De meeste ondernemers benaderen cultuur op de verkeerde manier. Dit is wat ze missen.

Ondernemerschap is niet simpelweg een kwestie van innovatie of kapitaalinvestering. Het is de daad van het betreden van een domein – een economische ruimtetijd – dat wordt gedefinieerd door zijn eigen normen, verwachtingen en gedrag. Ondernemers noemen deze contextuele krachten vaak ' cultuur ', maar ze leggen zelden uit wat deze term werkelijk betekent. In de praktijk is cultuur geen abstracte of academische aangelegenheid; het is de infrastructuur die het zakelijk gedrag in een bepaald domein bepaalt.

Een bedrijfsdomein is niet zomaar een marktkans. Het is een nieuwe geografie of een andere sector waarin een ondernemer zich begeeft om een bedrijf te starten of een nieuwe transactie te initiëren. Elk domein is ingebed in een specifieke ruimtetijd, en elke ruimtetijd erft een levende, ademende cultuur. Ondernemers die deze cultuur niet begrijpen, worden niet geconfronteerd met beperkingen vanwege geschreven wetten, maar met ongeschreven normen – wat mensen verwachten, hoe ze met elkaar omgaan, wat ze belangrijk vinden en hoe ze vertrouwen.

De onderlinge afhankelijkheid tussen recht en cultuur

Cultuur staat niet los van de wet. Het is er de basis van. Hedendaagse rechtssystemen worden niet in een vacuüm ontworpen; ze worden vastgelegd in wetgeving vanuit de heersende sociaaleconomische gewoonten. Deze gewoonten vormen de onzichtbare grens van wat acceptabel of verwacht is. Cultuur is dus de primaire bron van juridische context, niet slechts een weerspiegeling ervan. Wetten worden geschreven met aannames over hoe mensen zich gedragen. Ze zijn gestructureerd rond wat de maatschappij toestaat en verbiedt, wat op zichzelf een afgeleide is van cultuur.

Het begrijpen van deze onderlinge afhankelijkheid tussen recht en cultuur is voor ondernemers geen optie – het is fundamenteel. De regels die elke ruimtetijd beheersen, of ze nu juridisch of commercieel zijn, weerspiegelen het gedrag van de mensen die zich daarin bevinden. Ze weerspiegelen de geaccepteerde normen, de ongeschreven etiquette van interactie en het systematische vertrouwen of wantrouwen dat de economie voedt. Simpel gezegd: de spelregels worden bepaald door hoe de samenleving functioneert. En de samenleving functioneert volgens de cultuur die haar vormgeeft.

Toch benaderen de meeste ondernemers cultuur als een bijzaak, iets dat beheerd moet worden via branding, communicatie of interne HR. Dat is een vergissing. Cultuur is geen bijzaak van een bedrijf. Het is de context waarin het bedrijf zich bevindt. Regelgeving bestuderen zonder cultuur te bestuderen is als het leren van woorden in een taal zonder de betekenis ervan te begrijpen. Je kunt op papier voldoen aan de regelgeving, maar in de praktijk falen.

Bedrijfscultuur mag niet gegeneraliseerd of geïmporteerd worden. Ze moet adaptief en contextueel zijn. Elke onderneming is ingebed in een lokale ruimtetijd, en de organisatiecultuur moet dat weerspiegelen. Een bedrijf dat in Tokio opereert, kan zich niet de culturele regels van Seattle eigen maken. Een startup in fintech mag niet dezelfde culturele principes hanteren als een traditioneel productiebedrijf. Organisatiecultuur is in die zin geen keuze, maar een noodzaak. Ze moet de ruimtetijd weerspiegelen waarin het bedrijf opereert.

Daarom zijn culturele studies voor ondernemers essentiëler dan regelgevingsstudies. Naleving van wetgeving is procedureel. Culturele afstemming is strategisch. Gemeenten en juridisch adviseurs kunnen interpretaties geven van bestaande regelgeving, maar het is de ondernemer – die de onderneming vormgeeft – die de diepere context van die wetgeving moet begrijpen. Zonder dit begrip wordt naleving van wetgeving oppervlakkig en blijft de organisatie cultureel onverenigbaar met het domein dat ze wil bedienen.

Ondernemers moeten antropologen worden van de ruimtetijd waarin ze zich bevinden. Ze moeten de levende gedragspatronen, de symbolische codes, de aannames en de ingebedde logica's bestuderen die mensen met zich meedragen in hun dagelijkse economische transacties. Dit zijn niet zomaar zachte inzichten. Ze vormen het besturingssysteem van het domein. Hoe beter een ondernemer deze codes begrijpt, hoe beter hij of zij in staat is een bedrijfsmodel te ontwerpen dat aansluit op de stroom van die ruimtetijd, in plaats van deze te verstoren.

Culturele afstemming gaat niet alleen over markttoetreding. Het definieert ook de interne bedrijfsvoering. Hoe mensen werken, hoe ze communiceren, hoe ze risico's inschatten en hoe ze leiderschap definiëren – dit zijn allemaal culturele constructies. Een organisatie die is opgebouwd zonder rekening te houden met de cultuur waarin ze opereert, zal worstelen met interne coherentie. Ze kan het juiste talent aantrekken, de juiste producten ontwikkelen en toegang krijgen tot het juiste kapitaal, maar ze zal lijden onder aanhoudende wanverhoudingen met haar omgeving. Die wanverhoudingen zijn de oorzaak van het falen van bedrijfsmodellen – niet het gebrek aan innovatie, maar het gebrek aan resonantie.

Bovendien stelt inzicht in cultuur de ondernemer in staat om het 'waarom' achter elke regelgeving te ontcijferen. Wanneer je de culturele fundamenten van een samenleving begrijpt, zie je wetten niet langer als willekeurige regels die je moet volgen. Je ziet ze als sociale contracten die voortkomen uit een collectief begrip van orde, eerlijkheid en risico. Dit is cruciaal, omdat het de relatie van de ondernemer met de juridische omgeving transformeert – van externe naleving naar interne samenhang.

De mentaliteitsverandering die je moet maken

Wat betekent dit in de praktijk? Het betekent dat de ondernemer moet overstappen van een legalistische mindset naar een contextuele. In plaats van te vragen: "Wat zijn de regels?", moet hij zich afvragen: "Waarom bestaan deze regels in deze vorm, op dit moment, op deze plek?" Die vraag leidt tot een dieper begrip van de ruimte-tijdcontext en is bevorderlijk voor betere besluitvorming – niet alleen voor juridische en operationele planning, maar ook voor merkpositionering , het aangaan van partnerschappen en opschaling op de lange termijn.

De rol van de ondernemer is om te synthetiseren. Niet alleen om kapitaal, arbeid en technologie samen te brengen, maar ook om zijn of haar onderneming te laten versmelten met het culturele DNA van het domein waarin hij of zij opereert. Deze synthese maakt een bedrijf niet alleen levensvatbaar, maar ook duurzaam. Het stelt het bedrijf in staat om mee te evolueren met zijn of haar ruimtetijd in plaats van ertegenin te gaan.

Uiteindelijk is ondernemerschap een contextuele handeling. Het bestaat niet in een vacuüm. Het is altijd gesitueerd, altijd ingebed, altijd gebonden aan de ruimtetijd die het inneemt. Succes komt niet voort uit blindelings verstoren; het komt voort uit verstandige afstemming. Ondernemers moeten cultuur daarom niet als een variabele beschouwen, maar als een constante – een constante die de mogelijkheden en grenzen van hun bedrijfsdomein definieert.