Bad Bunny'nin ardından Porto Riko kimliği yeniden renkleniyor

Karayipler'de dans ve müzik, yaralı ruhların merhemidir. Üzüntüler, gözyaşlarını, çaresizliği, hayal kırıklıklarını, rahatlamayı ve sevinci tek bir kutlamada birleştiren canlı bir kahkaha patlamasına dönüşüyor. Ve kabul edelim: Son otuz yıldır reggaeton dansı da benim için büyük bir rahatlık oldu.

Günümüzde Porto Riko'da kültürel bir olgu yaşanıyor. Streaming platformlarında 1 ^numara olan bu uluslararası çaptaki etkinlik, adada oldukça samimi bir şekilde deneyimleniyor.

Porto Riko'da otobiyografik türe bağlıyız (insanlar en ufak fırsatta hayatlarını yabancılara anlatırlar) ve Bad Bunny'nin yeni albümü Debí tirar más fotos [“Daha fazla fotoğraf çekmeliydim”], Porto Rikoluların günlük yaşamını dünyanın geri kalanına anlatan bir tür kolektif biyografi olarak öne çıkıyor.

Çelişkileri, sömürge karşıtı ve bağımsızlık yanlısı duruşu, soylulaştırma, yolsuzluk, kitlesel göç ve adanın sakinlerini göç etmeye zorlayan kurumların dağılması gibi sorunları açıkça kınaması, Porto Rikoluların yüreğine dokundu.

Bu şikâyetler listesine, okul sisteminin çökmesi ve özellikle kıyı kesimlerinde, gayrimenkule yatırım yapan, tüm mahalleleri dönüştüren ve ülkedeki günlük yaşamı değiştiren Amerikalılar tarafından kuşatılmış olma hissi de ekleniyor.

Temmuz 2019'da, eski Vali Ricardo Rosselló ve yakın danışmanlarının homofobik ve cinsiyetçi açıklamaları nedeniyle istifa etmesine neden olan görüşmelerde, "Porto Riko'nun Porto Rikolular olmadan" olmasıyla parlak bir gelecekten bahsediliyordu: Ne yazık ki birçok yoksul ülkede, eski sömürgelerde veya vergi cennetlerinde aşina olduğumuz bir durum.

Mekanlar başkalarına aittir ve yerliler hizmet etmekten mutluluk duyarlar. Ülke, sadece zenginlere ayrılmış görkemli bir otele dönüşüyor; burada yaşayanlar, hizmet personeli rolüne indirgenmiş durumda ve düşük ücretli bir iş için neredeyse teşekkür etmeleri bekleniyor. İkisinin arasında, yeni efendilere karşı uysal olan küçük bir orta sınıf var.

Devlet, ada toplumlarının yaşadığı yoksunluk duygusunu kabul etmeyi reddetse de, Bad Bunny'nin 5 Ocak'ta, yani Üç Bilge Adam'ın sembolik tarihinde yayınlanan albümüne eşlik eden videoyu gören hiç kimse buruk bir kahkahayı bastıramadı.

Bir sahnede, bir Amerikalı garsonun siparişi İngilizce aldığını ve "quesito sin queso" [peynirsiz peynirli börek] teklif ettiğini görüyoruz; bu, biz Porto Rikoluların içten içe değer verdiği mutfak spesiyalitelerinin reddedilmesi gibi bir saçmalık. Bu korkunç geleceğin bazı yerlerde çoktan gerçekleşmiş olmasına acı acı gülüyoruz.

Bad Bunny'nin albümünün şarkı görsellerine eşlik eden tarihsel notlarını geliştirmekten sorumlu olan Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden tarihçi Jorell A. Meléndez Badillo şöyle açıklıyor: