Ogen op de hemel met Giuseppe Ruggiero en Simeone Pendolo van AstroCampania

door Emilia Filocamo

De richting is de hemel. Eeuwigdurend, geprefereerd, met overtuiging gekozen. Jong, enthousiast, met een licht in hun ogen dat niet moeilijk op te merken is, de vrucht van een oprecht, genereus verlangen om het wonder dat boven onze hoofden is, de geheimen van het universum, te verspreiden en ons allen mee te nemen voor een wandeling tussen de sterren. Populariseerders, dat is de titel die ze zichzelf hebben gegeven, geen andere hoogdravende omschrijving, de opsommingstekens moeten absoluut worden geëlimineerd. Giuseppe Ruggiero en Simeone Pendolo, respectievelijk een populariserende amateurastronoom (eerste), een populariserende astrofotograaf (tweede), van de Napolitaanse Vereniging AstroCampania, voorgezeten door Massimo Corbisiero, zijn precies dit: passie. Wanneer ik besluit over hun activiteit te praten, kan ik absoluut niet spreken van een hobby, onmogelijk. Er spreekt zoveel competentie uit hun woorden, een spontaniteit die zich niets aantrekt van vermoeidheid, opofferingen, reizen, dat het woord hobby werkelijk kortzichtig is. Onze ontmoeting vond plaats tijdens de organisatie van een evenement in het Caruso, de Ditirambo Night Stardust, waar we naast een proeverij van Cilento-gerechten, bereid door Armando Aristarco, de chef-kok van het hotel, ook een unieke ervaring konden beleven bij het zwembad met uitzicht op de maan en de sterrenbeelden. Ons gesprek vond echter pas een paar dagen later plaats, toen de pracht van de avond al een herinnering was geworden.

Giuseppe, kun je ons vertellen hoe je passie voor de sterren is ontstaan? Dankzij een boek. Het was een oud schoolboek uit de jaren 60. Ik kreeg het toen ik nog niet kon lezen, misschien was ik nog geen zes. Maar de illustraties waren prachtig, duidelijk met de hand gemaakt en gedrukt. Die tekeningen spraken me al aan en vertelden me over verre eilanden te midden van eindeloze oceanen, scherpe bergen en ondoordringbare wouden. En natuurlijk over sterren en planeten. Er was een hemelkaart met de sterrenbeelden. Die avond was het voor mij vanzelfsprekend om met het boek in mijn hand de binnenplaats op te gaan en omhoog te kijken. Toen ik besefte dat ik zoveel kon weten over verschijnselen en objecten zo ver weg, laaide er een vuur op dat nog steeds brandt.

Ik heb dat boek nog steeds, tussen alle andere die ik begon te kopen zodra ik kon lezen. Zo gaf ik het geld uit dat mijn grootouders me gaven.

Op 2 juli gebeurde er iets bijzonders in Caruso: gasten konden de details van de maan en de sterren bewonderen aan boord van de beroemde Pool, bijna een podium dat naar de hemel wees. Wat verbaast en boeit je doorgaans het meest als je erheen rijdt om te observeren? Wat ik van anderen leer! Iedereen nadert de telescoop met zijn eigen bagage aan kennis, zijn eigen gevoeligheid. Iedereen reageert anders. Verwondering en verwondering zijn de gevoelens die ik het vaakst ervaar, maar er is altijd een andere noot, een vraag die nog nooit iemand me op die manier gesteld heeft. Proberen te raden hoe ik mezelf het beste door de ander begrepen kan laten worden, leert ik zelf. Een menselijke en diepgaande ervaring, elke keer weer. Als je nieuwsgierigheid in iemands ogen ziet oplichten, wat een prachtig gevoel! Trouwens, bedankt voor de uitnodiging. Het was een fantastische avond. De maan weerspiegelde in het zwembad en ik kon bijna niet onderscheiden waar die eindigde en waar de zee in de verte begon.

Ik weet dat het mogelijk is om sterren en sterrenbeelden te geven. Ik herinner me dat het tot een tijdje geleden erg populair was. Als je een sterrenbeeld zou kunnen en moeten geven, welk sterrenbeeld zou dat dan zijn en waarom? Even nadenken... er zijn er 88, tenminste de officiële. Dit geeft me de kans om iedereen het juiste cadeau te geven. Als u het toestaat, wil ik het zo doen.

Ik zou het dertiende sterrenbeeld, Slangendrager, geven aan degenen die horoscopen te serieus nemen (daar heb je nog nooit van gehoord, toch?); Maagd aan kosmologen omdat het een supercluster van sterrenstelsels herbergt die ons nog veel kan vertellen over het ontstaan ​​van het heelal; de Poolster en de Kleine Beer die het herbergen aan degenen die behoefte hebben aan een referentiepunt. Ik geef mezelf het Zuiderkruis, omdat het alleen zichtbaar is vanaf breedtegraden onder de evenaar en ik kan niet wachten op een volgende reis die me daarheen brengt.

Die keer dat je bijna moest huilen toen je naar de telescoop keek? Laatst nog bekende een vriendelijke dame, uw gast, me dat ze bijna tot tranen toe geroerd was toen ze de maan door een telescoop zag. Ik heb geen moeite haar te verstaan. Maar laat ik een beetje sarcastisch zijn: die keer dat ik bijna moest huilen? Elke avond als ik het kunstlicht nutteloos omhoog zie schieten of de talloze kunstmatige satellieten in het oculair of op foto's zie verschijnen. We vullen de lage baan om de aarde met rommel. Om een ​​voetbalwedstrijd in 4K te kunnen kijken, maken we het steeds moeilijker om onderzoek te doen. Satellieten zijn erg nuttig; het is hun aantal dat een probleem vormt. Veel satellieten functioneren niet meer en vormen een gevaar voor de veiligheid van astronauten aan boord van het ruimtestation en toekomstige bemande missies. We hebben internationale regelgeving nodig die voor iedereen bindend is.

Simeone, wat is jouw mooiste foto? Nou, het is echt lastig om tussen de honderden die ik heb gemaakt, één "mooiste" foto te vinden. In de astrofotografie bestaan ​​er geen mooie of minder mooie foto's: elke foto vertelt een moment, een emotie, een uitdaging. Achter elk beeld schuilen obstakels zoals weersomstandigheden of lichtvervuiling, maar ook veel passie en toewijding.

Een van de sterkste emoties die ik voelde, was echter op 12 augustus 2024, toen ik voor het eerst de Melkweg fotografeerde vanaf de Fiordo di Furore, waarbij ik een vallende ster precies in de boog vereeuwigde. Geluk? Absoluut.

Ik wil benadrukken dat astrofotografie niet alleen landschappen en de Melkweg omvat: er is ook toewijding en geduld nodig om deepsky-objecten vast te leggen. Een voorbeeld is mijn 23-uur durende belichtingsproject op de Lagunenevel (M8), gerealiseerd met geavanceerde acquisitie- en postproductietechnieken. Een langdurig project, maar wel een dat enorm veel voldoening geeft.

Was je als kind al aangetrokken tot het universum? Behoorde je ook tot die kinderen die ervan droomden astronaut te worden? Als kind had ik moeite met eten, en ik herinner me dat mijn vader me meenam naar het dak om naar de sterren te kijken terwijl hij probeerde me mijn eten te laten opeten. Misschien is daar mijn liefde voor die glimmende bollen aan de hemel ontstaan.

De ruimte in? Ik denk dat het een droom is die velen delen: de afwezigheid van zwaartekracht, het uitzicht op de aarde van bovenaf, het idee om op de maan te lopen... en waarom niet, misschien zelfs op Mars. Het is een droom die niet alleen de kleintjes, maar ook veel volwassenen fascineert.

Was er tijdens de waarneming bij Caruso iemand onder de gasten die u opviel door de diepgang van hun vragen of door hun nieuwsgierigheid? Kortom, iets dat u is bijgebleven? Tijdens de waarneming bij Caruso waren er zoveel vragen en nieuwsgierigheden dat het bijna onmogelijk is om ze allemaal te onthouden. Eén ding is me echter bijgebleven: terwijl we de Lagunenevel (M8) met de telescoop observeerden, merkte een gast de aanwezigheid van donkere filamenten in de nevel op en vroeg me wat het waren, zelfs of het zwarte gaten waren.

Deze vraag raakte me vanwege de diepgang van de observatie en het vermogen om zo'n belangrijk detail vast te leggen. Het was een geweldig startpunt om het verschil uit te leggen tussen een donkere nevel – wolken van gas en stof die zo dicht zijn dat ze het licht van de sterren erachter verduisteren – en zwarte gaten, totaal andere objecten, maar in de omgangstaal vaak verward vanwege hun directe onzichtbaarheid. Een werkelijk inspirerend en betekenisvol moment van de avond.

Aankomende projecten gerelateerd aan AstroCampania? AstroCampania staat nooit stil en in de zomer zijn we actiever dan ooit. We organiseren het herfststerrenfeest voor onze leden: we ontmoeten elkaar in een hotel ver genoeg van kunstlicht om ons volledig aan onze passie te wijden. Een paar nachten onder de sterrenhemel om nevels en sterrenstelsels te fotograferen en te observeren, of gewoon te genieten van het firmament, liggend op een grasveld. We hebben de trainingen "Sterrendag voor leraren" gepland voor leraren van scholen in Campanië. Onze toewijding aan de zoektocht naar asteroïden gaat verder met een toegewijd team, de studie van veranderlijke sterren, asteroïde-occultaties... Kortom, we staan ​​nooit stil!

Maar wacht Simeone Pendolo in augustus tot er vallende sterren verschijnen om een ​​wens te doen? Absoluut ja. Hoewel ik ze tegenwoordig met technische instrumenten en een bewustere blik observeer, word ik weer een kind als ik een vallende ster zie. Op dat moment, tussen de stilte en het wonder van de hemel die zich opent, ontstaat er altijd een verlangen.

En als ik er één hardop mag zeggen, dan is het deze: Ik zou willen dat alle gemeenten in Italië minimaal één keer per maand alle lichten zouden doven, zodat iedereen de sterrenhemel kan aanschouwen. Helaas verdwijnt deze door lichtvervuiling.

Een collectief moment van stilte, schoonheid en bewustzijn.

En waarom niet, maak van de gelegenheid gebruik om ook de oriëntatie van de openbare verlichting te herzien, door de verlichting die omhoog straalt te elimineren en de hemel weer zijn natuurlijke duisternis te geven. Het zou een eenvoudig maar krachtig gebaar zijn.

We zullen elkaar weerzien. Daar ben ik zeker van. Om onze blik weer op de hemel te richten, ons te laten meeslepen door hun betovering en door de sterren, net als door dromen, zullen we nooit moe worden.