Gaza-oorlog | Kritiek zonder gevolgen

Dagenlang klonken er steeds luidere oproepen aan de Duitse regering om de druk op Israël op te voeren vanwege de situatie in de Gazastrook . De eisen varieerden van een stopzetting van de wapenleveringen tot het opschorten van de associatieovereenkomst tussen de EU en Israël. Het Veiligheidskabinet nam hierover maandag geen besluit. Bondskanselier Friedrich Merz (CDU) verklaarde later echter dat de Duitse regering zich het recht voorbehoudt dergelijke stappen te nemen – en heeft zijn minister van Buitenlandse Zaken naar het Midden-Oosten gestuurd.

Johann Wadephul (CDU) reist voor de tweede keer naar Israël. Zijn voorganger bezocht Israël meer dan tien keer na het begin van de Gaza-oorlog, maar bereikte vrijwel niets. Zou Wadephul meer geluk kunnen hebben? Eind mei sloot hij zelfs een gedeeltelijke stopzetting van de wapenleveringen aan Israël niet uit, afhankelijk van de situatie in de Gazastrook. Maar toen kwam hij terug op zijn standpunt. Ook de Duitse minister van Buitenlandse Zaken is duidelijk vastbesloten om de Duitse raison d'état, die de veiligheid van Israël boven alles stelt, te steunen.

Na gesprekken in Jeruzalem met zijn Israëlische ambtgenoot Gideon Saar, premier Benjamin Netanyahu en president Isaac Herzog, verklaarde Wadephul dat "een fundamentele verbetering van de situatie voor de bevolking van de Gazastrook " noodzakelijk was. Hij liet dit ook aan zijn gesprekspartners weten. "Ik heb de indruk dat dit vandaag is begrepen", concludeerde hij tegenover journalisten na de gesprekken.

Hij wilde voorkomen dat er een "kloof zou ontstaan tussen de Europese Unie en Israël" door de aankondiging door verschillende staten van hun eenzijdige erkenning van een Palestijnse staat – iets waar Duitsland, zoals bekend, niets mee te maken wil hebben – benadrukte de minister. "Dit gevaar bestaat", zei hij, eraan toevoegend dat beide partijen "moeten samenwerken om ervoor te zorgen dat dit niet gebeurt." "Maar het is ook duidelijk dat beide partijen iets moeten doen om dit te bereiken." Zijn missie was om de Israëlische kant te vertellen "dat ze nu moeten handelen en niet pas in de toekomst."

De Duitse regering wil geen sancties tegen Israëlische regeringsfunctionarissen steunen, zoals onder andere de Groenen eisen. Wadephul heeft zich alleen uitgesproken tegen het geweld van Joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever. Tijdens een bezoek aan een Palestijns-christelijk dorp op de Westelijke Jordaanoever veroordeelde de Duitse minister van Buitenlandse Zaken het geweld van extremistische Joodse kolonisten in de Palestijnse Gebieden scherp. "Dit zijn geen op zichzelf staande incidenten. Dergelijke daden komen steeds vaker voor", zei de CDU-politicus vrijdag nadat inwoners van het dorp Taibe hem dergelijke aanvallen hadden beschreven. "Ik wil hier heel duidelijk stellen: dergelijke daden zijn misdaden. Het is terrorisme. En ze moeten uiteindelijk door de politie worden vervolgd."

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken bracht ook een bezoek aan de Palestijnse Autoriteit. Tijdens een ontmoeting met de Palestijnse president Mahmoud Abbas op de Westelijke Jordaanoever op vrijdag bevestigde Wadephul het Duitse standpunt over de erkenning van een Palestijnse staat en steunde hij de Palestijnse Autoriteit door de Israëlische regering te waarschuwen de Westelijke Jordaanoever niet in bezit te nemen, zoals sommige politici in de regering-Netanyahu eisen. "Wij verwerpen duidelijk alle annexatiefantasieën, of het nu gaat om Gaza of de Westelijke Jordaanoever, die ook door delen van de Israëlische regering worden geuit", aldus de CDU-politicus. "Die zouden door Duitsland niet worden erkend."

Hij kondigde een extra bedrag van vijf miljoen euro aan voor het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de VN voor humanitaire hulp in de Gazastrook. "Dit zal onder andere bakkerijen en gaarkeukens ondersteunen", zei hij. Hij riep de VN ook op om opnieuw hulpgoederen te distribueren tijdens de dagelijkse tijdelijke wapenstilstanden die Israël in delen van de Gazastrook heeft ingesteld.

Volgens bondskanselier Friedrich Merz zal de Duitse regering binnenkort beslissen hoe verder te gaan met het conflict in Gaza. Hij verwacht nu zaterdag een rapport van Wadephul, zei Merz in Saarbrücken toen hem werd gevraagd of de Duitse regering zich deelname aan sancties tegen Israël zou kunnen voorstellen. "We zullen dit rapport afwachten en alle verdere beslissingen nemen", zei de bondskanselier. De regering had afgelopen maandag al in het Veiligheidskabinet besproken "hoe we samen met onze Europese partners verder zouden kunnen gaan."

Tot die tijd isoleert Duitsland zich met zijn afwachtende houding steeds verder van een wereldwijde gemeenschap die in de oorlogsvoering van Israël in de Gazastrook ten minste sporen ziet van een genocide op het Palestijnse volk.