DDR | Altijd trouw tuba spelen voor een beter Duitsland

Hilmar König is 89 jaar oud en eist zijn tol van zijn leeftijd. Hij loopt met een rollator rond in een Berlijns verpleeghuis en krijgt zuurstof via een slangetje in zijn neus. Desondanks tilt König zijn zware tuba op, grijpt achter zich naar een FDJ-liedboek uit 1947 en speelt het oude arbeiderslied "Broeders, naar de zon, naar de vrijheid" met krachtige tonen. Vrede en gerechtigheid zijn nog steeds belangrijk voor hem.

Hilmar König leerde tuba spelen in de protestantse kerkelijke fanfare. Vanaf 1957 diende hij in het garderegiment van het ministerie van Staatsveiligheid van de DDR, waar hij tot begin 1990 tuba speelde in het orkest van het regiment. De 89-jarige heeft zijn kamer versierd met souvenirs van zijn vakanties, waaronder kleurrijk beschilderde rumba-ratelinstrumenten uit Cuba, en met talloze foto's. De grootste foto toont zijn vrouw, die drie jaar geleden overleed, als 16-jarig meisje. Hilmar König zelf is te zien bij de optredens van zijn orkest. De oude uniformen hangen in de kast. Hij heeft ook een pet bewaard van de Reichsbahn, waar König ooit een opleiding tot automonteur volgde.

Ongeveer 60 mannen en één vrouw behoorden tot het orkest. König heeft nog steeds contact met een aantal van hen. Maar hij heeft al veel namen op zijn telefoonlijst moeten aankruisen. Het orkest had bijna alle volksliederen ter wereld ingestudeerd. Bij de inauguratie van ambassadeurs of de ontvangst van staatsgasten marcheerden de musici naar het gebouw van de Staatsraad in Berlijn, waar ze krachtig speelden en een erewacht begeleidden. Het repertoire omvatte ook klassieke stukken en dansmuziek, en de musici traden ook op voor vakantiegangers aan de Oostzee, tijdens de viering van Vrouwendag en op bedrijfsevenementen. Concerten werden uitgezonden op radio en televisie. De tuba van Hilmar König staat nu afgebeeld op pagina 46 van een brochure over het Felix Dzierżyński Garderegiment . Ook is een deel van de kroniek van het orkest afgebeeld, die de 89-jarige bewaard heeft. Zes pagina's zijn gewijd aan het orkest.

Verder bevat de brochure uniformen, medailles en certificaten, evenals dienstvoorschriften en een operationeel bevel. Er is nauwelijks tekst. De eed van trouw is wel opgenomen. De soldaten zwoeren "hun vaderland, de DDR, te allen tijde trouw te dienen", "het te beschermen tegen elke vijand", "onvoorwaardelijk te gehoorzamen" en de eer van het Ministerie van Staatsveiligheid hoog te houden. Mochten ze hun eed ooit schenden, dan "zouden ze de strenge straf van de wetten van onze republiek en de minachting van de werkende mensen kunnen verwachten".

In een korte inleiding beschrijft voormalig politiek officier Lothar Tyb'l de geschiedenis van het regiment. Het regiment werd op 4 november 1949 opgericht als een gardebataljon van de Volkspolitie en werd in januari 1951 onder bevel van het Ministerie van Staatsveiligheid geplaatst. De faciliteiten werden beveiligd. Vanaf 1967 droeg het regiment de naam van Felix Dzierżyński, hoofd van de Sovjet-Russische geheime dienst, de Tsjeka. Begin 1990 dienden 11.000 man in het garderegiment, die eind maart werden ontslagen. Het regiment beëindigde zijn dienst "vreedzaam, zonder gewapend geweld", zoals Tyb'l opmerkt.

Veertien mannen hielpen mee aan de samenstelling van de publicatie, die voor € 23,50 te koop is. Erwin Meißler, die geen lid was van het regiment en ook nooit in het leger had gediend, was verantwoordelijk voor het ontwerp. Maar de nu 69-jarige, die economische planning studeerde in de regio Donetsk in de Sovjet-Unie, had na de val van de Muur geen carrièreperspectieven meer. Daarom richtte Meißler samen met zijn schoonvader, een voormalige Oost-Duitse kolonel in het Oost-Duitse Volksleger (NVA), een kleine uitgeverij voor militaire wetenschappen op. "Ik ben geen militair, absoluut niet. Maar ik ben wel geïnteresseerd in geschiedenis", zegt Meißler.