Een cursus voor eigenaars van honden is niet betuttelend

De beste vriend van de mens kan ook stevig bijten. Dierenartsen schatten dat er jaarlijks 30.000 mensen medisch moeten worden behandeld na een hondenbeet. Voor meer dan 200 mensen is de beet zo ernstig dat een ziekenhuisopname vereist is. En jaarlijks wordt er gemiddeld één persoon doodgebeten, meestal een baby of kind.

De schade die bijtgrage honden aanrichten is kortom groot. Toch zijn het niet deze statistieken, maar fatale incidenten die de politiek beroeren. Na de dood van een 66-jarige Rotterdammer vorige week die twee vechtende honden uit elkaar probeerde te halen, klinkt weer de roep om specifieke hondenrassen te verbieden. Nadat eerder werd gepleit voor een verbod op bulterriërs, rottweilers en pitbulls is het nu de beurt aan de bully XL.

Experts wijzen erop dat een verbod op rassen niet zinvol is. Alle honden kunnen bijten. En wordt het ene ras verboden, dan wijken fokkers en baasjes snel uit naar andere rassen met intimiderend uiterlijk. Bovendien heeft een fokverbod op pitbulls in het verleden niet geholpen om het aantal bijtincidenten te verlagen.

Maar wat werkt dan wel? Een coherente overheidsaanpak is er niet. Staatssecretaris Van Dam (PvdA) besloot in 2017 dat eigenaren van 21 ‘gevaarlijke’ hondenrassen verplicht op cursus moesten. Een jaar later draaide minister Schouten dat besluit weer terug, en legde de bevoegdheid om hondeneigenaars op cursus te sturen bij gemeenten.

Demissionair staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) stofte dinsdag een pakket maatregelen af die zijn voorganger Adema (CU) al in 2023 voorstelde, zoals een landelijk meldpunt voor bijtincidenten. Goed idee, ware het niet dat zo’n registratie al bestaat. In 2022 werd het Landelijk Honden Dossier in het leven geroepen waarin gemeenten en politie informatie uit kunnen wisselen over gevaarlijke honden. Ook daar wreekt gebrekkige uitvoering zich. Slechts 67 van de 342 gemeenten in Nederland neemt deel. Daardoor ontbreekt het de overheid niet alleen aan zicht op incidenten, maar ontneemt ze zichzelf ook middelen om effectieve maatregelen te treffen, zoals het verplicht muilkorven van bijtgrage honden.

Een betere registratie van incidenten en handhaving is nodig, maar de echte winst zit in preventie. Het is daarom terecht dat Rummenie ook verplichte cursussen weer op de agenda zet. Voordat een hond bijt is er al veel misgegaan. In het moment zelf is de angst en stress bij het dier niet herkend of juist ingeschat door de eigenaar. Een cursus helpt baasjes bij het interpreteren van signalen die een hond afgeeft voordat hij overgaat tot bijten. Een cursus is ook het startpunt voor socialisatie van de hond, de omgang met andere dieren en mensen.

Het is nog onduidelijk voor wie Rummenie een cursusplicht wil laten gelden. Het zou goed zijn om alle hondenbezitters op cursus te sturen bij aanschaf van een hond. Dat is niet betuttelend. De schade van bijtende honden aan de samenleving is groot. Bovendien dragen hondenbezitters niet alleen verantwoordelijkheid voor de manier waarop hun hond mensen benadert, maar ook voor het welzijn van de hond zelf. Als baasjes de behoeften van hun honden beter begrijpen, kunnen ze ook hun levenskwaliteit beter waarborgen. Ook dat is broodnodig: de Landelijke Inspectie Dierenwelzijn registreerde vorig jaar 2.300 meldingen van verwaarloosde honden.