“Klimaatontheemden, daklozen en mensen zonder rechten”: waar is het internationaal recht?
"Dat was mijn thuis." Met tranen in haar ogen en haar voeten in het water vertelt Lokkhi Mondol over de beproeving die ze drie keer heeft doorstaan: de verwoesting van haar huis door een cycloon. Zij, haar man en haar twee kinderen verloren alles. Lokkhi is lang niet de enige wiens leven verwoest is door klimaatverandering. Volgens schattingen van de Wereldbank telde het aantal mensen dat nu "klimaatontheemden" wordt genoemd in 2023 26 miljoen. Hun aantal is nu groter dan dat van oorlogsvluchtelingen, en zou in 2050 meer dan 220 miljoen kunnen bedragen.
De documentaire Climate Displaced: Without a Roof or Rights van François-Xavier Trégan laat zien hoe degenen die vanwege extreme weersomstandigheden in ballingschap gaan, door de gemeenschap en het internationaal recht worden genegeerd.
In dit verband belicht hij drie voorbeelden van oplossingen die door bepaalde landen zijn ontwikkeld om slachtoffers te ondersteunen: Bangladesh, Colombia en Fiji. Het eerste land innoveert door middel van lokale acties, terwijl Colombia koploper lijkt te zijn op het gebied van rechten voor ontheemden met een systeem van "rechtsklinieken" die hen bijstand bieden.
Deze gedwongen migraties kunnen ook worden gezien als een gewelddadig verlies van identiteit. Fiji pakt hiermee de netelige kwestie aan van het "recht om te blijven" van bevolkingsgroepen die een spirituele band met hun land onderhouden. De staat probeert aanpassings- en veerkrachtmaatregelen te nemen. zodat ze een weloverwogen keuze kunnen maken om te vertrekken.
De documentaire belicht het administratieve vacuüm waarmee mensen die door het klimaat ontheemd zijn, te kampen hebben. Maar toen Hoewel de Pacifische landen aan de frontlinie slechts verantwoordelijk zijn voor 0,02% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, is het nog niet zo eenvoudig om de werkelijke verantwoordelijkheid voor deze crisis te erkennen: die van het Westen en zijn destructieve levensstijl. Bewustwording is noodzakelijk en steeds urgenter in een context van grenssluitingen in Europa en de Verenigde Staten.
La Croıx
