Uitbreiding van glasvezel in Duitsland: Hoe snel is het internet in uw regio?

De winnaars zijn natuurlijk de drie stadstaten. Hamburg, Berlijn en Bremen behalen een gigabit-internetbeschikbaarheid van 97 procent. Dit blijkt uit een analyse van vergelijkingssite Verivox, die ter beschikking is gesteld aan het RedaktionsNetzwerk Deutschland (RND).

Gigabitsnelheid verwijst naar een transmissiesnelheid via een vaste lijn van minimaal 1.000 megabit per seconde (Mbit). Gemiddeld gebruiken Duitse huishoudens momenteel aanzienlijk lagere datasnelheden. Deze trend neemt echter snel toe door het toenemende aantal geavanceerde digitale technologieën, zoals online gaming, streaming en kunstmatige intelligentie (AI), die hoge bandbreedtes vereisen.

Er bestaat onder deskundigen dan ook geen twijfel over dat snelle glasvezelkabels de momenteel dominante DSL-technologie, die nog via de oude koperkabels werkt, binnen enkele jaren volledig zullen vervangen.

Uit de Verivox-studie blijkt ook dat de noordelijke deelstaten ver voorliggen in de nationale vergelijking. Sleeswijk-Holstein heeft een dekking van 92 procent van de beschikbare gigabitverbindingen, op de voet gevolgd door Nedersaksen met 87 procent. De oostelijke deelstaten staan onderaan de lijst. Thüringen haalt slechts 56 procent. In Saksen-Anhalt, Brandenburg en Saksen kan slechts iets minder dan twee derde van de huishoudens een gigabitverbinding hebben.

De topposities van de stadstaten zijn eenvoudig te verklaren: omdat het aanleggen van glasvezelkabels complex is, vinden telecommunicatiebedrijven en gemeentelijke nutsbedrijven het het meest rendabel om wegen en trottoirs aan te leggen als ze daarmee veel huishoudens over een zo kort mogelijke afstand kunnen verbinden. Grote steden met een hoge bebouwingsdichtheid hebben daarom landelijk een voordeel, vooral omdat de concurrentie om klanten daar hevig is.

Volgens Jörg Schamberg, telecommunicatie-expert bij Verivox, zijn er verschillende redenen waarom het noorden voorop loopt. "Sleeswijk-Holstein streefde bijvoorbeeld al vroeg naar volledige dekking voor huishoudens en coördineerde met succes de samenwerking tussen regionale spelers via een breedbandcompetentiecentrum", vertelde Schamberg aan RND. Bovendien zijn er aanzienlijk minder topografische obstakels voor netwerkuitbreiding in uitgestrekte, vlakke gebieden dan in bergachtige gebieden.

Daarom staat de vlakke deelstaat Mecklenburg-Vorpommern in Oost-Duitsland bovenaan, met een gigabitbeschikbaarheid van 71 procent. Naast de topografie in landelijke gebieden speelt ook de lage bevolkingsdichtheid een rol. Zo staat Beieren sinds 2022 slechts op de twaalfde plaats in de landenvergelijking van gigabituitbreiding, hoewel de CSU-regering de deelstaat graag afschildert als een hightechpionier.

Uit het onderzoek van Verivox blijkt ook dat de 10 districten met het laagste gigabitquotum in het oosten en in Rijnland-Palts liggen - bijvoorbeeld in de Harz, de Eifel of het Westerwald, waar ook het district Altenkirchen ligt, dat met een beschikbaarheid van 24 procent het laatste district in Duitsland is.

De experts van Verivox zijn er ook van overtuigd dat de politieke kleur van de machthebbers uiteindelijk geen rol speelt bij de uitbreiding van gigabit. Politici van verschillende pluimage pochen echter graag over hun successen op het gebied van digitalisering en beschuldigen de andere partij van inactiviteit.

"Onze analyse laat zien dat het niet zozeer de politieke agenda van een partij is die de lokale uitbreidingssituatie bepaalt, maar eerder de inzet van individuele besluitvormers", aldus Schamberg. Dit omvat ook de bereidheid om belangen en middelen te bundelen en het vermogen om belanghebbenden samen te brengen. Hij voegt eraan toe: "Wij beschouwen vroege en duurzame overeenstemming tussen alle belanghebbenden als cruciaal – en natuurlijk ook de federale beleidskoers." Er zijn talloze voorbeelden in het hele land van hoe zowel burgerinitiatieven als lokale politici de aanleg van glasvezelkabels door hun inzet hebben weten te forceren.

En de federale overheid heeft nu een "overheersend openbaar belang" vastgelegd voor de uitbreiding van glasvezel- en mobiele netwerken in de Telecommunicatiewet (TKG) – beperkt tot eind 2030. Ondertussen heeft de nieuwe minister van Digitale Zaken, Karsten Wildberger (CDU), verdere wijzigingen in de TKG aangekondigd en zojuist een kernpuntennota gepresenteerd. Het doel: de bandbreedte in het vaste netwerk zo snel mogelijk verhogen.

Sterker nog, er is nog een flinke inhaalslag te maken. Een marktanalyse van Verivox uit het voorjaar laat zien dat, ondanks de gestage uitbreiding van glasvezelnetwerken, zo'n 2,8 miljoen mensen in dit land nog steeds te maken hebben met extreem trage verbindingen – minder dan 50 megabit. Zo'n 900.000 mensen kunnen niet eens surfen met de minimumsnelheid van 15 megabit, die officieel is vastgelegd als "recht op telecommunicatiediensten". Toch zou Duitsland in 2018 landelijk breedband met 50 megabit moeten hebben – dit was een belangrijk doel van Wildbergers voorgangers.