Washington'daki Trump-Zelenski görüşmesi: Avrupa neden müzakere masasına davet edildi?

Ukrayna için olduğu kadar Avrupa için de önemli bir görüşme. ABD Başkanı Donald Trump ile Rus mevkidaşı Vladimir Putin arasında Ukrayna'daki savaş konusunda "yapıcı" görüş alışverişlerinin yaşandığı görüşmeden üç gün sonra , Avrupalılar, 18 Ağustos Pazartesi günü Beyaz Saray'da Kiev ile ABD arasında yapılacak görüşmeye katılmaya karar verdiler.

Vladimir Zelenski , aralarında Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin de bulunduğu bir Avrupalı heyetle birlikte Washington'a geliyor.

Volodimir Zelenskiy Pazartesi günü X'te , "Amerika ve Avrupalı dostlarımızla ortak gücümüzün Rusya'yı gerçek bir barışa zorlayacağını umuyorum ," diye vurguladı. Donald Trump, Şubat ayında Washington'da yaptığı bir toplantıda Ukrayna devlet başkanını alenen küçük düşürmüş olsa da , Avrupalılar bu sefer ona eşlik etmeyi tercih etti. Katolik Yüksek Araştırmalar Enstitüsü'nde (ICES) jeopolitik alanında öğretim görevlisi ve Rusya uzmanı David Teurtrie, "Varoluşumuzun amacı [Volodimir] Zelenskiy'nin Amerikan hükümeti karşısında tekrar tecrit edilmesini önlemek ve Ukrayna'nın tek başına müzakere etmediğini göstermek," diye analiz ediyor. Franceinfo, Avrupa'nın neden temsil edilmeye kararlı olduğunu açıklıyor.

Çünkü o, dayatılan bir barış istemiyor

Avrupa başkentlerinde yol gösterici ilke açık: Moskova ve Washington, Ukrayna'da barış şartlarını tek başlarına belirlememeli, diye açıklıyor David Teurtrie. Jeopolitik bilimci, "Tehlikede olan hem bir ilke meselesi hem de ülkenin geleceği," diye ekliyor. Ancak Ukrayna sorununun ötesinde, Avrupalılar uluslararası hukuka kalıcı bir meydan okumadan da korkuyor. Thomas More Enstitüsü'nde yardımcı araştırmacı olan Jean-Sylvestre Mongrenier, "Başarısız bir uzlaşma, komşunuzu işgal edip topraklarınızı elinizden alıp diplomatik yollarla onaylattığınız bir döneme dönüş anlamına gelir ," diye vurguluyor.

Araştırmacı, Amerikan başkanının Temmuz ayında toprak takası fikrini yeniden gündeme getirmesi ve Volodimir Zelenski'ye anlaşmanın bir koşulu olarak Donbass'ın devredilmesini önermesiyle bu ilkenin daha da hassas hale geldiğini hatırlatıyor. Donald Trump, Pazar günü Truth Social kanalında yaptığı açıklamada , "Ukrayna başkanı isterse Rusya ile savaşı hemen bitirebilir ya da savaşmaya devam edebilir," diyerek Kiev'i bazı taleplerinden vazgeçmeye çağırdı. Amerikan başkanı için, Ukrayna'nın 2014'te ilhak ettiği Kırım'ı geri alması veya NATO'ya katılması "hiçbir şekilde söz konusu değil" .

Çünkü müzakereleri etkilemeyi amaçlıyor

Emmanuel Macron, Avrupa heyetinin Washington'a seyahat ederek, Donald Trump'a Ukrayna'ya sağlanan güvenlik garantilerine "ne ölçüde" katılmayı düşündüğünü sormayı planladığını belirtti. David Teurtrie, Avrupalıların özellikle "Avrupa'daki güvenlik konularının onların katılımı olmadan müzakere edilmesinin arzu edilmediğini tekrarlamak istediklerini" vurguladı. Araştırmacıya göre, onların varlığı, Eski Kıta'nın hem askeri hem de diplomatik olarak dışlanmasını önlemeyi amaçlıyor.

Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi Dünya Tarihi Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı ve Lyon'daki Jean Moulin Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Oksana Mitrofanova, "Bu, Washington'a 'Biz buradayız, dışarıda kalmayacağız' demenin bir yolu," diye ekliyor. Jean-Sylvestre Mongrenier'e göre ise, "Avrupa, Rusya'nın Ukrayna'daki koşullarını dayatmasını kabul ederse, kendisini onlarca yıl boyunca stratejik bir boyun eğmeye mahkûm eder."

Avrupalılar, Beyaz Saray'dan müzakerelere katılarak Ukrayna savaşına olan bağlılıklarını da yinelemek istiyorlar, diye açıklıyor profesör-araştırmacı. Çatışma araştırmaları konusunda uzmanlaşmış Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü'nün bir çalışması, 2022'den bu yana Almanya, Polonya ve Fransa gibi bazı ülkelerin savunma bütçelerinde eşi benzeri görülmemiş artışlar yaptığını hatırlatıyor. David Teurtrie, " Bazen Avrupa'nın yaptıklarını küçümseme eğilimindeyiz, ancak kolektif çaba önemli," diyor. Ancak Oksana Mitrofanova, "Amerika Birleşik Devletleri askeri yardımını durdurursa, Avrupalıların Washington'ın yerini tamamen alabilecek kapasiteye sahip olacağından emin değilim," diye ekliyor.

Çünkü Kiev'in daha net güvenlik garantileri almasını istiyor

Avrupalıları ilgilendiren tartışmaların merkezinde, Kiev'e yönelik güvenlik garantileri konusu da yer alıyor. Reuters'ın haberine göre, Donald Trump, NATO'nun 5. Maddesi'nden esinlenen bir mekanizma olasılığını gündeme getirdi. Bu maddeye göre, bir üyeye yönelik saldırı, tüm üyelere yönelik saldırı olarak kabul ediliyor. Ancak Amerikan başkanı , Ukrayna'nın transatlantik ittifaka üyeliğini her zaman reddetti ve böyle bir korumanın nasıl uygulanabileceğine dair hiçbir ayrıntı vermedi. Oksana Mitrofanova , "Bu vaatlere net mekanizmalar eşlik etmezse, yanıltıcı olma riskiyle karşı karşıya kalırlar" diye uyarıyor. Franceinfo'nun görüştüğü araştırmacılara göre, Avrupa da bu endişeyi paylaşıyor ve Donald Trump'ın Moskova'ya yönelik tehditlerinin nadiren uygulandığını belirtiyorlar.

Öğretim görevlisi-araştırmacıya göre, Avrupa heyeti özellikle Washington'ın Moskova ile halihazırda müzakere edilen bir uzlaşmayı haklı çıkarmak için yapılan "duyurularla" yetinmesinden endişe ediyor. "Saldırganlık durumunda kimseyi bağlamayacak, çok muğlak garantilerle karşılaşma riskiyle karşı karşıyayız," diye ısrar ediyor.

Le Monde , bu açık garantilere duyulan ihtiyacın, 1994 yılında imzalanan Budapeşte Muhtırası'nın acı hatırasıyla da açıklandığını hatırlatıyor. Ukrayna, Rusya, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından egemenliğinin tanınması karşılığında topraklarındaki nükleer cephaneyi terk etmeyi kabul etmişti. Bu anlaşma, Moskova'nın yirmi yıldan kısa bir süre sonra saldırıya geçmesini engellemedi.

David Teurtrie'ye göre, Washington'daki kolektif varlığın amacı, Amerikan garantilerinin niteliği hakkında "kesin ayrıntılar elde etmek" ve bunların "dengesiz bir uzlaşmanın kabulünü sağlamak için tasarlanmış diplomatik bir vitrin" olmaktan kaçınmaktır. " Avrupa, her iki tarafla doğrudan görüşemediği sürece," özellikle de "ABD'ye bağımlı kalacaktır ." Ices'taki öğretim görevlisi, barış anlaşması hakkında bazı "kritik" bilgiler elde etmek için çabaladığını hatırlıyor.

Çünkü birliğini göstermek istiyor

Ancak Avrupalıların Washington'daki güç gösterisi, üye devletler arasındaki ısrarcı görüş ayrılıklarını maskeliyor. Oksana Mitrofanova , "Birleşik Krallık ve Polonya [Kiev'e] yardımı artırmak için baskı yapıyor , ancak İtalya ve Macaristan, gerginliğin tırmanmasından korkarak geri çekiliyor," diye analiz ediyor. Jean-Sylvestre Mongrenier'e göre bu çatlaklar Avrupa'nın güvenilirliğini zayıflatıyor: "Rusya'yı kontrol altına almak isteyen devletler ile bir tür uzlaşma yanlısı olanlar arasında bir gerilim var. Bu çelişki devam ettiği sürece, Birlik bölünmüş bir aktör olarak görünecek."

Bu bölünmeler, Avrupalıların bugün Washington'da birleşik bir cephe oluşturma ihtiyacını, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ise yakınlaşma çabalarını açıklıyor. David Teurtrie, "Avrupa güvenilir olmak istiyorsa, iç çelişkilerinin üstesinden gelmeli," diye uyarıyor ve Rusya ile de iletişim kuramadığı sürece "Avrupa'nın zayıf bir konumda kalacağını" da belirtiyor.