Sahra Wagenknecht | BSW zet inspanningen voort om de federale verkiezingen te hertellen

Je kunt je de laatste tijd af en toe afvragen wat de Sahra Wagenknecht Alliantie eigenlijk doet. Afgezien van de aanhoudende vraag naar een evaluatie van de federale verkiezingen, is er op nationaal politiek niveau weinig van de BSW vernomen. Dat veranderde dit weekend – voor het eerst kwamen het federale bestuur, de deelstaatvoorzitters en vertegenwoordigers van de EU van de BSW in Berlijn bijeen om de vooruitzichten van de partij na de verkiezingsnederlaag te bespreken.

Dat een dergelijke bijeenkomst bijna anderhalf jaar na de oprichting van de partij voor het eerst plaatsvindt, lijkt misschien verrassend. Maar de deelstaatverenigingen moesten in de loop van het afgelopen jaar worden opgericht. Een persbericht over de bijeenkomst in Berlijn meldt dat het doel nu is om eind 2026 in alle Oost-Duitse deelstaatparlementen vertegenwoordigd te zijn (verkiezingen vinden in 2026 plaats in Saksen-Anhalt, Berlijn en Mecklenburg-Vorpommern). Het doel op lange termijn is om "uiterlijk in 2029 met een sterke fractie in de Bondsdag te komen." De partij wil dit bereiken door zich te profileren als de "enige vredespartij in Duitsland" en te pleiten voor een "op verdiensten gebaseerde, opwaarts mobiele samenleving" en een betrouwbare verzorgingsstaat.

Volgens de BSW staat hier echter "de grootste herbewapeningsoperatie in de geschiedenis van de Bondsrepubliek" tegenover, waartegen in de Bondsdag "geen echte tegenstand" bestaat. In dit verband wordt ook verwezen naar de goedkeuring door de Linkerpartij van de "onbeperkte wapenopbouw in de Bondsraad". Dit verwijst naar de goedkeuring door de Linkerpartij in Bremen en Mecklenburg-Vorpommern van het financiële pakket voor infrastructuur en bewapening, dat ook binnen de Linkerpartij zelf kritiek had gekregen. Bovendien verzet de BSW zich tegen "het nieuwe autoritarisme van het zogenaamde 'democratische midden'", zonder echter voorbeelden te geven om deze stelling te staven.

In een interview afgelopen weekend verklaarde Sahra Wagenknecht dat ze verdere deelname van haar partij aan de regering afwijst. De coalities in Thüringen en Brandenburg hadden de partij als geheel geschaad, vertelde ze aan het Duitse persbureau. De BSW, met name in Thüringen, had zich "deels laten oplichten door de andere partijen" en zat nu vast in een coalitie met de "oude partijen". Wagenknecht sprak zich opnieuw uit tegen een brandmuur tegen de AfD, en betoogde dat de brandmuur "ondemocratische domheid" was en uiteindelijk de extreemrechtse partij in de kaart speelde. Als het zo doorgaat, zou de AfD uiteindelijk alleen in het oosten kunnen regeren. Als tegenmaatregel beveelt Wagenknecht de CDU aan een coalitie te vormen met de AfD in Saksen-Anhalt.

De huidige belangrijkste strijdpunten van de BSW, tot nader order, zijn het eisen van een herziening en hertelling van de federale verkiezingen eind februari. De commissies van de nieuwe Bondsdag zijn onlangs opgericht, waaronder de Kiescommissie, waar de BSW haar verkiezingsklacht kan indienen. De grondwettelijke klachten van de partij waren afgewezen en de partij werd doorverwezen naar de reguliere procedure. Nu roept de BSW-leiding haar achterban op om massaal contact op te nemen met de commissieleden en hen de urgentie van de zaak uit te leggen. Na een gedeeltelijke correctie van de verkiezingsuitslag komt de BSW ongeveer 9.000 stemmen tekort om de Bondsdag te betreden. Uiteindelijke duidelijkheid is belangrijk, niet alleen omdat zowel kiezers als partijen recht hebben op een correcte verkiezingsuitslag, maar ook omdat de meerderheidssituatie zou veranderen als de BSW met terugwerkende kracht zou toetreden tot het parlement, en de coalitieregering van Friedrich Merz geen meerderheid meer zou hebben. De BSW gaat ervan uit dat ze de drempel van vijf procent veilig heeft genomen. Of dat waar is, valt nog te bezien; de mogelijkheid bestaat in ieder geval.

Naast deze inspanningen moet de BSW doen wat ze dit jaar, indien mogelijk, wilde vermijden: de partij moeizaam van onderop opbouwen zonder enige significante nationale politieke aanwezigheid. Het plan was om een ​​staatsgreep te plegen met behulp van een stukje erfenis van de Linkse Partij, maar dat is, althans voorlopig, mislukt. De oprichter van de partij is in ieder geval overgehaald om nog een tijdje aan te blijven. Nu moeten er regionale en lokale structuren worden opgezet en uitgebreid. De oprichting van een jongerenorganisatie is aangekondigd voor juli. Er zijn nu aanzienlijk meer leden; volgens de laatste cijfers zijn het er ongeveer 2600. Maar het federale uitvoerend comité heeft nog steeds de controle over de ledenselectie; niemand kan zich zonder diens goedkeuring bij de BSW aansluiten. Hiertegen bestaat weerstand binnen de deelstaatverenigingen. Tegen het einde van het jaar, zo werd afgelopen weekend aangekondigd, zou het ledenaantal in de vijf cijfers moeten liggen.

Het gemopper aan de basis van de partij is hoorbaarder geworden, en niet alleen over de hoogst ongebruikelijke toelatingspraktijken. Het conflict tussen de partijleiding rond Wagenknecht en de Thüringer deelstaatbond is het bekendste, maar niet het enige, twistpunt. Onlangs werd bekend dat er binnen de partij een Mainz-kring is gevormd om te bespreken of de partij op de goede weg is. Onder de aanwezigen is de Thüringer minister Steffen Schütz, een van Wagenknechts tegenstanders in het geschil over de deelname van Thüringen aan de regering en van plan is zich kandidaat te stellen voor het federaal bestuur bij de volgende verkiezingen. De Mainz-kring zegt voornemens te zijn samen te werken met het federaal bestuur. Het is nog maar de vraag wat hiervan zal komen. Tot nu toe is de BSW-leiding soms vrij hard opgetreden tegen critici binnen de eigen gelederen, met name uit Thüringen.