Consument: Hoe herken je namaakregioproducten?

Deze tekst is een deel van het transcript van bovenstaand rapport. Klik op de video om deze volledig te bekijken.

Olijfolie , lavendel, kruiden uit de Provence of zelfs Marseillezeep – iedereen wil thuiskomen van vakantie met een lokaal product. Maar hoe weet je zeker dat het van oorsprong is? Als je over een markt aan de Franse Rivièra slentert, is het onmogelijk om niet te vallen voor een goede fles olijfolie. Maar ook jij bent een beetje de weg kwijt als het op kiezen aankomt.

Alexandra Paris vertegenwoordigt Franse olijfolieproducenten en controleert de etiketten op stands op zomermarkten. We volgen haar met een verborgen camera. Bij één stand dragen sommige flessen het label "100% Frans", maar bij een andere stand die fruitige olijfolie verkoopt, is er niets specifieks. Echt lokaal? Als we aandringen, worden de opmerkingen van de verkoper wat vaag over de herkomst van de olijven. "Voor het einde van het seizoen heeft hij iemand gevonden die aan de Catalaanse grens woont," zei hij. "Hij is noch Spaans noch Frans," voegde hij eraan toe.

Iets verderop certificeert een andere verkoper ook een lokale olie die voor 60 euro per liter wordt verkocht. Maar op het etiket staat geen specifieke vermelding van Franse oorsprong, alleen een herkomst uit de Europese Unie. Een paar kilometer verderop vindt een olijfolieproducent dit oneerlijke concurrentie. Ontmoedigd verliet hij de markt 15 jaar geleden. De schuld ligt bij deze zogenaamde Provençaalse oliën, maar dan van buitenlandse oorsprong. "Onze productiekosten zijn hoger, het is minder gemechaniseerd, het is meer handmatig, en de productiekosten liggen tegenwoordig boven de 15 euro per liter, terwijl een liter olie in Spanje nu rond de 3 of 4 euro kost", legde Olivier Roux uit. Volgens de antifraudedienst vertoonde een derde van de honderden olijfolieën die vorig jaar werden geïnspecteerd, onregelmatigheden op het etiket.

Problemen met de oorsprong, maar ook met de productie. Marseillezeep, een zomers paradepaardje, vormt daarop geen uitzondering. Slechts vier Marseillezeepfabrieken respecteren nog steeds het authentieke recept, en een meesterzeepmaker kent het uit zijn hoofd. "Hier zijn mijn chevrons. Er zit olijfolie, soda, water en zout in," legde hij uit. Vier ingrediënten, meer niet. Dit is de belofte van de Vakbond van Marseillezepen (UPSM), herkenbaar aan een speciaal logo. Een kwaliteitsgarantie voor het bedrijf. "Tegenwoordig is er verwarring onder consumenten over het herkennen van een echte Marseillezeep. Er is een charter met vier criteria dat definieert wat een Marseillezeep is en waarom deze goed is voor de huid. En we willen dat de consument een soort garantie heeft dat hij een echte Marseillezeep koopt," legde Pierre Buillas, verkoopdirecteur van Savonnerie du Midi, uit.

Toch zijn er in de winkels rond de Vieux-Port zepen in alle kleuren te koop, met het label "savons de Marseille", maar zonder het officiële logo. Ze zijn bijna net zo duur als de echte. We kopen er vier om hun samenstelling te analyseren. In een gespecialiseerd laboratorium is er op het eerste gezicht een probleem: te veel ingrediënten op het etiket. "Er zijn drie kleurstoffen, allemaal dezelfde, om tot een witte zeep te komen, dat is veel. Dus gingen ze op zoek naar witte. Zeven allergenen, dat is enorm. Deze samenstelling komt helemaal niet overeen met het handvest van Marseillezepen", legde Stéphane Pirnay, arts bij het Expertox-laboratorium, uit. De vier authentieke zeepfabrieken hebben sinds 2014 zonder succes de bescherming van de aanduiding "savons de Marseille" aangevraagd.