Fransızlar, vergiler ve kamu hizmeti: büyük paradoks
Yayımlandı
Fransızların dörtte üçü çok fazla vergi ödediklerine inanıyor. Ancak aynı insanlar hala daha fazla kamu hizmeti istiyor. Bu çelişkiyi çözmek için, "her bir avro verginin neyi finanse ettiğini daha iyi duyurmak" gerekir, diye savunuyor düşünce kuruluşu Sens du Service public.
Bu makale, gazete dışından bir yazar tarafından yazılmış bir köşe yazısı olup, bakış açısı gazete editörlerinin görüşlerini yansıtmamaktadır.
Kamu hizmetlerine gelince, bir Fransız paradoksu var: Görünüşte çelişkili iki pozisyon arasında sürekli bir gerilim. Bir yandan, vergilendirme konusunda genellikle sert olan vergi mükellefinin pozisyonu. Diğer yandan, aldığı hizmetlerden sıklıkla memnun, hatta minnettar olan kullanıcının pozisyonu. Vergi güvensizliği ile kamu hizmetlerine bağlılık arasındaki bu ikili bakış açısı, Fransızların devletleriyle olan ilişkilerinde derin bir ikircikliği ortaya koyuyor ve devletin hem mali bir baskıcı hem de toplumsal bir koruyucu olarak algılandığı bir geleneğe dayanıyor.
Vergi mükellefleri olarak Fransızlar, zorunlu vergilerden sürekli olarak memnuniyetsizliklerini dile getiriyorlar. 2024'te yayınlanan "Zorluklar" için Odoxa anketine göre, %64'ü vergi seviyelerinin çok yüksek olduğuna inanıyor. Yine 2024'te yapılan Zorunlu Vergiler Konseyi'nin bir çalışması daha da ileri gidiyor: %75'i vergi yükünün aşırı olduğunu düşünüyor ve %67'si kamu parasının kötüye kullanıldığına inanıyor.
Bu görüş, vergi mükellefi konumundan kullanıcı konumuna geçildiğinde yumuşar. Kamu Hizmeti Bakanlığı tarafından yayımlanan 2025 Kamu Hizmetleri Barometresi yüksek memnuniyet gösteriyor: Fransızların %69'u kamu hizmetleriyle son ilişkilerinden memnun olduğunu söylüyor. Oranlar okullar için %81'e, kamu hastaneleri için %80'e ve jandarma için %78'e ulaşıyor. Daha da iyisi, kullanıcıların %91'i iyi karşılandığını, dinlendiğini ve saygıyla muamele gördüğünü bildiriyor.
Ayrıca şunu da okuyun
Rapor: "Sen olmasaydın ne yapardım bilmiyorum": Posta çalışanları, kamu hizmetlerinin "İsviçre çakısı"
Bu veriler çarpıcı bir çelişkiyi ortaya koyuyor: Kamu hizmetleri somut olarak deneyimlendiğinde genelde iyi değerlendiriliyor, ancak soyut olarak düşünüldüğünde yaygın olarak eleştiriliyor.
Le Sens du service public ve Jean-Jaurès Vakfı için Şubat 2025'te yapılan OpinionWay anketi bu gerilimi doğruluyor. Fransızların %74'ü kamu hizmetlerine kolay erişime sahip olduğunu bildiriyor, ancak %61'i genel kaliteleri konusunda şüphelerini dile getiriyor. Bu karşıtlık, kamu hizmetlerine (özellikle eğitim, sağlık ve güvenlikte) güçlü bir bağlılığı, ancak aynı zamanda basitleştirme, insan desteği ve yakınlık beklentisini yansıtıyor.
Bu paradoks büyük ölçüde kamu harcamalarının gerçekte nasıl işlediğine dair bir anlayış eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Sayıştay'ın 2023 Vergi Barometresi'ne göre, 10 Fransız'dan 6'sı devletten ödediği vergi ve sosyal güvenlik katkılarından daha fazlasını almaktadır. Bu yeniden dağıtım sosyal yardımlar (emeklilik maaşları, ödenekler, sağlık hizmetleri) aracılığıyla gerçekleşmektedir, ancak aynı zamanda maliyeti kullanım anında kullanıcı tarafından görülmeyen ayni kamu hizmetleri (eğitim, güvenlik, sağlık hizmetleri) aracılığıyla da gerçekleşmektedir.
Ayrıca şunu da okuyun
Röportaj: Kamu hizmetleri nasıl kurtarılır? Valérie Pécresse ve Clémentine Autain arasındaki tartışma
