In Vézelay, muziek en teamgeest

Toeschouwers die onvermoeibaar klappen voordat ze als één man opstaan ​​om de artiesten een staande ovatie te geven en eindeloos bravo te roepen... Deze zaterdagmiddag, 23 augustus, in de kerk Saint-Germain des Vault-de-Lugny, vindt het Viva la Gracia! -concert plaats, gepresenteerd door Het ensemble Alkymia veroverde het publiek tijdens de Rencontres musicales de Vézelay. Een publiek dat gevoelig was voor de energie van de muzikanten, voor hun aanstekelijke vreugde bij het spelen en zingen van dit eeuwenoude en hedendaagse repertoire uit Latijns-Amerika – met name uit Bolivia en Peru. Een verzameling feestelijke en vrolijke stukken, soms ook somber wanneer ze getuigen van de situatie van de zwarte bevolking, wier herinnering nog steeds de sporen draagt ​​van eeuwenlange slavernij.

Van de Spaanse Gouden Eeuw, de kolonisatie en christelijke missies die de "lokale bevolking" moesten evangeliseren tot de hedendaagse tijd, hebben religieuze en wereldlijke liederen de geboorte van Jezus gevierd en gesproken over liefde, pijn, vluchtige vreugde en onmogelijke dromen. " Ze bracht alle blanken groot met grote vreugde, maar daar, in de slavenverblijven, leed haar kleine zwarte kind ", horen we in een traditioneel Braziliaans lied dat later in Portugal populair werd. Het roept een vrouw op met " een gerimpelde huid en kroeshaar " die " het witte kind van de meester wiegt "...

Toch stromen deze aangrijpende momenten over van energie en kracht en maken al snel plaats voor een dwingend verlangen naar leven en licht. Niets drukt of verzandt, alles 'pulst' en veert terug, als een kloppend hart.

Onder de welsprekende leiding van Mariana Delgadillo Esponiza tonen de muzikanten een teamgeest die het publiek opwindt, en dat geldt ook voor de perfecte dramaturgie van het programma, waarbij de werken naadloos in elkaar overlopen.

Het is moeilijk te weerstaan ​​aan het gemak waarmee ze de muziek begeleiden met een soepele en deinende choreografie, waarbij ze hun talenten bundelen: de tien zangers hoeven geen twee keer gevraagd te worden om castagnetten of drums te bespelen, terwijl hun mede-instrumentalisten (gitaar, fluit of doulciane, klavecimbel en orgel, enz.) hier en daar hun stem laten horen. Gaan we naar een concert of worden we niet eerder meegevoerd naar een dorpsplein, ergens tussen een religieuze processie en een geïmproviseerd straatoptreden?

Opnieuw Amerika, dezelfde zaterdag, in de basiliek van Vézelay. Maar dit keer Noord-Amerika, dankzij een van de beroemdste vertegenwoordigers van de repetitieve beweging, componist Philip Glass (geboren in 1937). Het is zijnAnother Look at Harmony (1975) die Léo Warynski, aan het hoofd van het ensemble Les Métaboles , heeft uitgekozen om te delen met het publiek tijdens de Rencontres musicales. Of, preciezer gezegd, het vierde deel voor koor en orgel van dit fresco, dat voorafgaat aan de emblematische Einstein on the Beach, gemaakt in Avignon in juli 1976.

Net als een paar uur eerder in de Vault-de-Lugny, berust de magie van de uitvoering grotendeels op de samenhang, de fusie zelf, tussen de uitvoerders: achttien virtuoze zangers en de opmerkelijke organist Denis Comtet, wiens precisie en concentratie geen enkele afwijking toelaten. Een naadloze opeenvolging van melodische, harmonische en ritmische cellen die onmerkbaar variëren, net als de subtiele blauwtinten in de zee of de lucht, vereist een enorm meesterschap van de dirigent.

Wat de stemmen betreft, ze combineren instrumentele objectiviteit, absolute nauwkeurigheid, maar ook een vorm van expressiviteit, zij het ingetogen. Dit grillige mechanisme mag echter nooit robotachtig of ontlichaamd worden, maar menselijk en levendig blijven. Een uitdaging die de kunstenaars voortreffelijk hebben aangepakt.

Léo Warynski en zijn muzikanten namen vorig jaar Another Look op, na een residentie in de Cité de la Voix in Vézelay. Deze diepgaande verkenning stelt hen in staat om vandaag de dag een fascinerende ongedwongenheid te tonen. Het is ook een geweldig idee om het concert te beginnen met het 'opbouwen' van het vocale collectief voor onze ogen en oren, tijdens een eerste stuk van sobere en betoverende schoonheid, een canon van de 18e-eeuwse Italiaanse componist en muziektheoreticus Andrea Basily.

Individueel betreden de negen zangers, en vervolgens de negen zangers van Les Métaboles, het podium, hun stemmen voegen zich na elkaar toe. Ze zijn dan klaar om zich samen onder te dompelen in de hypnotiserende wervelingen van Philip Glass.