Bestuivers, bondgenoten van de mensheid

In Mexico zijn er bijna 10.000 soorten bestuivers, waaronder bijen, wespen, hommels, mieren, vlinders, motten, kolibries en vleermuizen. Het bestaan van meer dan 20.000 planten is ervan afhankelijk, en van die planten zijn wij afhankelijk.
Hoewel honingbijen de bekendste bestuivers zijn, leven er in Mexico meer dan 2.000 inheemse bijensoorten, waaronder angelloze bijen die bekendstaan als meliponas of solitaire bijen.
In het zuiden en midden van Mexico zijn meliponas om verschillende redenen bijzonder waardevol: de honing heeft medicinale eigenschappen, ze zijn gemakkelijker te kweken omdat ze geen angel hebben, ze vormen een steeds belangrijkere bron van inkomsten voor sommige gemeenschappen en ze maken deel uit van de voorouderlijke cultuur van de Maya-, Totonaken- en Nahuatl-volkeren.
Ondanks onze afhankelijkheid van bestuivers, hebben we ze tot de rand van uitsterven gebracht. Meer dan 40% van de bijen en vlinders wordt met uitsterven bedreigd; en dan hebben we het nog niet eens over de vele soorten waarnaar nog weinig onderzoek is gedaan.
Wat heeft hen aan dit risico blootgesteld? De uitbreiding van steden en landbouwactiviteiten die de inheemse vegetatie vernietigen; het willekeurige gebruik van zeer giftige pesticiden op landbouwgewassen, in moestuinen en in stedelijke groene ruimtes; en de toename van plagen die hen aanvallen, en de veranderingen in temperatuur- en neerslagpatronen als gevolg van klimaatverandering, die ook door onze soort worden veroorzaakt.
Meer dan 80% van de producten die we consumeren, is afkomstig van deze organismen. In Mexico worden ongeveer 236 planten verbouwd, waarvan er 171 afhankelijk zijn van bestuivers. Deze afhankelijkheid is zo groot en de achteruitgang van deze organismen zo ernstig, dat veel grote landbouwbedrijven bestuivingsdiensten verhuren aan imkers die honingbijen en nu ook hommels kweken.
Een van de projecten die in Mexico-Stad werd gepromoot toen de huidige president Sheinbaum aan het hoofd van de regering stond, was de oprichting van een netwerk van 1.030 bestuiverstuinen. Hierbij werden bijna 1.000 vrouwelijke specialisten opgeleid in het creëren en onderhouden van dit soort planten: "tuinen voor het leven", noemden ze zichzelf, "bestuivende vrouwen".
Deze tuinen en de herbebossingsinspanningen in Mexico-Stad hebben laten zien dat het mogelijk is om trends om te keren: het aantal bestuivers is toegenomen, evenals het aantal soorten dat al jaren niet meer was gezien, zoals de langsnuitvleermuis, de zwartkeelkolibrie en de doffe kolibrie.
Een andere inspanning die deze organisaties zal helpen herstellen, is het uiterst belangrijke decreet dat wordt voorbereid door SEMARNAT en SADER. Dit decreet verbiedt 35 zeer risicovolle pesticiden en introduceert regels voor het controleren van sproeien vanuit de lucht.
Een bijkomend voordeel is dat er gewerkt wordt aan het herstel van de bossen, mangrovebossen en jungles van het land. Daarmee geven we ze terug aan de natuur en aan bestuivers: leefomstandigheden, onderdak en voedsel waarin zij kunnen leven, en dus ook wij.
* De auteur is ondersecretaris van Biodiversiteit en Milieuherstel, Ministerie van Milieu en Natuurlijke Hulpbronnen van de Mexicaanse overheid.
X: mroblesg
Eleconomista