Spanje dreigt NAVO-doelstelling van 5% defensie-uitgaven te blokkeren

De belangrijkste NAVO-top sinds de Koude Oorlog, die over enkele dagen in Den Haag plaatsvindt, dreigt storm te veroorzaken. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte stuurde gisteravond een brief aan de bondgenoten waarin hij alle wensen van Donald Trump in vervulling liet gaan: NAVO-partners moeten de uitgaven aan veiligheid en defensie verhogen tot 5% van het bbp in 2032 – hoewel het Verenigd Koninkrijk en Italië een deadline van 2035 hebben gevraagd – een bedrag dat geen enkele bondgenoot, zelfs de Verenigde Staten niet, heeft gehaald. In Spanje betekent dit een verhoging van de defensie-uitgaven met € 80 miljard per jaar, bijna de helft van de pensioenlasten. Verschillende landen zouden deze overeenkomst, die unaniem moet worden aangenomen, kunnen blokkeren. Spanje, bevestigen bronnen bij het Moncloa-paleis, is daar één van: de Spaanse regering moet binnen enkele uren op Ruttes brief reageren. Het antwoord is een weigering die de afgelopen weken al was aangekondigd en zet een belangrijke bijeenkomst op zijn kop, nu het wespennest in het Midden-Oosten op volle toeren draait door het kruisvuur tussen Israël en Iran en de oorlog in Oekraïne zich steeds verder in de buurlanden van Europa nestelt, dat gedwongen wordt zichzelf alleen te verdedigen tegen de voortdurende dreiging van het Trumpisme.

Ruttes zet leidt tot een gespannen situatie in Den Haag, met een handvol landen – niet alleen Spanje – die zich verzetten tegen zo'n significante sprong: de huidige uitgavendrempel ligt op 2% van het bbp. Nadat Emmanuel Macron enkele jaren geleden de "hersendood" van de NAVO voorspelde, blies Poetin de alliantie nieuw leven in met de aanval op de Krim in 2014 en vooral met de invasie van de Donbas in 2022. Trump eist dat Europa een stap voorwaarts zet en dat EU-partners meer producenten dan consumenten van veiligheid worden. Maar in de EU-27 liggen de gevoeligheden heel anders: in Centraal- en Oost-Europa, van de Baltische staten tot Polen en de Scandinavische landen, heeft de angst voor Rusland de alarmbellen doen rinkelen, terwijl in landen als Italië, Portugal en Spanje het gevoel van gevaar heel anders is, met de focus op het Middellandse Zeegebied, immigratie en andere kwesties.

De Verenigde Staten dringen al maanden aan op een uitgavendoelstelling van 5% van het BBP , waarbij Rutte (een zogenaamd "zuinige" figuur qua fiscaal beleid) een Trump-boegbeeld is geworden. Maar de verdeeldheid binnen de alliantie is vanaf het begin duidelijk: andere landen, waaronder Spanje, benadrukken dat het doel niet moet liggen in vaste percentages, die een soort lokkertje zijn, maar in het behalen van de vastgestelde doelstellingen en capaciteiten. Ze hebben ervoor gekozen om andere uitgavenposten in het uiteindelijke percentage op te nemen: 3,5% voor puur militaire uitgaven en de resterende 1,5% voor zaken met betrekking tot cybersecurity, infrastructuur en dergelijke.

Bronnen die in het Moncloa Paleis werden geraadpleegd, benadrukken dat Europa niet kan uitsluiten dat het ooit de 5% haalt, gezien de expansionistische militarisering van Rusland, maar zij achten het voorbarig om een ​​dergelijk doel te stellen. "Spanje is er geen voorstander van, en er is een coalitie van landen die dat ook niet is", benadrukken de geraadpleegde bronnen. De top in Den Haag staat voor lastige uitdagingen. Pedro Sánchez heeft zijn agenda vanochtend opgeschort in reactie op Ruttes eis tot een reactie.