Het Openbaar Ministerie van Morelos informeert de families van de vermiste personen over de bevindingen in het massagraf in Jojutla.

Het Openbaar Ministerie van Morelos maakte woensdag de voorlopige resultaten bekend van de vierde fase van het forensisch onderzoek naar het massagraf op de begraafplaats Pedro Amaro in de gemeente Jojutla. In een verklaring meldde het bureau dat er tussen 26 mei en 19 juni 83 vondsten zijn gedaan, waarvan zes baby's en één foetusresten. "Ze moeten als bewijsmateriaal worden behandeld, niet als lichamen, totdat het forensisch onderzoek is afgerond om hun aard, individualisering en identificatie te bevestigen", aldus officier van justitie Edgar Maldonado.

Deze gegevens zijn gepubliceerd zoals beloofd door het kantoor van de procureur-generaal, nadat familieleden van vermiste personen die sinds 2015 in Jojutla aan de opgraving van stoffelijke resten hebben gewerkt, buiten het agentschap om de vondst van de stoffelijke resten van minstens 60 personen en een dozijn baby's, waaronder baby's, hadden gemeld.

Na een ontmoeting afgelopen dinsdag tussen de officier van justitie en de nabestaanden die sinds 2015 op die locatie bezig zijn met de opgraving van stoffelijke resten, en de publicatie van een verklaring waarin het Openbaar Ministerie de door de families onthulde informatie ontkent, heeft Maldonado beloofd het proces zo goed mogelijk uit te voeren: "Wij accepteren het massagraf van Jojutla als een erfenis uit het verleden en reageren hierop met duidelijke toezeggingen aan de zoekgroepen, die ik publiekelijk erken voor hun voortdurende strijd. [...] Als dit Openbaar Ministerie zo vaak als nodig moet opgraven om deze menselijke resten eer aan te doen, zodat ze kunnen terugkeren naar de kern van de families van de verdwenen personen, ben ik bereid die moeite te doen om de morele plicht die we hebben jegens de zoekgroepen na te komen," verklaarde hij.

Maldonado waarschuwde dat deze nieuwe bevindingen als "aanwijzingen" moeten worden behandeld en niet als lichamen: "Het gaat niet om 83 lichamen; deze aanwijzingen kunnen betrekking hebben op één of meerdere personen", verduidelijkte hij. Het Openbaar Ministerie stelt dat de laatste gedocumenteerde begrafenis in het dossier dateert van juni 2014 en heeft aangegeven dat er sinds 2017 219 aanwijzingen zijn gevonden, waarvan er slechts 78 een genetisch profiel hebben.

Volgens informatie van Edith Hernández, een van de vertegenwoordigers van de groep Regresando a Casa Morelos, die aan alle vier de fasen heeft deelgenomen, zijn er tijdens de eerste fase van de werkzaamheden op de begraafplaats van Jojutla in 2017 87 lichamen opgegraven. Deze resultaten zijn verwerkt en gevalideerd door de Nationale Garde, het Bureau van de Procureur-Generaal, het Bureau van de Procureur-Generaal en de Autonome Universiteit van de staat Mexico.

Verder stelt Hernández dat er in de fase van 2022 12 lichamen werden gevonden, terwijl dat aantal in 2024 41 was. "We weten niet of ze verwerkt zijn, en die van 2024 zijn zelfs niet verwerkt", legt hij uit. "Het probleem is dat ze DNA-monsters nemen, maar het probleem is de verwerking. Want het extraheren van het monster is één ding, en het verwerken ervan om het genetische profiel te verkrijgen is een ander. En dat is wat we niet weten. Ze doen het niet, omdat we de resultaten hebben opgevraagd en ze die niet hebben geleverd, tenminste niet voor 2022 en 2024", concludeert hij.

De controverse rondom de begraafplaatsen van Morelos begon in 2015, toen familieleden van vermiste personen in de staat ontdekten dat het plaatselijke Openbaar Ministerie niet-geïdentificeerde lichamen in massagraven begroef, zonder te controleren of de personen vermist waren of of hun families naar hen op zoek waren.

In 2016 onthulde een rapport van de Autonome Universiteit van de Staat Morelos (UAEM) dat de deelstaatregering, onder leiding van de linkse Graco Ramírez, 117 lichamen in Tetelcingo had begraven op dezelfde manier als de georganiseerde misdaad. De instelling constateerde dat ten minste 84 lichamen die sinds 2014 door de staatsautoriteiten in het massagraf waren begraven, tekenen van geweld vertoonden. Toen collectieven van families van de verdwenen personen dit spoor volgden, leidde het hen naar Jojutla – ongeveer 60 kilometer verderop – waar ze een vergelijkbare situatie aantroffen op de gemeentelijke begraafplaats. De autoriteiten vonden in slechts enkele dagen meer dan 80 lichamen, bijna drie keer zoveel als eerder geregistreerd.

Deze woensdag herhaalde officier van justitie Maldonado: "Dit is geen clandestien graf, maar een gemeenschappelijk graf op de gemeentelijke begraafplaats, die werd gebruikt door het toenmalige Openbaar Ministerie, waar begrafenissen van onbekende personen plaatsvonden, zonder forensisch onderzoek dat hun identificatie en individualisering mogelijk had gemaakt. Dit leidde tot een reeks interventies om deze praktijken te corrigeren en de begraven resten eer aan te doen."

De werkzaamheden aan deze vierde fase van het massagraf op de begraafplaats van Jojutla werden stilgelegd vanwege hevige regenval die de structuur van een omheiningsmuur verzwakte. De families zeggen nog steeds geen datum te hebben voor hervatting van de werkzaamheden.