.

Mesafenin de bir diğer engel olduğunu belirten uzman, birçok insanın toplu taşıma araçlarında saatler harcadığını, çocuklarını çoğunlukla evlerinden uzakta olan parklara götürmeye vakitlerinin olmadığını söyledi.

Profesör, buna karşılık mahalle parkları için bir politika önererek, bu alanların düzenli olarak kullanılan alanlar olmasını istedi.

İşyerinde kızlar ve erkekler görünmezdir

Akademisyen, atölyelerinde çocukların iş yerinde görünmez olmaları sorununu ele alıyor; çocukların "anne ve babalarının çalıştığı ofislerdeki masaların altında bile" bulunmasına rağmen algılanmaması sorununu şöyle anlatıyor:

"Şu anda oyuncak kütüphaneleri olmasa da, gelecekte olmayacağı anlamına gelmiyor. Diğer ülkelerde bunu karma projeler olarak yaptılar: kütüphaneler sadece kütüphaneler değildir; ayrıca bir oyuncak kütüphaneleri de olabilir."

Son olarak Castro, yeni alanlar yaratılmasına gerek olmadığını, bunun yerine var olan alanların yaratılması gerektiğini, böylece "çocukların ebeveynleri çalışırken oynayabilecekleri"ni söyledi.