Giovanni Allevi: 'Ik heb mijn ziekte in notities gezet'

Een enorme, monsterlijke kat, die hij naar eigen zeggen tevreden kan houden door hem teder onder zijn kin te aaien. Om de kreten van de geesten die in hem rondwaren niet te horen, probeert Giovanni Allevi zich te verschuilen in zijn fantasieën over een kind dat nooit volwassen is geworden en associeert hij het multipel myeloom waar hij al drie jaar tegen vecht met een demonische katachtige die overloopt van de visionaire vertelling van een Lewis Carroll-achtige verteller. "Misschien ontwaakt hij plotseling uit zijn slaap en eet hij me in één hap op, maar voorlopig blijft hij daar spinnen... vreselijk spinnen", geeft de musicus uit Ascoli, die naar Milaan is verhuisd, toe terwijl hij de luisteraar bij de hand neemt om hem door de suggesties van Concerto MM22 voor cello en orkest te leiden, de compositie die gisteravond in wereldpremière ging op de Expo in Osaka, met het Kizuna Kamerorkest.
MM22 zoals…? "Zoals “Multiple Myeloma 2022”, het jaar waarin het allemaal gebeurde. Ik componeerde het concert in mijn kamer op de achtste verdieping van het Istituto Tumori in Milaan, een heilige plek voor mij waar hemel en aarde elkaar ontmoeten en pijn zich opent voor de grootsheid van het leven. Ik vroeg me af welke noten overeenkwamen met de letters van het woord “myeloma” volgens de wiskundige procedure die Bach in zijn tijd al gebruikte in contrapunt 14 van Die Kunst der Fuge, waarin hij zijn naam in noten omzet."
Resultaat? "C-A♭-E-B-D-C-C. Een heel zoete melodie in C majeur met die As die er een melancholie aan kan geven. Het idee om een werk te bedenken dat daarmee begon, leek me meteen prachtig, gezien de intentie om er een soort muzikaal dagboek van te maken waarin ik alle emoties van anderhalf jaar pijnlijke ziekenhuisopname kon beschrijven."
Laten we het over het werk hebben. "Het is opgebouwd uit tien scènes, tien momenten van de geest die van angst naar de meest ongebreidelde vreugde gaan. De meest intense is Nostalgia, een cantabile adagio geschreven in misschien wel het moeilijkste moment, toen ik na de chemotherapie 24 uur per dag aan het infuus lag, geen haar meer had, 63 kilo woog en het leven me leek te willen verlaten."
Hij presenteert MM22 met vier concerten met orkest en gasten. "Het concert begint met een solo pianopartij, gevolgd door een partij voor piano en orkest (het Italiaans Symfonieorkest), waarna de gast (niet muzikaal) aan de beurt is en tot slot de uitvoering van het nieuwe stuk. Op 20 juni in Caracalla met professor Alessandro Barbero praten we over ketterij, op 5 juli in het Teatro Antico in Taormina met professor Vito Mancuso over het heilige, op 8 juli in La Fenice in Venetië met filosoof Luciano Floridi over waanzin, en op 19 juli in Parco Mediceo in Pratolino, Florence, met ruimtevaartingenieur Amalia Ercoli Finzi over schoonheid."
Ben jij een ketter? "Toen ze me "De ketter van de klassieke muziek" noemden, vatte ik dat op als een compliment. Toen besefte ik dat in de geschiedenis alle ketters een slecht einde hebben gehad. In bepaalde milieus kom je gemakkelijk op een zwarte lijst terecht: denk bijvoorbeeld maar eens aan de vernieuwing van klassieke muziek. Iedereen weet wat ik heb moeten doorstaan."
Er zijn mensen, zoals Carrère in Lives That Are Not My Own, die beweren dat bepaalde ziekten in de eerste plaats iets van de ziel zijn, de afschuwelijke kennis om zichzelf te vinden. "Ondanks mezelf heb ik dertig jaar moeten vechten. Aangezien ons lichaam een herinnering is aan al onze conflicten, zelfs al is er geen wetenschappelijk bewezen verband, wie kan dan uitsluiten dat mijn myeloom het gevolg is van deze stand van zaken? Ik ben er echter zeker van dat de ziekte me een geschenk heeft gegeven door me aan te moedigen de relatie met muziek vreugdevol te beleven zoals toen ik een kind was, die bewusteloosheid, die waanzin, te hervinden, zonder mijn creativiteit in de weg te staan. Nu probeer ik diep adem te halen, minder gezond, maar vrijer dan voorheen. Altijd hopend natuurlijk dat de grote kat niet wakker wordt."
Quotidiano Nazionale