Wordt telewerken op de werkvloer bedreigd? "In Frankrijk is het management te verticaal en te veel op controle gebaseerd"

Drie vakbonden van Société Générale roepen hun werknemers op om vrijdag in staking te gaan om het aantal dagen telewerken te behouden. De directie wil dit aantal in de meeste gevallen terugbrengen van twee naar één per week.

Sinds de eerste lockdown in maart 2020, tijdens de coronacrisis, is telewerken in bedrijven gedemocratiseerd. Het aandeel telewerken bedroeg vóór die datum slechts zo'n 3%, herinnert RMC Jean-Claude Delgènes, oprichter van het bedrijf Technologia en auteur van Osez le télétravail!, zich vrijdag. "We zijn in zeer korte tijd van 3% naar 36% gegaan", zegt hij, en schat dat deze praktijk "een beetje langzamer dan in andere Europese landen" is doorgedrongen.

"Het voordeel is dat we in een paar maanden tijd tien jaar digitale volwassenheid hebben bereikt", merkt hij op.

"Afspraken die minstens twee dagen telewerken per week toestaan, komen het meest voor in 2023. Sinds 2022 nemen gematigdere formules, zoals één dag per week, toe. En afspraken die drie of meer dagen telewerken per week aanbieden, nemen sinds 2020 in aantal toe. In 2023 vertegenwoordigen ze twee op de tien afspraken", meldt Dares .

Waarom hebben bedrijven als Société Générale en Ubisoft (de Franse videogamegigant, noot van de redactie) enkele maanden geleden besloten om het aantal dagen dat hun werknemers thuiswerken te verminderen?

Vooral het gevolg van slecht management, antwoordt Jean-Claude Delgènes. "In Frankrijk hebben we een 'Lodewijk XIV'-stijl van management: sterk gecentraliseerd, verticaal, gebaseerd op controle. Dit type management staat haaks op de eisen van telewerken: je moet empathie, vertrouwen en soms compassie tonen", analyseert hij in Apolline Matin . "Managers zijn niet voldoende opgeleid."

Hoe zit het met de prestaties van thuiswerkers? Het management is volgens de auteur altijd de boosdoener. "Als je slecht wordt aangestuurd, ben je minder productief. Het is net als de Tour de France in een peloton: mensen trekken naar elkaar toe, er is sprake van collectieve rivaliteit. Hetzelfde geldt voor thuiswerken: het groepseffect trekt mensen naar elkaar toe. Als je dit niet compenseert met goed management, ervaar je een aanzienlijk productiviteitsverlies. Studies hebben dit bewezen", betoogt Jean-Claude Delgènes.

Volgens hem hebben werknemers des te meer recht om telewerken te willen behouden, omdat het een loonsverhoging betekent. "Het vertegenwoordigt een koopkrachtstijging van 5 tot 8%: je gaat niet uit eten, je geeft geen geld uit aan benzine voor je auto." Sommige bedrijven betalen hun werknemers daarentegen euro's extra, afhankelijk van het aantal dagen dat ze maandelijks telewerken, met name om de elektriciteitskosten te dekken.

"We zijn van het recht op telewerken overgegaan naar de verplichting om te telewerken, om te voorkomen dat we op plaatsen komen waar het druk is, waar promiscuïteit, hitte en lawaai heersen", analyseert Jean-Claude Delgènes.

Volgens Jean-Claude Delgènes kunnen bedrijven sowieso niet zomaar terugkrabbelen vanwege het "flexkantoor". "We hebben 1000 mensen en geven 500 banen weg." Zo voegen medewerkers van Société Générale aan deze stakingsdag een "All on site operations" toe op donderdag 3 juli, bedoeld om de logistieke problemen te demonstreren als alle medewerkers tegelijk naar hun werkplek terugkeren.

De laatste vervolgt zijn analyse: "Telewerken is echt verbonden met het beheer van werkplekken. Bedrijven weten niet hoe ze dat moeten aanpakken en vinden dat er een einde moet komen aan dit intermezzo. Ze hebben het gevoel dat ze een managementhefboom verliezen."