Asya, geleceğin fabrikalarında yapay zeka devrimine öncülük ediyor

Asya'da yeni bir endüstriyel devrim yaşanıyor. Çin ve Güney Kore, yapay zekayı benzeri görülmemiş bir ölçekte üretimde uyguluyor, tamamen otomatik "karanlık fabrikalar" ve robotlar küresel üretimi yeniden tanımlıyor.

Çin ve Güney Kore'nin öncülük ettiği Doğu Asya, küresel üretim sektöründe radikal bir dönüşümün merkez üssü haline geldi: Yapay Zeka'nın (AI) kitlesel benimsenmesi. Bu teknolojik taahhüt yalnızca üretimi optimize etmeyi amaçlamıyor, aynı zamanda jeopolitik rekabetten demografik krizlerin üstesinden gelme aciliyetine kadar büyük stratejik zorunluluklara da yanıt veriyor.

Zaten "dünyanın fabrikası" olarak kurulan Çin, AI'nın agresif bir şekilde uygulanmasıyla endüstriyel hegemonyasını sürdürmeye kararlı. Hedef açık: "Made in China"dan "Smartly Made in China"ya (中国智造) geçiş yapmak.

* Karanlık Fabrikalar ve Plak Üretimi: Bunun başlıca bir örneği, yapay zeka, büyük veri ve nesnelerin internetini kullanarak tamamen otomatik "karanlık fabrikalar" (暗黑工厂) işleten teknoloji devi Xiaomi'dir. Bu tesisler saniyede bir akıllı telefon üretebilir, Apple gibi rakiplerin kapasitesini aşabilir ve emek ve enerji maliyetlerini önemli ölçüde azaltabilir.

* Birçok Sektörde Liderlik: Xiaomi'nin başarısı tek başına bir başarı değil. BYD, elektrikli araç üretimi ve satışında Tesla'yı geride bırakmayı başardı ve Baidu, otonom sürüş teknolojisinde fiyat açısından Waymo'yu geçti.

* Ulusal Ölçek: Şubat 2025 itibarıyla Çin, 30.000 akıllı fabrika inşa etti; bunlardan 1.200'ü ileri düzeyde, 230'u ise mükemmel düzeyde kabul ediliyor.

Bu saldırı, Başkan Xi Jinping'in stratejik vizyonuna yanıt veriyor: Çin'i küresel bir teknolojik süper güce dönüştürmek, Amerika Birleşik Devletleri'ni geride bırakmak ve imalatın daha düşük işgücü maliyetlerine sahip ülkelere taşınmasını engellemek. "AI Plus" girişimi ve 8,2 milyar dolarlık bir AI fonu da dahil olmak üzere büyük kamu yatırımı bu tutkuyu destekliyor.

Çin'in izinden giden, bir diğer üretim devi Güney Kore de fabrikalarında yapay zekayı hızla benimsiyor.

* Rüya Fabrikaları ve Teknoloji Devleri: LG konglomerasının bir yan kuruluşu olan LG Innotek, Nisan 2025'te Gumi Eyaletinde, doğrudan insan müdahalesi olmadan çalışan, maliyetleri düşüren ve verimliliği artıran yapay zeka destekli bir üretim merkezi olan Rüya Fabrikasını (드림 팩토리) tanıttı. Samsung, SK Hynix ve Hyundai gibi devler de yarı iletkenler ve otomobillerde küresel liderliklerini sürdürmek için yapay zekayı kullanıyor.

* Stratejik Tepki: Güney Kore için AI benimsemesi, Çin'in rekabetçi baskısına ve en önemlisi de ciddi demografik krizine bir tepkidir: ülke dünyadaki en düşük doğum oranına ve keskin bir şekilde azalan çalışma çağındaki nüfusa sahiptir. AI, yaklaşan işgücü sıkıntısına bir çözüm olarak görülmektedir.

* Ulusal Hedef: Ülke, "dünyanın en iyi üç yapay zeka gücünden biri" olmayı hedefliyor. Hükümet, yapay zekanın üretime entegrasyonunu hızlandırmak için 7,5 milyar dolar taahhüt etti.

Akıllı otomasyon için bu yarış, Batı'nın kıyıya yakın veya kıyıya yakın üretim çabalarına rağmen Doğu Asya'nın üretim avantajını pekiştirebilir. Yapay zekadan kaynaklanan üretkenlik artışları ve maliyet düşüşleri, Çin ve Güney Kore üretimini küresel olarak daha da rekabetçi hale getirebilir. Ancak, bu hızlı dönüşüm aynı zamanda işgücünün yeniden beceri kazanması ve olası iş kayıpları gibi derin yerel toplumsal zorluklar da ortaya çıkarır.

«Xiaomi, saniyede bir akıllı telefon üretebilen, yapay zeka destekli tam otomatik 'karanlık fabrikalar' işletiyor ve bu da Apple'ın üretimini geride bırakıyor.» – Kaynak:

Üretimdeki yapay zeka devriminin yanı sıra, Amerika Birleşik Devletleri ile Çin arasındaki "çip savaşları" Asya için derin etkileri olan bir sıcak nokta olmaya devam ediyor. CHIPS Yasası gibi girişimler aracılığıyla, Amerika Birleşik Devletleri küresel yarı iletken tedarik zincirlerini yeniden yapılandırmaya, üretimi kendi anavatanına geri getirmeye ve Asya'ya olan bağımlılığı azaltmaya aktif olarak çalışıyor. Bu, Intel, TSMC (Tayvan), Micron ve Amkor gibi devlerin duyurulan yatırımlarda 540 milyar doları aşan çok milyar dolarlık yatırım dalgasını tetikledi.

Tayvan ve Güney Kore gibi ülkeler, yarı iletken üretim merkezleri ve Malezya gibi montaj merkezleri, ABD kısıtlamaları ve Çin'in teknolojik öz yeterlilik hırsları tarafından baskı altına alınmış hassas bir konumda buluyorlar kendilerini. Çin, "Made in China 2025" (MIC25) planı aracılığıyla, bellek yongalarına olan ithalat bağımlılığını bir miktar azaltmayı başardı, ancak son teknoloji yarı iletkenlerde geride kalmaya devam ediyor. Neredeyse tüm modern endüstriler için olmazsa olmaz olan bir teknolojinin kontrolü için verilen bu mücadele, teknolojik standartların ikiye ayrılmasına ve küresel pazarın parçalanmasına, artan maliyetlere ve inovasyonda potansiyel bir yavaşlamaya yol açabilir.

Bu sektördeki zorluklara bir örnek olarak Alibaba'nın son raporu gösterilebilir. Bu raporda, AI planlarının anahtarı olan bulut bölümünden elde edilen gelir tahminlerin altında kalmış ve hisselerindeki düşüşe katkıda bulunmuştur. Bu, muazzam potansiyele rağmen, AI ve bulut hizmetlerini paraya dönüştürmenin, büyük oyuncular için bile bir zorluk olmaya devam ettiğini göstermektedir.

| Ülke | Önemli Şirketler | Önemli Girişimler/Fabrikalar | Önemli Stratejik Hedefler | Önemli Zorluklar/Bağımlılıklar |

|—|—|—|—|—|

| Çin | Xiaomi, BYD, Baidu, Huawei | 30.000 akıllı fabrika, Xiaomi'nin "Karanlık Fabrikaları" | Yüksek teknolojide ABD'yi geride bırakmak, dış kaynak kullanımını sınırlamak, "Akıllıca Çin'de Üretildi" | Son teknoloji yarı iletkenlerde kendi kendine yeterlilik |

| Güney Kore | LG Innotek, Samsung, SK Hynix, Hyundai | LG Innotek'in "Rüya Fabrikası", holdinglerde yapay zeka dağıtımı | Küresel endüstriyel liderliği sürdürmek, yapay zeka devi olmak, demografik krizin üstesinden gelmek | Çin'den gelen rekabet, yapay zeka yeteneklerini güvence altına almak, çip tedarik zinciri |

Üretimde yapay zeka ve yarı iletkenler için sert rekabetin yönlendirdiği Asya'daki teknolojik devrim, 21. yüzyılın ekonomik ve endüstriyel haritasını yeniden çiziyor. Bu dönüşüme öncülük eden uluslar yalnızca refahlarını garantilemekle kalmayacak, aynı zamanda küresel gelecek üzerinde belirleyici bir etki uygulayacak.