Deze vrouwen hebben geholpen een president ten val te brengen - nu zeggen ze dat ze zich onzichtbaar voelen

An Byunghui was op 3 december midden in een videospelletje bezig toen ze hoorde dat de president van Zuid-Korea de staat van beleg had afgekondigd.

Ze kon het bijna niet geloven, totdat het internet ontplofte van het bewijs. De schokkende aankondiging van toenmalig president Yoon Suk Yeol, de inmiddels beroemde beelden van soldaten die de ramen van de Nationale Vergadering intrapten en parlementsleden die over de muren klommen om het gebouw binnen te dringen en de motie te kunnen verwerpen.

Binnen enkele uren waren duizenden mensen, vooral jonge vrouwen, tot protest overgegaan. En Byunghui sloot zich bij hen aan en reisde honderden kilometers van Daegu in het zuidoosten naar de hoofdstad Seoul.

Ze kwamen niet alleen opdagen omdat Yoons besluit hen had gealarmeerd en boos had gemaakt, maar ook om te protesteren tegen een president die volhield dat er in Zuid-Korea geen sprake is van seksisme, ondanks de ernstige discriminatie en uitbarstingen van geweld die het tegendeel beweerden.

Week na week kwamen ze terug terwijl het onderzoek naar Yoons machtsmisbruik vorderde. Ze waren dan ook verheugd toen hij na vier dramatische maanden werd afgezet.

En toch voelen deze vrouwen zich, nu het land op 3 juni een nieuwe president kiest, weer onzichtbaar.

De twee belangrijkste kandidaten hebben grotendeels gezwegen over gelijkheid voor vrouwen. Het was een polariserend onderwerp, maar het had Yoon in 2022 aan de macht geholpen toen hij beloofde mannen te verdedigen die zich buitengesloten voelden in een wereld die ze te feministisch vonden. En een derde kandidaat, die populair is onder jonge mannen vanwege zijn antifeministische standpunt, haalde de krantenkoppen.

Voor veel jonge Zuid-Koreaanse vrouwen symboliseert deze nieuwe naam op het stembiljet een nieuwe strijd.

"Velen van ons hadden het gevoel dat we de wereld een betere plek probeerden te maken door de demonstraties [tegen Yoon] bij te wonen", zegt de 24-jarige student.

"Maar nu vraag ik me af of er echt iets verbeterd is... Ik kan het gevoel niet van me afschudden dat ze de stem van vrouwen proberen uit te wissen."

Toen Byunghui bij de protesten aankwam, was ze onder de indruk van de sfeer.

De bittere decemberkou hield tienduizenden vrouwen er niet van af om bijeen te komen. Gehuld in capuchonjassen of onder paraplu's, zwaaiend met lightsticks en spandoeken, en hoopvolle K-popnummers zingend, eisten ze Yoons afzetting.

"De meesten om mij heen waren jonge vrouwen. We zongen 'Into the World' van Girls' Generation," zegt Byunghui.

Into the World, een hit uit 2007 van een van de grootste K-popartiesten, werd een soort anthem tijdens de protesten tegen Yoon. Bijna tien jaar geleden hadden vrouwen op hetzelfde nummer gemarcheerd tijdens anti-corruptieprotesten die een einde maakten aan de carrière van een andere president.

"De tekst - over het niet opgeven van deze wereld en het dromen van een nieuwe wereld", zegt Byunghui, "overweldigde me gewoon. Ik voelde me zo verbonden met iedereen."

Er zijn geen officiële schattingen van het aantal jonge vrouwen onder de demonstranten. Volgens onderzoek van het lokale nieuwsmedium Chosun Daily was ongeveer één op de drie tussen de twintig en dertig jaar oud.

Uit een analyse van BBC Korean bleek dat vrouwen in de twintig de grootste demografische groep vormden bij een bijeenkomst in december, waar er 200.000 aanwezig waren – bijna 18% van de aanwezigen. Ter vergelijking: er was iets meer dan 3% mannelijke twintigers bij die bijeenkomst.

De protesten gaven vrouwen een boost in een land waar discriminatie, seksuele intimidatie en zelfs geweld tegen vrouwen al lang aan de orde van de dag zijn, en waar de loonkloof tussen mannen en vrouwen met 31% de grootste is van alle rijke landen.

Net als op zoveel andere plekken zorgt de daling van het geboortecijfer ook in Zuid-Korea voor een grotere druk op jonge vrouwen om te trouwen en kinderen te krijgen. Politici moedigen vrouwen vaak aan om hun rol in een patriarchale maatschappij te spelen.

"Ik had het gevoel dat alle frustratie die in me was opgehoopt er gewoon uitkwam", zegt de 23-jarige Kim Saeyeon. "Ik denk dat dat de reden is waarom er zoveel jonge vrouwen kwamen opdagen. Ze wilden al hun ongenoegen uiten."

Voor de 26-jarige Lee Jinha was het de wens om Yoon te zien gaan: "Ik probeerde elke week te gaan. Het was niet makkelijk. Het was ontzettend koud, superdruk, mijn benen deden pijn en ik had veel werk te doen... maar het was echt uit verantwoordelijkheidsgevoel."

Dat is niet verrassend, aldus Go Min-hee, universitair hoofddocent politicologie aan de Ewha Women's University. Volgens hem had Yoon de reputatie "antifeministisch" te zijn en had hij "duidelijk gemaakt dat hij geen beleid voor jonge vrouwen zou steunen".

Ook aan de andere kant waren er protesten, die Yoon en zijn staat van beleg steunden. Veel jonge Zuid-Koreaanse mannen hebben Yoon gesteund, die zich profileerde als hun verdediger, wat hun grieven weerspiegelde in zijn presidentiële campagne in 2022.

Deze mannen beschouwen zichzelf als slachtoffer van "omgekeerde discriminatie" en zeggen dat ze zich gemarginaliseerd voelen door beleid dat jonge vrouwen bevoordeelt. Een vaak aangehaalde reden is de verplichte 18 maanden die ze in het leger moeten doorbrengen, wat hen volgens hen een ernstige achterstand oplevert ten opzichte van vrouwen.

Ze bestempelen vrouwen die zichzelf feminist noemen als 'mannenhaters'. En ze staan ​​centraal in een felle online reactie op oproepen voor meer gendergelijkheid.

Deze groepen bestaan ​​al lang, meestal buiten de publieke belangstelling. Maar door de jaren heen zijn ze steeds meer mainstream geworden naarmate hun online populariteit groeide, vooral onder Yoon.

Yoon richtte zich in zijn campagnebeloftes op hen en beloofde het Ministerie van Gendergelijkheid en Gezin af te schaffen. Volgens hem richtte het Ministerie zich te veel op vrouwenrechten.

Bovendien ontkende hij consequent dat er in Zuid-Korea sprake is van systematische genderongelijkheid, terwijl het land op dit gebied helemaal onderaan de lijst van ontwikkelde landen staat.

Maar zijn boodschap kwam binnen. Uit een onderzoek van een lokale krant, het jaar voordat hij werd verkozen, bleek dat 79% van de jonge mannen van in de twintig zich "ernstig gediscrimineerd" voelde vanwege hun geslacht.

"Bij de laatste presidentsverkiezingen werd het genderconflict aangewakkerd door Yoons partij", zegt Kim Eun-ju, directeur van het Centrum voor Koreaanse Vrouwen en Politiek. "Ze versterkten actief de antifeministische tendensen van sommige jongemannen in de twintig."

Tijdens Yoons ambtstermijn verdwenen overheidsdepartementen of publiek gefinancierde organisaties met het woord 'vrouwen' in hun naam grotendeels, of lieten ze de verwijzing ernaar helemaal vallen.

De impact was polariserend. Het vervreemdde jonge vrouwen die dit zagen als een inperking van moeizaam verworven rechten, terwijl het tegelijkertijd de tegenreactie op feminisme aanwakkerde.

Byunghui zag dit van dichtbij thuis in Daegu. Ze zegt dat de protesten tegen Yoon overwegend door vrouwen werden uitgevoerd. De weinige mannen die kwamen, waren meestal ouder.

Jonge mannen, voegt ze eraan toe, zelfs middelbare scholieren, reden vaak langs de protesten waar ze bij was en scholden hen uit. Ze zegt dat sommige mannen zelfs dreigden met hun auto de menigte in te rijden.

"Ik vroeg me af of ze ook zo zouden hebben gereageerd als het protest door jongemannen was geleid?"

Nu Yoon weg is, verkeert zijn People Power Party (PPP) in chaos en is nog steeds aan het bijkomen van zijn val.

En dit is de eerste keer in 18 jaar dat er geen enkele vrouw is onder de zeven presidentskandidaten. "Het is schokkend", zegt Jinha, "dat er niemand is." Bij de laatste verkiezingen waren er twee vrouwen onder de 14 presidentskandidaten.

Kim Moon-soo van de PPP loopt achter op koploper Lee Jae-myung van de belangrijkste oppositiepartij Democratische Partij (DP). Maar jonge vrouwen vertellen de BBC dat ze teleurgesteld zijn in de 61-jarige Lee.

"Pas na kritiek dat er geen beleid was gericht op vrouwen, begon de DP er een paar toe te voegen", zegt Saeyeon. "Ik wou dat ze een blauwdruk hadden kunnen maken voor het aanpakken van structurele discriminatie."

Toen hem aan het begin van zijn campagne werd gevraagd naar beleid om genderongelijkheid aan te pakken, antwoordde Lee: "Waarom blijf je mannen en vrouwen verdelen? Het zijn toch allemaal Koreanen?"

Na kritiek erkende de DP dat vrouwen nog steeds "op veel gebieden te maken hebben met structurele discriminatie". En ze beloofde de ongelijkheid voor vrouwen aan te pakken door op elk niveau meer middelen te verstrekken.

Tijdens zijn campagne voor het presidentschap in 2022 sprak Lee zich luider uit over de vooroordelen waarmee Zuid-Koreaanse vrouwen te maken krijgen. Hij probeerde hun stemmen te winnen na de schandalen rond seksuele intimidatie binnen zijn partij.

Hij had beloofd vrouwen op topposities in de regering te plaatsen en benoemde een vrouw tot covoorzitter van de noodcommissie van de DP.

"Het is duidelijk dat de DP zich aanzienlijk minder op jonge vrouwen richt dan ze deden tijdens de presidentsverkiezingen van [2022]", zegt mevrouw Kim.

Prof. Go denkt dat dit komt doordat Lee destijds "met een zeer kleine marge verloor". Dus deze keer "gooit hij het breedst mogelijke net uit" om stemmen te winnen. "En feministische kwesties omarmen is daarvoor geen goede strategie."

Dat is pijnlijk voor jonge vrouwen zoals Saeyeon, vooral na de rol die ze speelden in de protesten die opriepen tot Yoons afzetting: "Onze stemmen lijken helemaal niet tot uiting te komen in de [campagne]beloftes. Ik voel me een beetje in de steek gelaten."

Kim Moon-soo van de regeringspartij, die als minister van Arbeid in Yoons kabinet diende, benadrukt het verhogen van het geboortecijfer door ouders meer financiële steun te bieden.

Maar veel vrouwen zeggen dat de stijgende kosten niet het enige obstakel zijn. En dat de meeste politici de diepere ongelijkheden – die het moeilijk maken om een ​​carrière en gezin te combineren – niet aanpakken, waardoor zoveel vrouwen hun gebruikelijke keuzes heroverwegen.

Ook het Ministerie van Gendergelijkheid en Gezin, dat Yoon wilde sluiten, is opnieuw een heikel punt.

Lee heeft beloofd het ministerie te versterken, terwijl Kim zegt dat hij het wil vervangen door een Ministerie voor Toekomstige Jeugd en Gezin.

Het ministerie richt zich al op gezinszorg, onderwijs en welzijn voor kinderen. Iets minder dan 7% van de totale financiering, ongeveer 0,2% van het jaarlijkse overheidsbudget, gaat naar het verbeteren van de gelijkheid voor vrouwen. Maar professor Go zegt dat het ministerie "door Yoon gepolitiseerd is en sindsdien als wapen gebruikt is".

"Het ministerie zelf is niet groot, maar het is symbolisch. Als we het zouden afschaffen, zou dat aantonen dat gendergelijkheid onbelangrijk is."

Het is ook het doelwit van een derde kandidaat, de 40-jarige Lee Jun-seok, een voormalig leider van Yoons partij, die inmiddels zijn eigen Hervormingspartij heeft opgericht.

Hoewel Lee Jun-seok in de peilingen achter Kim staat, is hij bij veel jongemannen vooral populair vanwege zijn antifeministische standpunten.

Eerder deze week kreeg hij veel verontwaardiging over zich heen na een presidentieel debat waarin hij zei: "Als iemand zegt dat hij eetstokjes in de geslachtsdelen van vrouwen wil steken of op een andere plek, is dat dan vrouwenhaat?"

Hij zei dat die "iemand" de zoon was van frontman Lee Jae-myung, die volgens hem de opmerking online had geplaatst. Het kamp van Lee heeft deze beschuldiging echter ontkend en biedt zijn excuses aan voor andere controversiële berichten.

Maar Lee Jun-seok dat live op tv horen zeggen "was echt angstaanjagend", zegt Byunghui. "Ik had de angstaanjagende gedachte dat dit de incelgemeenschap een boost zou kunnen geven."

Saeyeon beschrijft hoe "woede en zelfs wanhoop" ervoor zorgden dat "mijn hoop in de politiek, die sowieso al niet zo groot was", de bodem insloeg.

Ze is van mening dat zijn populariteit onder bepaalde groepen jonge mannen een van de 'significante gevolgen' is van het feit dat Zuid-Korea 'structurele discriminatie' tegen vrouwen al zo lang negeert.

De enige kandidaat die de kwestie aankaartte, de 61-jarige Kwon Young-gook, scoorde niet goed in de eerste peilingen.

"Ik twijfel nog steeds of ik op Lee Jae-myung of Kwon Young-gook moet stemmen", zegt Saeyeon.

Hoewel Kwon haar zorgen uitspreekt, zegt ze dat het verstandig is om de stemmen voor Lee te winnen omdat ze "veel banger is voor de volgende verkiezingen, en de verkiezingen daarna".

Ze denkt aan Lee Jun-seok, van wie sommige analisten denken dat hij de stemmen van de geplaagde PPP kan afsnoepen, terwijl ze een beroep doet op Yoons achterban: "Hij staat in de schijnwerpers en als jongste kandidaat kan hij een lange carrière tegemoet gaan."

Reden te meer om je te blijven uitspreken, zegt Byunghui. "Het is alsof er stof op de muur zit. Als je niet weet dat het er is, kun je er langs lopen, maar als je het eenmaal ziet, blijft het je bij."

Dat geldt ook voor Jinha, die zegt dat de situatie "nooit meer kan worden zoals die was voordat Yoon de staat van beleg afkondigde".

Dat was een tijd waarin politiek ontoegankelijk leek, maar nu, voegt Jinha toe, voelt het "als iets dat me raakt en belangrijk is in mijn leven".

Ze zegt dat ze niet zal opgeven, omdat ze vrij wil zijn van "dingen zoals discriminatie op het werk... en in vrede wil leven".

Mensen zien jonge vrouwen als zwak en onvolwassen, maar we zullen opgroeien - en dan zal de wereld weer veranderen.