Hürmüz Boğazı'nın kapatılması her zaman tehdit edildi ancak asla uygulanmadı

Asya piyasalarının yeniden açılmasıyla petrol bugün %15 arttı. İran gerçekten Hürmüz Boğazı'nı kapatmayı seçerse daha da artma riski var. Yüzyıllardır Arapçada "barış kapısı" olarak adlandırılan Bab as-selam , sadece enerji açısından değil, küresel etkileri olan daha geniş bir bölgesel savaşın kapısı olabilir. Basra Körfezi'nin güney girişinde bulunan Hürmüz Boğazı, Umman'da İran ve Umman karasularına bölünmüş bir deniz şeridine bakan bir yarımada üzerindedir. Küresel petrol trafiğinin dörtte biri ve doğal gaz trafiğinin yaklaşık üçte biri bu darboğazdan geçmektedir . En çok etkilenen Arap ülkeleri Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (ancak Hürmüz üzerinden deniz ticaretine kısmi alternatifler bulmuşlardır) ve neredeyse tamamen boğaza bağımlı olan ana gaz ihracatçısı Katar'dır .

ABD Sahil Güvenlik gemisi Hürmüz Boğazı'nda (LaPresse)

Hürmüz aynı zamanda İran için temel bir geçittir. Öyle ki birçok analist, İslam Cumhuriyeti tarafından boğazın potansiyel bir abluka altına alınmasını İran'ın gerçek bir intiharı olarak defalarca tanımladı. Son 46 yılda, 1979'da Tahran'daki iktidar değişikliğinden bu yana, İran yaklaşık 20 kez boğazı kapatmakla tehdit etti , Irak'a karşı kanlı savaş sırasındaki çalkantılı yıllardan (1980-88) başlayarak. Gerilim anları - ve bunun sonucunda İran tarafından Hürmüz'ün kapatılması tehdidi - 2008 küresel ekonomik krizinin ortaya çıkmasından bu yana daha sık meydana geldi ve 2018 ile 2022 arasında bir zirve kaydedildi.

Yemen petrol tankeri (Reuters/AP)

O dönemde İran, doğrudan ve Irak ve Yemen'deki müttefikleri aracılığıyla, Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki ve Abu Dabi kıyılarındaki Batılı petrol çıkarlarını hedef almaktan çekinmedi. Tam da bu devam eden tehditlerin ardından, Riyad ve Abu Dabi ham petrol trafiğini yıllarca kısmen karadan yönlendirdi: Suudi Arabistan örneğinde Körfez'den doğuya doğru Kızıldeniz'e kadar krallığı kesen ve BAE örneğinde Hürmüz'ü atlatıp Hint Okyanusu kıyısına ulaşmadan önce arkasından geçen daha pahalı boru hatlarından geçerek. Katar'ın alternatif bir altyapısı yok ama günlerdir gemilerini teyakkuza geçirerek transit ve gaz yükleme sürelerinin azaltılmasını istiyor. İran misillemesinin olası ana hedefi olan ABD'ye ek olarak, boğazın kapatılmasından Çin de zarar görecek . Pekin, özellikle İran'ın Hürmüz'den yaptığı enerji ihracatından birincil yararlanıcıdır.