Gouden jakhals op Sylt: eerste schietpartij in Duitsland mogelijk

Flintbek/Sylt. Jakhalzenjacht op Sylt – het klinkt misschien als een 1 aprilgrap, maar het gebeurt echt. Zo'n 20 tot 30 jagers probeerden het dier in het vizier te krijgen tijdens zijn nachtelijke patrouilles, aldus Manfred Uekermann, de plaatsvervangend districtsjachtmeester van Noord-Friesland. Dit zou de eerste officieel goedgekeurde en bevestigde jacht op een goudjakhals in Duitsland zijn, aldus de Duitse Jachtbond (DJV).

Sterker nog, de goudjakhals (Canis aureus) is – in tegenstelling tot de wolf, die hier ooit inheems was voordat hij uitstierf – een nieuwkomer in Duitsland en andere Europese landen. Goudjakhalzen komen vooral veel voor in het Midden-Oosten, India en andere delen van Azië.

In Europa zijn de goudjakhalzen de enige jakhalzensoort die daar voorkomt. Oorspronkelijk vestigden ze zich voornamelijk in het zuidoosten van de Balkan, maar ze verspreiden zich nu steeds meer noord- en westwaarts. De manteljakhals (Canis mesomelas) leeft op de Afrikaanse savanne en de gestreepte jakhals (Canis adustus) leeft in Sub-Sahara Afrika.

Goudjakhalzen zijn speciaal beschermd onder de federale soortenbeschermingsverordening en behoren niet tot de regelmatig bejaagde soorten in Duitsland. De jakhals doodde echter talloze lammeren op Sylt. De Dienst Milieu van de deelstaat Sleeswijk-Holstein verleende vervolgens een ontheffing onder de soortenbeschermingswet.

"In dit geval zijn er drie dwingende redenen waarom ik een vrijstelling van het Staatsbureau voor Milieu steun", aldus minister van Milieu Tobias Goldschmidt (Groenen). Het doel is om verdere schade aan de veestapel te voorkomen. Het dier vormt ook een bedreiging voor grondbroedende vogels. "Bovendien is de dijkschapenhouderij van bijzonder belang voor de kustbescherming."

De schapen zijn belangrijk voor de bescherming van de dijk.

Bron: Sina Schuldt/dpa

Schapen spelen in veel regio's een belangrijke rol in de natuurlijke dijkbescherming. Hun korte grasmat, evenals bodemverdichting door het rondzwerven van de dieren en het grazen van boomscheuten, beschermen tegen erosie.

Het fenomeen van meervoudige doding door roofdieren – ook wel surplus killing genoemd – komt het vaakst voor wanneer prooidieren in een omheining staan. De schapen op Sylt kunnen niet ontsnappen en zich ook niet effectief verdedigen. Hun herhaaldelijke zwerftochten activeren de prooivangreflex. In het wild zouden de andere dieren in een kudde echter verdwijnen als er één werd gevangen.

Dit fenomeen is bijvoorbeeld ook bekend bij wolven, die veel dieren in een veestapel kunnen doden, of bij marters en vossen die kippenhokken binnendringen. Het is ook typisch voor goudjakhalzen om voorraden kadavers aan te leggen die niet direct geconsumeerd kunnen worden.

Ja. Schapen en lammeren worden inderdaad vaak gedood door loslopende honden. Genetisch onderzoek heeft echter onomstotelijk aangetoond dat een goudjakhals verantwoordelijk is voor de ongeveer 100 aanvallen op Sylt sinds 19 mei. Er zijn ook beelden gemaakt met mobiele telefoons en wildcamera's.

Blijkbaar heeft niemand het gezien. Sylt is met het vasteland verbonden door de Hindenburgdam, die ongeveer acht kilometer door de Waddenzee loopt, en het dier is waarschijnlijk overgestoken. Het is bekend dat herten en andere soorten de dam gebruiken als route naar het eiland. Hondachtigen zoals wolven, coyotes en jakhalzen kunnen ook zwemmen.

Grotendeels. De eerste bevestigde waarnemingen werden in 1997 gedaan in Zuid-Brandenburg. In de jaren daarna volgden tientallen waarnemingen in een toenemend aantal Duitse deelstaten, meest recent in Rijnland-Palts. De totale aantallen voor Duitsland zijn nog niet bekend.

De foto, genomen met een cameraval, toont een goudjakhals in het Paltserwoud in Rijnland-Palts.

Bron: --/FAWF/KLUWO /dpa

Volgens het Large Carnivore Initiative for Europe (LCIE) verspreidt de soort zich over Centraal-, West- en Noord-Europa. Volgens de Duitse Natuur- en Biodiversiteitsbeschermingsunie (NABU) kunnen trekkende goudjakhalzen aanzienlijke afstanden van enkele honderden kilometers afleggen op zoek naar nieuwe territoria. Volgens schattingen van het LCIE leven er momenteel ongeveer 150.000 goudjakhalzen in Europa. Ter vergelijking: de wolvenpopulatie in deze regio wordt geschat op 23.000 dieren.

Nee. Deze zeer schuwe dieren vermijden contact met mensen en vormen geen bedreiging, zelfs niet voor volwassen runderen of paarden. Wel vormen ze een bedreiging voor kleiner vee, zoals schapen of geiten.

Het kleine broertje van de wolf waagt zich grotendeels onopgemerkt in steeds nieuw gebied: hij is schuw, nachtelijk en wordt gemakkelijk aangezien voor een vos of zelfs een slanke hond. Directe waarnemingen zijn zeldzaam; de meeste detecties worden gedaan via cameravallen.

De goudjakhals dankt zijn naam aan zijn vaak geelgrijze vachtkleur. Hij heeft een vosachtige, pluizige staart en weegt ongeveer tien kilo. Daarmee is hij groter dan een vos en kleiner dan een wolf, waarmee hij nauw verwant is.

De goudjakhals lijkt langere poten te hebben dan een vos en heeft, in tegenstelling tot de vos, meestal een donkere staartpunt in plaats van een lichte. De jankende, huilende en blaffende geluiden die deze dieren gebruiken om te communiceren, zijn ook typerend.

Goudjakhalzen leven vaak in familiegroepen, bestaande uit ouders en hun jongere nakomelingen. Oudere nakomelingen dwalen af ​​en zoeken hun eigen territorium. Paartjes blijven hun hele leven bij elkaar.

Hun favoriete leefgebied is moerasland, maar de dieren passen zich goed aan een grote verscheidenheid aan habitats en cultuurlandschappen aan. Ze zijn echter terughoudend om zich in wolvengebieden te vestigen: hun grote broer vormt een dodelijke bedreiging.

Goudjakhalzen zijn alleseters. Ze voeden zich met kleine zoogdieren, amfibieën en vissen, maar ook met insecten, aas en plantaardig voedsel zoals appels en fruit. Een goudjakhals besluipt zijn prooi net als een vos en springt dan op.

RND/dpa