Absolute oorlogsvoering: de terugkeer van Kilkenny en Tipperary na zes jaar
Declan Bogue
HET WAS een lelijke uitspraak in de oren van Kilkenny, maar het onvermogen van de Cats om Tipperary te verslaan in een nationale finale tussen 1922 en 1967, in een tijd waarin county hurling een massatoerisme en passie was geworden, leidde tot de uitdrukking 'Kilkenny voor de hurlers, Tipp voor de mannen'.
In sommige tijdperken was de een of de ander niet helemaal goed. Tipperary haalde van 1971 tot 1989 geen All-Ireland-titel, en hun nederlaag tegen Galway in 1988 was de enige keer dat ze de finale bereikten.
Gedurende deze periode verzamelde Kilkenny zes Liam MacCarthys om zichzelf een stuk beter over zichzelf te voelen.
De eerste ontmoeting vond plaats in de finale van 1895. Het was een beetje een doofpotaffaire, want Kilkenny won met 6-8 tegen 1-0.
Nog een mooie overwinning voor Tipp vond plaats in 1898; Tipp 7-13 Kilkenny 3-10.
Kilkenny won in 1909 met 4-6 tegen 0-12.
De Cats wonnen opnieuw in 1911 en 1913, en daarna in 1922 en 1967.
Ondertussen tilde Tipp de bus op in 1916, 1937, 1945, 1950, 1964, 1971 en 1991.
Het duurde tot 2009 voordat de twee elkaar weer in de finale ontmoetten. De daaropvolgende drie jaar werden gekenmerkt door rivaliteit, wat leidde tot enorme controverses en incidenten.
Neem 2009. Tipperary kwam onder Liam Sheedy in de problemen. Een paar jaar van onrust bereikten een dieptepunt na een nieuwe periode onder Michael 'Babs' Keating, en een generatie hurlers had nog niet meegemaakt hoe het was om deel uit te maken van de voorbereiding van een elitegroep atleten.
Kilkenny jaagde op vier-op-een-rij. Ze hadden een stabiele leiding met Brian Cody, maar zoals hij graag zei, hij gaf weinig om een stabiel team, des te meer om een stabiele geest. Klinkt goed, maar het betekende dat mannen elkaar uitlachten voor hun plek in het team.
De finales van 2007 en 2008 waren eenzijdige ontmoetingen, waarin Kilkenny het onschuldige Limerick en Waterford versloeg. Dit was anders. Een directe toegang tot de Hall of Fame.
Het leek ook de kant van Tipperary op te gaan. Het vreemde was dat invaller Benny Dunne in de 52e minuut werd weggestuurd vanwege een wilde uithaal naar Tommy Walsh.
Toch verhoogden ze hun spel en toen Noel McGrath tien minuten later scoorde, stond Tipperary met 2 punten voor.
Een minuut later rende Richie Power op doel af. Hij werd buiten het strafschopgebied neergehaald, maar scheidsrechter Diarmuid Kirwan floot niet. Toen hij het strafschopgebied binnenkwam, voelde Kirwan dat Power een overtreding maakte van Paul Curran.
Henry Shefflin stapte op en knalde richting het net. En met die wind in de zeilen arriveerde Martin Comerford een minuut later om hun tweede doelpunt te scoren.
In 'Whatever It Takes', de autobiografie van Richie Hogan, lijkt hij niet overtuigd van de strafschop.
'Het was zeker een makkelijke strafschop, en als hij andersom was gegeven, waren we in rep en roer geweest. We kregen niet vaak zulke fiftyfifty beslissingen van scheidsrechters, maar we waren blij om hem te nemen toen hij kwam,' schreef Hogan.
Tipp-manager Liam Sheedy reageerde er enigszins optimistisch op.
"Het was een belangrijke beslissing en wedstrijden worden gewonnen met belangrijke beslissingen. Ik heb het opnieuw bekeken en het leek een spannende beslissing. Hij begon buiten het vierkant en finishte erin. Heeft iemand de stappen geteld? Dit zijn belangrijke beslissingen en de dag dat je die beslissingen krijgt, is de dag dat je de wedstrijd wint."
Marty Morrissey was in een ondeugende vorm tijdens zijn werk voor RTÉ. In het televisie-interview prees Cody Shefflin omdat hij zijn penalty had weggewerkt toen Morrissey binnenkwam. "En was het een penalty, Brian, denk je?"
Cody vroeg aan Morrissey of hij het zelf een penalty vond. Na nog wat aandringen vond Cody het genoeg.
"Ah Marty, alsjeblieft! Geef me even een pauze, wil je?" was een hoogtepunt. De camera's schakelden terug naar de studio-experts, waar Ger Loughnane uitriep: "Wil iemand Marty alsjeblieft van de vloer daar oprapen?"
Hoe dan ook, keeper PJ Ryan van Kilkenny werd uitgeroepen tot Man van de Wedstrijd en zijn reflexmatige reddingen op Seamus Callanan en Eoin Kelly vroeg in de tweede helft waren een groot voordeel om Tipp onder controle te houden.
Wat betekende het voor Kilkenny?
Ze deden niet flauw over zulke prestaties. Sterker nog, er was die dag in Croke Park een plan om Liam MacCarthy op een speciaal gebouwd platform aan de winnende aanvoerder te presenteren. Die plannen moesten echter worden opgeschort, de stewards gingen over op 'Plan B' toen de fans na het laatste fluitsignaal het veld op stroomden, ondanks herhaalde verzoeken van de GAA de week ervoor.
Het jaar daarop kregen we voor het eerst te zien wat we al snel Total Hurling zouden gaan noemen. Tipperary sleepte Kilkenny-spelers over de hele verdedigingslinie en hun aanval draaide niet zozeer om het nemen van schoten, maar om de plaatsen en posities waarin ze zich bevonden.
Lar Corbett scoorde een hattrick. De eerste kwam nadat Shane McGrath een puckout van PJ Ryan ving en hem in dezelfde richting terugspeelde. Corbett en zijn verdediger, Noel Hickey, stonden helemaal alleen. Corbett toonde grote kracht om Hickey af te houden en schoot de bal onder Ryans duik door.
TIPPTIPPTIPPTIPP / YouTube
Zijn tweede kwam met een pass naar Noel McGrath. Hickey had hem in de buurt, maar hij maakte een handpass zonder te kijken naar de ongedekte Corbett, die de worp van John Tennyson ontweek en opnieuw scoorde.
Zijn laatste doelpunt diep in blessuretijd was de zoetste van alle treffers. Een bal binnenin werd gevangen door Bonner Maher. Liggend op het grasveld zag hij dat Corbett zich had losgemaakt en, na een tik op de bas om de bal te doden, de bal binnen schoot.
Denk eens aan die aanraking en het aplomb dat Corbett liet zien.
Neem nu 12 maanden de tijd voor de volgende finale. Eddie Brennan stormt door het midden van de verdediging van Tipperary. Richie Hogan is teruggezakt naar een positie net links van de palen aan de kant van Hill 16.
Brennan geeft een handpass. Hogan raakt de bal en knalt hem vervolgens in de bovenhoek.
GAA - officieelgaa / YouTube
Al dat kunstenaarschap was niet het enige aan de rivaliteit. Er waren ook enkele bizarre momenten. Bovenaan de lijst in die categorie stond zeker de rol die Corbett in 2012 kreeg toebedeeld; van kunstenaar tot man-marker van Tommy Walsh.
Het nam een surrealistische wending toen Kilkenny weigerde om het een rechtstreeks gevecht te laten worden tussen Walsh – die toch al Pa Bourke dekte – en Corbett, dus Jackie Tyrrell bleef op Corbett, wat resulteerde in een bizar kwartet dat door Croke Park rende.
"Voor ideale match-ups was het plan dat Lar Tommy zou halen, maar Jackie Tyrrell was het daar duidelijk niet mee eens en wilde er ook een graantje van meepikken", aldus Tipperary-manager Declan Ryan.
"Tommy Walsh maakte de wedstrijd af en zijn laatste 20 minuten waren waarschijnlijk zijn beste periode van de wedstrijd. Ik weet niet hoe goed hij in de eerste helft was.
"Maar ik denk dat de resultaten uiteindelijk hebben bewezen dat het in zekere zin averechts op ons heeft gewerkt."
Het was een rol waar Tyrrell van genoot. Voor de finale van 2011 kreeg hij de rol om Corbett te markeren voor de finale. De week ervoor overhandigde Kilkenny-coach Martin Fogarty Tyrrell een dvd van Corbett in actie en waar hij op moest letten.
Tyrrell plaatste zelf een foto van Corbett als screensaver op zijn mobiele telefoon. Telkens als iemand belde, zag hij Corbetts gezicht.
'Als ik in vergaderingen zat of in het gezelschap van anderen was, draaide ik de telefoon naar mijn lichaam voordat ik opnam. Ik wilde niet dat mensen zouden denken dat ik een volslagen idioot was, maar de foto was er om mezelf er constant aan te herinneren dat er iets groots aan zat te komen', schreef hij in zijn autobiografie 'The Warrior Code'.
In 2013 speelden ze een knock-outkwalificatiewedstrijd in Nowlan Park met 23.307 toeschouwers. Het was pas begin juli en ze waren het niet gewend om elkaar op dit tijdstip te ontmoeten. Henry Shefflin maakte een dramatische comeback in de laatste vijf minuten toen Kilkenny met 0-20 tegen 1-14 won. Het doelpunt van Tipp kwam onvermijdelijk van Corbett.
Jaren later herinnerde een speler van beide teams zich die wedstrijd tijdens een All Stars-tour. Ze gaven toe dat ze nog nooit een wedstrijd met zo'n koortsachtige sfeer hadden gespeeld.
De beslissende wedstrijd van 2014 werd gewonnen door Hawkeye. In de eerste wedstrijd speelden ze gelijk tegen Kilkenny (3-22) en Tipperary (1-28). Kilkenny won de replay met 2-17 tegen 2-14.
Maar dat het een replay werd, was het ongelooflijke. De eerste wedstrijd is vaak omschreven als de beste hurlingwedstrijd ooit – een titel die de laatste seizoenen elke week lijkt te worden overgeslagen.
De beslissende wedstrijd werd beslist door John 'Bubbles' O'Dwyer. Hij was die dag on fire met zeven punten, waarvan twee uit vrije worpen. Hij ving zijn laatste vrije worp, maar aan het einde van de vlucht schoot de bal eruit.
Op naar HawkEye voor beoordeling.
"Ik had het gevoel dat hij een kans maakte", zei Tipp-manager Eamonn O'Shea.
"Ik dacht dat het voorbij was, maar HawkEye zei blijkbaar nee. Hij sloeg er een geweldige slag op en had pech."
Breed. Geen score. Herhaling over drie weken. Kilkenny heeft het voor elkaar gekregen.
In deze fase vroeg Tipperary zich af welke werpgoden ze van streek hadden gemaakt.
Ze kregen hun wraak in 2016. Seamus Callanan ging helemaal los met 0-13 en een 2-29 tot 2-20 overwinning voor Tipp-manager Michael Ryan.
Het was de vijfde finale tussen deze twee sinds 2009. Maar Tipp moest het record dringend verbeteren, want het was de zevende ontmoeting in acht jaar in het kampioenschap. Kilkenny had er tot dat moment vijf gewonnen.
De laatste bijeenkomst van het decennium was tevens de laatste keer dat ze elkaar ontmoetten: in 2019.
En misschien wel het grootste gespreksonderwerp van allemaal. De wedstrijd was aan het opwarmen voor de rust toen Richie Hogan Cathal Barrett met een opgeheven elleboog raakte.
Sommige dagen kon het op een strenge afstraffing of een gele kaart rekenen. Scheidsrechter James Owens stuurde Hogan van het veld.
Het leidde tot Kilkenny's zwaarste nederlaag onder Brian Cody, 3-25 tegen 0-20. Natuurlijk vond de man van James Stephens dat er vragen te beantwoorden waren.
Helaas zijn we een speler kwijtgeraakt en daar wordt over gesproken. Er wordt over gesproken omdat de meningen verdeeld zijn over wat wel en niet zou moeten.
Dat is ons natuurlijk overkomen. En we waren niet in staat, we waren niet goed genoeg om Tipperary te verslaan met een speler minder. Zo simpel is het.
Zes lange jaren zijn verstreken. Het is tijd om de knuppels op te pakken en ze weer los te laten.
Bekijk hier de nieuwste aflevering van The42's GAA Weekly-podcast
The 42
