Tegenslag voor Rusland: pro-Europese regeringspartij behoudt meerderheid in Moldavië

Bij de parlementsverkiezingen in de Republiek Moldavië behield de pro-Europese regeringspartij PAS, onder leiding van president Maia Sandu, haar meerderheid in het parlement. Nadat bijna alle stemmen waren geteld, behaalde ze een winst van 49,8 procent, zo maakte de Centrale Kiescommissie in Chisinau gisteravond bekend op haar website.

Het pro-Russische Patriottische Blok, onder leiding van voormalig president Igor Dodon, kwam op de tweede plaats met 24,4 procent. De opkomst bedroeg naar verluidt ongeveer 52 procent, iets hoger dan in 2021 (48 procent).

De parlementsverkiezingen in het verarmde, agrarische land tussen EU-lid Roemenië en Oekraïne werden beschouwd als een mijlpaal. Moldavië, met zijn 2,4 miljoen inwoners, is sinds 2022 kandidaat voor EU-lidmaatschap. In een referendum vorig jaar stemde een krappe meerderheid vóór toetreding tot de EU. Sandu, met een meerderheid van pro-Europese krachten, wil de hervormingen voortzetten om dit te bereiken. Vergeleken met de verkiezingen van vier jaar geleden leed de PAS echter verliezen.

Naast de PAS en het Patriottisch Blok haalden ook de pro-Russische krachten van de kiesalliantie Alternativa (8,0 procent) en de Nostru-partij (6,2 procent) het parlement met 101 zetels.

Het kiesblok Alternativa bestaat uit de burgemeester van de hoofdstad Chisinau, Ion Ceban en Alexandr Stoianoglo – Sandu's tegenstander in de presidentsverkiezingen van 2024. Onverwachts wist de PPDA-partij, ooit opgericht voor de eenwording met Roemenië, ook de 5 procent-drempel (5,7 procent) te halen.

Lang voordat alle stemmen geteld waren, had Dodon van het Patriottisch Blok zijn protest al aangekondigd. PAS had de verkiezingen verloren en de oppositie had gewonnen, zei hij vóór middernacht voor het gebouw van de Centrale Kiescommissie.

Vooral jongeren vreesden voor hun toekomst bij de parlementsverkiezingen. "Wij moeten over onze toekomst beslissen, niet over onze grootouders en de mensen die rouwen om de Sovjet-Unie", zei de 31-jarige Mihaela Pirgari op de verkiezingsdag.

De gedachte dat Moldavië misschien geen EU-toetreding nastreefde, bracht haar tot tranen. Twee gepensioneerden spraken over hun kleine pensioen en klaagden dat de PAS-regering niet genoeg voor hen had gedaan. Ze waren niet tegen de EU, maar wilden ook goede betrekkingen met Rusland. Ze geloofden niet dat hun land tot de EU zou toetreden, zeiden ze.

Vóór de verkiezingen beschuldigde Sandu Rusland van grootschalige inmenging in de campagne. De Moldavische autoriteiten spraken over Russische stemmenkoop, desinformatie op sociale media en cyberaanvallen.

Moskou beschuldigde op zijn beurt de leiders in de hoofdstad Chisinau van manipulatie en beweerde dat pro-Russische partijen en krachten waren uitgesloten van de verkiezingen. Op de verkiezingsdag waren er klachten dat burgers uit de afgescheiden regio Transnistrië Moldavië niet konden bereiken om te stemmen omdat een brug was afgesloten na een vermeende bommelding. Traditioneel beïnvloeden mensen in Transnistrië met een Moldavisch paspoort ook de verkiezingsuitslag.

In de Republiek Moldavië ruziën pro-Europese en pro-Russische krachten al decennia over de koers van het land. Zelfs in de hoofdstad Chisinau zeiden velen op de verkiezingsdag dat het land slechts twee kanten op kon.

Honderdduizenden Moldaviërs die in het buitenland wonen – velen van hen in de EU – werden ook opgeroepen om te stemmen. Zij hebben traditioneel een grote invloed op het bestuur van hun thuisland. In de presidentsverkiezingen van vorig jaar won Sandu met hun stemmen van Stoianoglo.

De voorlopige einduitslag wordt deze maandag verwacht, evenals een eerste beoordeling door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), die verkiezingswaarnemers stuurt.