Alweer storing bij grote clouddienst, wat maakt ze zo kwetsbaar?

Door een probleem bij Microsoft-clouddienst Azure lag gisteren de NS-app plat, en konden reizigers ook geen treinkaartjes kopen of een OV-fiets huren. Maar niet alleen de NS werd geraakt: ook Microsoft Teams, Minecraft en andere sites en apps gingen uit de lucht.

Het is de tweede grote internetstoring deze maand, nadat eerder ook de webdiensten van Amazon (AWS) door een storing deels uitvielen. Bij die storing gingen talloze apps offline, waaronder sociale media als Reddit en Snapchat, games als Roblox en Fortnite en andere diensten, waaronder Zoom, Signal en Duolingo.

In beide gevallen ging het om een klein foutje, met grote gevolgen. Het belang van clouddiensten als Azure en AWS is nauwelijks te onderschatten: deze diensten vormen de ruggengraat van het moderne internet. Naar schatting draait de helft van het héle internet op de servers van Amazon (30 procent) en Microsoft (20 procent). Ook Google heeft met 13 procent een stuk van de taart in handen.

Grote storingen zijn zeldzaam, maar hebben wel veel impact, omdat er zo veel verschillende bedrijven van dit soort clouddiensten gebruikmaken. Vorig jaar was er nog een grote storing bij cybersecuritybedrijf CrowdStrike, die wereldwijd vliegvelden, banken en ziekenhuizen platlegde.

Wat meespeelt in de kwetsbaarheid van clouddiensten, is dat ze soms als een kaartenhuis zijn opgebouwd. De webdiensten van Amazon maken zélf ook gebruik van elkaar. Toen deze maand een database-dienst onbereikbaar raakte, veroorzaakte dat een domino-effect waardoor ook andere diensten van het bedrijf één voor één uitvielen.

Daar tegenover staat dat de clouddiensten verspreid zijn over veel verschillende datacentra over de hele wereld. Zo blijven de meeste storingen beperkt tot één regio.

Clouddiensten maken het veel makkelijk voor bedrijven om websites of apps te bouwen. Waar zij vroeger nog eigen servers moesten aanschaffen en mensen moesten inhuren om die te beheren, is dat via een clouddienst in een paar minuten geregeld.

Het is ook nog eens veel goedkoper om de cloud te gebruiken dan het zelf te doen. Voor een kleine app of website gaat het om euro's per maand. En de cloud groeit makkelijk met een bedrijf mee: zelfs een gigant als Netflix draait op de clouddiensten van Amazon. Die zijn daar wel een stuk meer aan kwijt: naar schatting een miljard dollar per jaar.

Er zijn ook nadelen aan de cloud: naast de kwetsbaarheid bij grote storingen, is het ook de vraag hoe wenselijk het is om gevoelige data op te slaan op de servers van grote Amerikaanse bedrijven, waar ook de Amerikaanse overheid toegang toe kan krijgen.

De cloud groeit nog altijd hard: zowel Microsoft als Google lieten vandaag nog in hun kwartaalcijfers enorme stijgingen zien in de omzet van hun clouddiensten. Ook bij Amazon is de cloud-divisie inmiddels de belangrijkste inkomstenbron van het bedrijf, met een grotere winst dan de webshop waar het bedrijf om bekend staat.

Vorige maand ontdekte een Nederlandse hacker een cruciaal probleem in de beveiliging van Microsofts clouddiensten. In deze video zie je wat de gevolgen waren: