De moeder, de Joker en het Beest: waarom Ana-Maria Crnogorcevic, Alisha Lehmann en Noelle Maritz zo belangrijk zijn voor het nationale vrouwenelftal

Vanuit Zwitsers perspectief zijn de ontdekkingen van het EK anders. Maar deze drie spelers schitteren onopvallend door hun toegewezen rollen perfect te vervullen. Ze onderwerpen zich – en maken zo het team beter.

Met Kerstmis in aantocht was voetbalster Ana-Maria Crnogorcevic vanuit haar club in Seattle naar huis gereisd om een maand vakantie thuis door te brengen. Zittend in een café in Thun keek ze vooruit naar het EK , dat over zeven maanden zou beginnen.

Gevraagd hoe ze haar rol ziet en of ze verwacht een vaste basisspeler te worden, zei ze: "Zeker. Ik breng dingen mee die het team normaal gesproken niet heeft, zoals mijn kopvaardigheid. En discipline en tactiek zijn enorm belangrijk gezien de manier waarop we nu spelen. Niet iedereen heeft de tactische volwassenheid die ik heb. Ik denk dat dat een pluspunt voor me is."

Het liep anders. De 34-jarige speelde 82 minuten in de groepswedstrijden. Voor iemand met haar ambitie zou dat een tegenvaller moeten zijn. Maar Crnogorcevic vervult haar rol als invaller voorbeeldig. Ze is misschien nog steeds de meest gecapte speelster en topscorer van Zwitserland (74 doelpunten in 172 wedstrijden). Maar sinds ze wat van haar aanvallende kracht kwijt is, is ze zowel links als rechts in de verdediging gaan helpen, een rol die ze ook bij haar oude club Barcelona vervulde. En hier brengt ze haar ervaring ten volle naar het veld: ze speelt kalm en voorzichtig, ze anticipeert, onderschept ballen – en houdt het hoofd koel, zelfs in verwarrende situaties. Niet bepaald de slechtste kwaliteit, zeker niet gezien de Spaanse aanvalsgolf die we vrijdag in de kwartfinales kunnen verwachten.

Maar Crnogorcevic is niet alleen belangrijk op het veld; ze is een wandelende legende voor de nationale ploeg. Vóór de tweede groepswedstrijd van het EK tegen IJsland blikte ze terug op haar beginjaren in de selectie. Tijdens de 3-0 overwinning op Zweden in 2009 stroomden ruim 200 toeschouwers naar het Niedermattenstadion in Wohlen. Ze was toen 19 jaar oud en groeide snel uit tot een leider. En ze brengt een emotionele warmte en zorgzaamheid met zich mee die haar de schakel maakt tussen de oudere en jongere spelers. Ze is altijd al een moeder geweest, vertelde ze in een café in Thun. Nooit was iemand zoals zij zo hard nodig als in dit tienerteam.

Er is al zoveel over Alisha Lehmann geschreven. Of haar prestaties voldoende zouden zijn voor een EK-selectie ? Of de Zwitserse voetbalbond het zich überhaupt kon veroorloven om de social media-ster niet op te stellen. Lehmann sloop in de selectie. En het verbazingwekkende is: sindsdien is het stil rond haar. Tot nu toe lag de focus op dit EK op anderen, met name op veelbelovende nieuwe ontdekkingen zoals Iman Beney, Leila Wandeler en Sydney Schertenleib .

Dit heeft natuurlijk te maken met het feit dat ze aanzienlijk meer speeltijd kregen. Lehmann werd pas in de laatste minuut gewisseld tegen Finland en was betrokken bij de wissel die leidde tot de late gelijkmaker voor Zwitserland. Maar de 26-jarige omarmde haar rol ook met een zekere bescheidenheid. Pia Sundhage heeft Lehmann, normaal gesproken een vleugelspeler, in haar team getransformeerd tot een fullback. Een rol die ze zonder morren accepteerde. Sundhage zei bij de bekendmaking van de selectie: "Ze maakte indruk op ons; ze wil het team helpen. Daarom is ze hier."

Lehmann, de multimiljonair en influencer, is gekrompen tot het formaat van een typische nationale teamspeler. Ze was slechts één keer oversized, kort voor het toernooi, toen ze op gigantische neonreclames in Zwitserse treinstations prijkte, gekleed in de bikini van haar reclamepartner. Maar nu weet iedereen: Alisha Lehmann is niet langer dan het team. Hoewel ze nog steeds overal betrouwbaar te zien is, is ze altijd op het hoogtepunt van het geschreeuw. En ze ontwijkt de fans niet; haar doorzettingsvermogen om aan hun selfieverzoeken te voldoen is opmerkelijk.

Dat Lehmann zich ten dienste van het team stelt, zal misschien verbazen wie op basis van haar uiterlijk grillig gedrag veronderstelt. Maar ze schuwt de rol van invaller bij haar club, Juventus, niet. Zowel hier als daar is ze populair bij haar teamgenoten; Alisha is "leuk". Ze geniet er ook van om zich voor wedstrijden op te warmen. De anderen motiveren en dan op de bank zitten – dat vereist een zekere vrijgevigheid. Zoals Sundhage zei: Lehmann wil het team helpen.

Er zijn mensen die zo stil zijn tijdens vergaderingen of feestjes dat je ze vergeet. Maar als ze dan iets zeggen, is het zo betekenisvol dat iedereen luistert. Zo speelt Noelle Maritz (29) ongeveer voetbal. Onopvallend – totdat het belangrijk wordt. Dan tackelt de linksback een spits, blokkeert een aanval en creëert ruimte met haar lichaam.

"Ze speelt niet voor de tribune", zei voormalig bondscoach Béatrice von Siebenthal in 2022 in de krant NZZ. Vandaag de dag kan men zeggen: ze speelt voor het team – en hoe. In de felbevochten wedstrijd tegen IJsland was haar inzet cruciaal; ze werkte onvermoeibaar, vechtend voor elke bal, voor elke centimeter. Ze deed haar werk met zo'n gebrek aan humor en zag er zo gemeen uit dat ze nauwelijks herkenbaar was.

Maritz is wat men in de VS vaak "relaxed" noemt. Tot haar tiende woonde ze in Amerika bij haar Zwitserse ouders, waarna het gezin verhuisde naar het kanton Thurgau. Maar haar sereniteit moet niet worden verward met soberheid of zelfs slordigheid. Von Siebenthal, die Maritz al kent sinds ze dertien was, zegt dat Maritz de "Amerikaanse stijl" heeft behouden. De competitieve geest is altijd sterk in haar geweest. Deze drang om te concurreren kan alleen maar goed zijn voor een team dat vaak als wat tam wordt omschreven.

Op dit EK is Maritz van een "harde werker", zoals von Siebenthal haar noemde, veranderd in een "beest". Zo noemt sportcoördinator Johan Djourou haar. Haar prestaties verbazen eigenlijk niemand. Maritz, die nu voor Aston Villa in de Premier League speelt, speelt al lang op hoog niveau. Op haar 19e won ze de Champions League met haar toenmalige club Wolfsburg. En ze was er al bij op het WK van 2015, het eerste waarvoor Zwitserland zich kwalificeerde. Maritz zou misschien haar schouders ophalen bij die opsomming. Ze laat zien wie ze is op het veld.