Afvalenergiecentrales, het geval van Brescia en de nieuwe geothermische grenzen

Twee steden, Milaan en Brescia, twee afvalenergiecentrales, twee parallelle verhalen die op een gegeven moment met elkaar verweven raken, en een emblematisch geval van afvalbeheer met een ondertoon van economische en politieke concurrentie rond de kwestie van het ‘afval’, en de kwestie die vandaag de dag coalities op alle fronten verdeelt: energie. En als in Rome het woord “afvalenergiecentrale” doet denken aan het project voor de centrale van Santa Palomba (dat de Democratische burgemeester Roberto Gualtieri zo graag wilde en dat zich nu in de opstartfase bevindt), en als in andere Italiaanse steden, van Ligurië tot Sicilië tot Toscane tot Piëmont, dezelfde term “nee” uitlokt van de Vijfsterrenbeweging en een deel van de Democratische Partij (die de alliantie met de M5S wil behouden), speelt zich tussen Milaan en Brescia een kleine saga af – en niet alleen vandaag – die via duizend stromingen leidt tot de vraag: wat zal de echte strijd van de toekomst zijn op het gebied van energie en milieu in stedelijke gebieden?

Ondertussen de feiten: de afvalenergiecentrale in Brescia werd in 1998 in gebruik genomen. Die in Milaan, "Silla 2", is sinds 2001 operationeel. De Democratische Partij, die in sommige steden haar verzet tegen dit soort centrales niet onder stoelen of banken steekt, keurt ze in Brescia niet alleen goed, maar is de afgelopen jaren zelfs voorstander geweest van een mogelijke uitbreiding. De M5S bleef daarentegen trouw aan zijn gebruikelijke standpunt van hergebruik en recycling (en geen verbrandingsovens). Maar hier eindigt de controverse met het bewijsmateriaal en begint de ondergrondse, die eveneens verband houdt met de machtsverhoudingen tussen Brescia en Milaan, die in dit geval onevenwichtig zijn ten gunste van de kleinere, maar op het gebied van afvalverwerking efficiëntere stad. Achtergrond: het is 1998 en onder het toeziend oog van de mythologische (in het Lombardische stadje) ingenieur Renzo Capra, manager en president van Asm, het gemeentelijke servicebedrijf van Brescia, door zijn medeburgers 'de Stalinist' genoemd vanwege zijn methoden en nostalgie, ziet de nieuwe afvalenergiecentrale het licht: de installatie heeft op volle capaciteit een verwerkingscapaciteit van 730.000 ton, wat groter is dan de productie van anderszins niet-recyclebaar afval van de stad Brescia.

"Dankzij het belangrijkste bijproduct van afval-naar-energie, namelijk het koelwater uit de schoorsteen", legt Giuseppe Sant'Agostino uit, een Milanese ondernemer en expert op het gebied van energie- en milieuvraagstukken, "wordt de stad Brescia gedwongen over te stappen op stadsverwarming: in deze fase van de technologie is de inefficiënte stadsverwarmingstechnologie vanuit milieuoogpunt superieur aan ketels met directe verbranding, met name dieselketels, dus Brescia is gezonder met deze overgang."

In 2001 bouwde Milaan in plaats daarvan de eerder genoemde “Silla 2” met Aem, met een capaciteit van 500.000 ton. Door de lagere capaciteit is de aanleg van stadsverwarming niet mogelijk, behalve in de aangrenzende sociale woningbouwwijken. In 2008 fuseerden ASM en AEM tot A2A. AEM bracht Amsa mee, het bedrijf dat de afvalenergiecentrale beheert. Het aandeelhouderschap van het nieuwe bedrijf was echter gelijk in Milaan en Brescia, ondanks de verschillende omvang van de twee steden. De verhouding is tot op de dag van vandaag hetzelfde gebleven, na de beursintroductie en het op de markt brengen van 49 procent van de aandelen. In het dubbele spel, energie en afval, met een dochteronderneming die nu door de marktwetten wordt gereguleerd, zijn beide gemeenten opgeschoven. Terwijl Brescia al verzadigd was op het gebied van thermische energievoorziening, tekende de gemeente Milaan een overeenkomst met A2A voor het exclusieve gebruik van de ondergrond in stadsverwarmingsnetwerken. Hetzelfde geldt voor afvalverwerking. Vanuit nationaal perspectief bezien, dwingt deze zaak ons ​​om verder te kijken dan de kleine controverse die elders woedt rondom afvalenergiecentrales.

D'Agostino zegt: "Het interessantste aspect van de afvalenergiecentrales van Lombard is niet hun onbetwiste nut en gezondheid in vergelijking met het stortsysteem, maar de minder zichtbare kwestie met betrekking tot het gebruik van het belangrijkste bijproduct, namelijk de warmte die wordt gegenereerd door de koeling van de schoorstenen. De controle hiervan heeft pas onlangs een monopoliepositie gecreëerd die Arera heeft verworven, wat uiteindelijk een bevoorrechte positie garandeert aan een particuliere onderneming, hoezeer deze ook betrokken is. Daardoor voldoet deze niet langer aan de logica van openbaar nut, maar bepaalt deze wel de keuzes van de overheden." De zaak Brescia voorspelt mogelijke toekomstige strijd tussen coalities, maar voorspelt ook een moeizame overgang naar hernieuwbare energiebronnen. Ondertussen is het Rome van de nieuwe afvalenergiecentrale, en dat is geen toeval, zeer geïnteresseerd in geothermische energie.

Meer over deze onderwerpen: